מעשה ג מחיגר חלק ב
מפתחות ספורי מעשיות - מעשה ג מחיגר חלק א - מעשה ג מחיגר חלק ב - מעשה ג מחיגר חלק ג
דער זון וואס קען נישט גיין ווערט געזונט. און די גזלנים טוען תשובה
[רעדאַקטירן]דֶערְוַוייל הָאט עֶר אַ קוּק גֶעטָאן אוֹיף דֶעם דוּמִיט אוֹיף דֶער אַנְדֶערֶער זַייט. הָאט עֶר גֶעזֶען דָארְט אִיז גֶעשְׁטַאנֶען אָנְגֶעשְׁרִיבְּן אַז וֶוער עֶס וֶועט אָנְנֶעמֶען בַּיי דֶער זַייט. וֶועט עֶס אִים טְרָאגְן צוּ דֶעם וֶועג וָואס עֶס גֵייעֶן פוּן אִים אַרוֹיס כַּמָה וֶועגְן (דְהַיינוּ דֶער וֶועג וָואס אוֹיבְּן אִיז גֶעשְׁטַאנֶען וָואס דִי זוּן הָאט מוֹדִיעַ גֶעוֶוען דֶער לְבָנָה) הָאט עֶר אָנְגֶענוּמֶען בַּיי דֶער זַייט. הָאט עֶס אִים אַהִין אַוֶועקְגֶעטְרָאגְן (דְהַיינוּ צוּ דֶעם וֶועג) הָאט עֶר אַרַיינְגֶעטָאן דִי פִיס אִין דֶעם וֶועג. וָואס דֶער פּוּל אִיז אַ רְפוּאָה צוּ דִי פִיס אִיז עֶר תֵּיכֶּף גֶעהֵיילְט גֶעוָוארְן. אִיז עֶר געגַאנְגֶען, אוּן הָאט גֶענוּמֶען דֶעם פּוּל פוּן אַלֶע וֶועגְן אוּן הָאט אִיטְלֶעכְן פּוּל בַּאזוּנְדֶער אַיינְגֶעבּוּנְדְן אִין אַ בִּינְטְל. (דְהַיינוּ) דֶעם פּוּל פוּן דֶעם וֶועג פוּן צַדִּיקִים הָאט עֶר בַּאזוּנְדֶער אַיינְגֶעבּוּנְדְן. אוּן אַזוֹי דֶעם פּוּל פוּן דִי אִיבֶּערִיקֶע וֶועגְן הָאט עֶר אִיטְלֶעכְן בַּאזוּנְדֶער פַארְבּוּנְדְן. אוּן הָאט זִיךְ גֶעמַאכְט בִּינְטְלֶעךְ פוּן דִי פּוּלְן. אִין הָאט זֵיי מִיט זִיךְ מִיט גֶענוּמֶען.
אוּן עֶר הָאט זִיךְ מְיַישֵׁב גֶעוֶוען אוּן אִיז גֶעגַאנְגֶען צוּ דֶעם וַואלְד וָואס מֶען הָאט אִים דָארְט גֶערַאבֶּעוֶועט. וִוי עֶר אִיז אַהִין גֶעקוּמֶען. הָאט עֶר זִיךְ אוֹיסְגֶעקְלִיבְּן אַ הוֹיכֶער בּוֹים. וָואס עֶר אִיז נָאעֶנְט צוּ דֶעם וֶועג וָואס פוּן דָארְט גֵייעֶן אַרוֹיס דִי גַזְלָנִים רַאבֶּעוֶוען. אוּן הָאט גֶענוּמֶען דֶעם פּוּל פוּן צַדִיקִים אוּן דֶעם פּוּל פוּן מְשׁוּגָעִים. אוּן הָאט זֵיי אִין אֵיינֶעם אוֹיסְגֶעמִישְׁט. אוּן הָאט זֵיי פַארְשְׁפְּרֵייט אוֹיף דֶעם וֶועג. אוּן עֶר אִיז אַרוֹיפְגֶעגַאנְגֶען אוֹיף דֶעם בּוֹים אוּן הָאט זִיךְ דָארְט גֶעזֶעצְט, עֶר זָאל זֶען וָואס מִיט זֵיי וֶועט זִיךְ טָאן.
הָאט עֶר גֶעזֶען וִוי דִי גַזְלָנִים זֶענֶען אַרוֹיסְגֶעגַאנְגֶען, וָואס דֶער עֶלְטְסְטֶער[1] גַזְלָן (הַנַּ"ל) הָאט זֵיי אַרוֹיסְגֶעשִׁיקְט רַאבֶּעוֶוען. וִוי דִי גַזְלָנִים זֶענֶען גֶעקוּמֶען אוֹיף דֶעם וֶועג תֵּיכֶּף וִוי זֵיי הָאבְּן אַ טְרֶעט גֶעטָאן אוֹיף דֶעם פּוּל, זֶענֶען זֵיי גֶעוָוארְן צַדִיקִים אוּן הָאבְּן אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ שְׁרַייעֶן אוֹיף זֵייעֶרֶע יָאר אוּן טֶעג. וָואס זֵיי הָאבְּן בִּיז אַהֶער גערַאבֶּעוֶועט אוּן הָאבְּן גֶעהַרְגֶעט כַּמָה נְפָשׁוֹת. נָאר עֶס אִיז דָאךְ אָבֶּער דָארְט גֶעוֶוען גֶעמִישְׁט מִיט דֶעם פּוּל פוּן מְשׁוּגָעִים זֶענֶען זֵיי גֶעוָוארְן מְשׁוּגֶענֶע צַדִיקִים. אוּן הָאבְּן זִיךְ אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ קְרִיגְן אֵיינֶער מִיט דֶעם אַנְדֶערְן. דֶער הָאט גֶעזָאגְט. אִיבֶּער דִיר[2], הָאבּן מִיר גֶעהַארְגֶעט. אוּן דֶער הָאט גֶעזָאגְט אִיבֶּער דִיר. הָאבְּן זֵיי זִיךְ אַזוֹי צוּ קְרִיגְט. בִּיז זֵיי הָאבְּן זִיךְ אֵיינְס דָאס אַנְדֶערֶע[3] גֶעהַארְגֶעט. הָאט דֶער עֶלְטְסְטֶער גַזְלָן גֶעשִׁיקְט נָאךְ אַמָאל אַנְדֶערֶע גַזְלָנִים. אִיז אוֹיךְ אַזוֹי גֶעוֶוען וִוי פְרִיעֶר. הָאבֶּן זֵיי זִיךְ אוֹיךְ געהַארְגֶעט אֵיינְס דָאס אַנְדֶערֶע. אוּן אַזוֹי אִיז עֶטְלֶעכֶע מָאל גֶעוֶוען. בִּיז זֵיי זֶענֶען אַלֶע אוֹיסְגֶעהַארְגֶעט גֶעוָוארְן. בִּיז עֶר הָאט פַארְשְׁטַאנֶען (דְהַיינוּ דֶער וָואס הָאט פְרִיעֶר קֵיין כֹּחַ נִישְט גֶעהַאט אוֹיף דִי פִיס וָואס עֶר אִיז אַרוֹיף אוֹיף אַ בּוֹים) אַז עֶס אִיז שׁוֹין גָאר נִישְט גֶעבְּלִיבֶּן פוּן דִי גַזְלָנִים. נָאר עֶר אַלֵיין (דְהַיינוּ דֶער עֶלְטְסְטֶער גַזְלָן וָואס עֶר הָאט זֵיי אַלֶע אָנְגֶערֶעדְט כַּנַּ"ל) מִיט נָאךְ אֵיינֶעם[4]. אִיז עֶר אַרָאפּ פוּן דֶעם בּוֹים אוּן הָאט אוֹיסְגֶעקֶערְט[5] דֶעם פּוּל פוּן דֶעם וֶועג. אוּן הָאט פַארְשְׁפְּרֵייט דֶעם פּוּל פוּן צַדִיקִים אַלֵיין. אוּן עֶר אִיז גֶעגַאנְגֶען אוּן הָאט זִיךְ וִוידֶער גֶעזֶעצְט אוֹיף דֶעם בּוֹים.
אוּן דֶער עֶלְטְסְטֶער גַזְלָן (וָואס עֶר הָאט עֶס אַלְץ גֶעשִׁיקְט זַיינֶע לַייט אוּן זֵיי הָאבְּן זִיךְ נִישְט אוּמגֶעקֶערְט) הָאט זִיךְ זֵייעֶר גֶעוואוּנְדֶערְט. וָואס עֶר שִׁיקְט אַלְץ דִי גַזְלָנִים. אוּן קֵיינֶער קֶערְט זִיךְ נִישְט אוּם. הָאט עֶר זִיךְ מְיַישֵׁב גֶעוֶוען אוּן אִיז אַלֵיין גֶעגַאנְגֶען מִיט דֶעם אֵיינֶעם וָואס עֶר אִיז נָאךְ גֶעבְּלִיבְּן בַּיי אִים. אוּן תֵּיכֶּף וִוי עֶר אִיז גֶעקוּמֶען אוֹיף דֶעם וֶועג. (וָואס דֶער הָאט דָארְט פַארְשְׁפְּרֵייט דֶעם פּוּל פוּן צַדִיקִים אַלֵיין) אִיז עֶר גֶעוָוארְן אַ צַדִיק. אוּן הָאט אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ שְׁרַייעֶן צוּם אַנְדֶערְן אוֹיף זַיינֶע יָאר אוּן טֶעג. וָואס עֶר הָאט גֶעהַארְגֶעט אַזוֹי פִיל נְפָשׁוֹת אוּן הָאט אַזוֹי פִיל גֶערַאבֶּעוֶועט. אוּן הָאט גֶערִיסְן קְבָרִים, אוּן הָאט תְּשׁוּבָה גֶעטָאן. אוּן הָאט זֵייעֶר גְרוֹיס חַרָטָה גֶעהַאט.
וִוי עֶר הָאט גֶעזֶען (הַיינוּ דֶער וָואס אִיז גֶעזֶעסן אוֹיף דֶעם בּוֹים) אַז עֶר הָאט חַרְטָה אוּן טוּט זֵייעֶר תְּשׁוּבָה, אִיז עֶר אַרָאפּ פוּן דֶעם בּוֹים. וִוי דֶער גַזְלָן הָאט דֶערְזֶען[6] אַ מֶענְטְשׁ. הָאט עֶר אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ שְׁרַייעֶן אוֹיף זִיךְ: וֵויי אִיז מִיר אַזוֹינְס[7] אוּן אַזוֹינְס הָאבּ אִיךְ גֶעטָאן. גֶעוַואלְד גִיבּ מִיר אוֹיס אַ תְּשׁוּבָה. הָאט עֶר אִים גֶעעֶנְפֶערְט: קֶער מִיר אוּם דָאס קֶעסְטְל. וָואס אִיר הָאט גֶערַאבֶּעוֶועט בַּיי מִיר. וָוארְן בַּיי זֵיי אִיז גֶעוֶוען פַארְשְׁרִיבְּן אוֹיף אִיטְלֶעכֶער גְזֵילָה, וֶוען סֶע אִיז גֶעגַזֶלְט גֶעוָוארְן, אוּן בַּיי וֶועמֶען מֶען הָאט דָאס גֶעגַזְלְט. הָאט עֶר אִים גֶעזָאגְט: אִיךְ קֶער דִיר אוּם תֵּיכֶּף. אִיךְ וֶועל דִיר שֶׁענְקֶען אֲפִילוּ אַלֶע אוֹצְרוֹת פוּן גְזֵילָה וָואס אִיךְ הָאבּ. אַבִּי[8] גִיבּ מִיר אוֹיס אַ תְּשׁוּבָה. הָאט עֶר אִים גֶעזָאגְט: דַיין תְּשׁוּבָה אִיז נָאר. אַז דוּ זָאלְסְט גֵיין אִין שְׁטָאט אַרַיין אוּן זָאלְסְט שְׁרַייעֶן. אוּן זָאלְסְט מִתְוַדָה זַיין אִיךְ בִּין דָאס וָואס אִיךְ הָאבּ דֶעמָאלְט אוֹיסְגֶערוּפְן (כַּנַּ"ל) אוּן הָאבּ גֶעמַאכְט כַּמָה גַזְלָנִים. אוּן הָאבּ גֶעהַארְגֶּעט אוּן גֶערַאבֶּעוֶועט כַּמָה נְפָשׁוֹת. אַ דָאס אִיז דַיין תְּשׁוּבָה. הָאט דֶער גַזְלָן אִים גֶעגֶעבְּן אַלֶע אוֹצְרוֹת. אוּן אִיז מִיט אִים גֶעגַאנְגֶען אִין שְׁטָאט אַרַיין, אוּן הָאט אַזוֹי גֶעטָאן. הָאט מֶען דָארְט אִין דֶער שְׁטָאט גֶעפַּסְקְנְט. בַּאֲשֶׁר עֶר הָאט אוֹיסְגֶעהַרְגֶעט אַזוֹי פִיל נְפָשׁוֹת. עַל כֵּן זָאל מֶען אִים הֶענְגֶען. לְמַעַן יֵדְעוּ. כְּלוֹמֶר כְּדֵי אַנְדֶערֶע זָאלְן זִיךְ אָפְּלֶערְנֶען.
די צוויי טויזענטער בערג מיט די שדים
[רעדאַקטירן]דֶער נָאךְ הָאט עֶר זִיךְ מְיַישֵׁב גֶעוֶוען (דְהַיינוּ דֶער וָואס הָאט פְרִיעֶר קֵיין כֹּחַ נִישְט גֶעהַאט אוֹיף דִי פִיס) עֶר וֶועט גֵיין צוּ דִי צְוֵויי טוֹיזֶענְט בֶּערְג (הַנַּ"ל) עֶר זָאל זֶען וָואס דָארְט טוּט זִיךְ. הָאט עֶר זִיךְ גֶעשְׁטֶעלְט פוּן וַוייטְן[9] פוּן דִי צְוֵויי טוֹיזֶענְט בֶּערְג. הָאט עֶר גֶעזֶען אַז סֶע דָארְטְן דָא כַּמָה וְכַּמָה אַלְפֵי אַלָפִים וְרִבֵּי רְבָבוֹת מִשְׁפָּחוֹת פוּן שֵׁדִים. וָוארְן זֵיי זֶענֶען פָּרִים וְרָבִים אוּן הָאבְּן קִינְדֶער אַזוֹי וִוי מֶענְטְשְׁן. אוּן זֵיי זֶענֶען זֵייעֶר פִיל. אוּן עֶר הָאט גֶעזֶען זֵייעֶר מַלְכוּת אִיז גֶעזֶעסְן אוֹיף אַ שְׁטוּל[10] וָואס קֵיין שׁוּם יְלוּד אִשָׁה (כְּלוֹמַר קֵיין שׁוּם מֶענְטְשׁ) זִיצְט נִישְט אוֹיף אַזוֹי אַ שְׁטוּל. אוּן הָאט גֶעזֶען וִוי זֵיי מַאכן לֵיצָנוּת. דֶער דֶערְצֵיילְט: אַז עֶר הָאט בַּיי דֶעם אַ קִינְד מַזִיק גֶעוֶוען. אוּן דֶער דֶערְצֵיילְט: וִוי עֶר הָאט דֶעם אַ הַאנְט מַזִיק גֶעוֶוען. אוּן דֶער דֶערְצֵיילְט: וִוי עֶר הָאט אַ פוּס מַזִיק גֶעוֶוען. אוּן אַזוֹי אַנְדֶערֶע לֵיצָנוּת.
דֶערְוַוייל הָאט עֶר דֶערְזֶען. וִוי אַ פָאטֶער אוּן אַ מוּטֶער גֵייעֶן אוּן וֵויינֶען הָאט מֶען זֵיי גֶעפְרֶעגְט: וָואס וֵויינְט אִיר? הָאבְּן זֵיי גֶעעֶנְפֶערְט: זֵיי הָאבְּן אַ זוּן, פְלֶעגְט זַיין שְׁטֵייגֶער צוּ זַיין, עֶר זָאל גֵיין אִין זַיין וֶועג. אוּן אִין דֶער צַייט פְלֶעגְט עֶר זִיךְ שׁוֹין אוּמְקֶערְן אוּן הַיינְט אִיז שׁוֹין אַ לַאנְגֶע צַייט אוּן עֶר אִיז נָאךְ נִישְט גֶעקוּמֶען. (אוּן דָאס אִיז אַלְץ גֶעוֶוען פוּן דִי שֵׁדִים דֶער פָאטֶער מִיט דֶער מוּטֶער מִיט דֶעם זוּן) הָאט מֶען זֵיי גֶעבְּרַאכְט צוּם מֶלֶךְ. הָאט דֶער מֶלֶךְ גֶעהֵייסְן אַז מֶען זָאל שִׁיקְן שְׁלוּחִים אִין גָאר דֶער וֶועלְט[11] אַז מֶען זָאל אִים גֶעפִינֶען. וִוי דֶער פָאטֶער מִיט דֶער מוּטֶער זֶענֶען קְרִיקְגֶעגַאנְגֶען[12] פוּן דֶעם מֶלֶךְ, הָאבְּן זֵיי בַּאגֶעגֶענְט אֵיינֶעם וָואס דֶער אִיז, אִין אֵיינֶעם גֶעגַאנְגֶען מִיט זֵייעֶר זוּן. הָאט עֶר זֵיי גֶעפְרֶעגְט. וָואס וֵויינְט אִיר? הָאבְּן זֵיי אִים דֶערְצֵיילְט. הָאט עֶר זֵיי גֶעעֶנְפֶערְט: אִיךְ וֶועל אַייךְ דֶערְצֵיילְן:
בַּאֲשֶׁר מִיר הָאבְּן גֶעהַאט אַ קֶענְפִּי[13] אוֹיף דֶעם יַם, וָואס דָארְט אִיז גֶעוֶוען אוּנְזֶער אָרְט. אִיז גֶעגַאנְגֶען דֶער מֶלֶךְ וָואס צוּ אִים הָאט גֶעקֶערְט[14] דִי קֶענְפִּי. אוּן הָאט גֶעוָואלְט דָארְט בּוֹיעֶן פַּאלַאצְן, אוּן הָאט דָארְט שׁוֹין גֶעלֵייגְט אַ יְסוֹד (דְהַיינוּ אַ גְרוּנְט), הָאט אַייעֶר זוּן גֶעזָאגְט צוּ מִיר: אַז מִיר זָאלְן אִים מַזִיק זַיין. זֶענֶען מִיר גֶעגַאנְגֶען אוּן מִיר הָאבְּן אַוֶועק גֶענוּמֶען דֶעם כֹּחַ פוּן דֶעם מֶלֶךְ. הָאט עֶר זִיךְ גֶעפָּארְט מִיט דָאקְטוֹירִים. אוּן זֵיי הָאבְּן אִים נִישְט גֶעקָאנְט הֶעלְפְן. הָאט עֶר זִיךְ אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ פָּארֶען מִיט מְכַשְׁפִים. אִיז דָארְט גֶעוֶוען אֵיין מְכַשֵׁף וָואס עֶר הָאט גֶעוואוּסְט זַיין מִשְׁפָּחָה, מַיין מִשְׁפָּחָה הָאט עֶר נִישְט גֶעוואוּסְט, אִיבֶּער דֶעם הָאט עֶר מִיר גָאר נִישְט גֶעקֶענְט טוּן. נָאר זַיין מִשְׁפָּחָה הָאט עֶר גֶעוואוּסְט. הָאט עֶר אִים גֶעכאפְּט אוּן עֶר אִיז אִים מְעַנָה זֵייעֶר (כְּלוֹמֶר עֶר פַּיינִיגְט אִים זֵייעֶר).
הָאט מֶען אִים גֶעבְּרַאכְט צוּם מֶלֶךְ (דְהַיינוּ דֶעם שֶׁד וָואס עֶר הָאט דָאס אַלְץ דֶערְצֵיילְט) הָאט עֶר דָאס פַאר דֶעם מֶלֶךְ אוֹיךְ דֶערְצֵיילְט. הָאט דֶער מֶלֶךְ גֶעזָאגְט: לָאז מֶען אוּמְקֶערְן דֶעם כֹּחַ צוּ דֶעם מֶלֶךְ. הָאט עֶר גֶעעֶנְפֶערְט: עֶס אִיז בַּיי אוּנְז גֶעוֶוען אֵיינֶער וָואס עֶר הָאט קֵיין כֹּחַ נִישְט גֶעהַאט. הָאבְּן מִיר אִים אַוֶועק גֶעגֶעבְּן דֶעם כֹּחַ. הָאט דֶער מֶלֶךְ גֶעזָאגְט: לָאז מֶען בַּיי אִים אָפְּנֶעמֶען דֶעם כֹּחַ, אוּן לָאז מֶען אוּמְקֶערְן צוּם מֶלֶךְ. הָאט מֶען אִים גֶעעֶנְפֶערְט: עֶר אִיז גֶעוָוארְן אַ וָואלְקְן (דְהַיינוּ דֶער שֶׁד וָואס זֵיי הָאבְּן אִים אַוֶועק גֶעגֶעבְּן דֶעם כֹּחַ פוּן דֶעם מֶלֶךְ אִיז דֶער שֶׁד גֶעוָוארְן אַ וָואלְקְן) הָאט דֶער מֶלֶךְ גֶעזָאגְט: אַז מֶען זָאל רוּפְן דֶעם וָואלְקְן אוּן מֶען זָאל אִים בְּרֶענְגֶען אַהֶער. הָאט מֶען גֶעשִׁיקְט אַ שְׁלִיחַ נָאךְ אִים.
ווי אזוי ווערט פון א שד א וואלקן
[רעדאַקטירן]הָאט עֶר זִיךְ מְיַישֵׁב גֶעוֶוען (דְהַיינוּ דֶער וָואס הָאט קֵיין כֹּחַ נִישְט גֶעהַאט אִין דִי פִיס פְרִיעֶר. וָואס עֶר הָאט דָאס אַלְץ גֶעזֶען) לָאם אִיךְ נָאךְ גֵיין. וֶועל אִיךְ זֶען וִוי אַזוֹי סֶע וֶוערְט פוּן דִי לַייט[15] אַ וָואלְקְן. אִיז עֶר נָאךְ גֶעגַאנְגֶען דֶעם שְׁלִיחַ. אוּן אִיז גֶעקוּמֶען צוּ דֶער שְׁטָאט וָואס דָארְט אִיז גֶעוֶוען דֶער וָואלְקן. הָאט עֶר גֶעפְרֶעגְט דִי שְׁטָאט לַייט. פַאר וָואס אִיז דָא אֵיין וָואלְקְן אִין שְׁטָאט. הָאבְּן זֵיי אִים גֶעעֶנְפֶערְט. דָא אִין שְׁטָאט אִיז אַדְרַבָּא. קֵיין מָאל קֵיין וָואלְקְן נִישְׁט דָא. נָאר פוּן אַ צַייט[16] הָאט אַזוֹי אַ וָואלְקְן בַּאדֶעקְט דִי שְׁטָאט. אוּן דֶער שְׁלִיחַ אִיז גֶעקוּמֶען אוּן הָאט גֶערוּפְן דֶעם וָואלְקְן. אִיז עֶר אַוֶועק גֶעגַאנְגֶען פוּן דָארְט. הָאט עֶר זִיךְ מְיַישֵׁב גֶעוֶוען (דְהַיינוּ דֶער וָואס הָאט קֵיין כֹּחַ נִישְט גֶעהַאט אִין דִי פִיס פְרִיעֶר) עֶר וֶועט זֵיי נָאךְ גֵיין עֶר זָאל הֶערְן וָואס זֵיי שְׁמוּעֶסְן. הָאט עֶר גֶעהֶערְט וִוי דֶער שְׁלִיחַ הָאט אִים גֶעפְרֶעגְט וִוי קוּמְט עֶס[17] וָואס דוּ בִּיסְט דָא גֶעוָוארְן אַ וָואלְקְן. הָאט עֶר אִים גֶעעֶנְפֶערְט. אִיךְ וֶועל דִיר דֶערְצֵיילְן אַ מַעֲשֶׂה.
אַמָאל אִיז גֶעוֶוען אַ חָכָם. אוּן דֶער קֵיסֶר פוּן דֶער מְדִינָה אִיז גֶעוֶוען אַ גְרוֹיסֶער אַפִּיקוֹרֶס, אוּן עֶר הָאט גֶעמַאכְט דִי גַאנְצֶע מְדִינָה פַאר אַפִּיקוֹרְסִים. אִיז גֶעגַאנְגֶען דֶער חָכָם אוּן הָאט גֶערוּפְן דִי גַאנְצֶע מִשְׁפָּחָה זַיינֶע. אוּן הָאט צוּ זֵיי גֶעזָאגְט. אִיר זֶעט דָאךְ. אַז דֶער קֵיסֶר אִיז אַ גְרוֹיסֶער אַפִּיקוֹרֶס, אוּן הָאט גֶעמַאכְט דִי גַאנְצֶע מְדִינָה פַאר אַפִּיקוֹרְסִים. אוּן אַ טֵייל פוּן אוּנְזֶער מִשְׁפָּחָה, הָאט עֶר שׁוֹין אוֹיךְ גֶעמַאכְט פַאר אַפִּיקוֹרְסִים. בְּכֵן לָאמִיר זִיךְ אַוֶועק לָאזְן אִין דֶער מִדְבָּר כְּדֵי מִיר זָאלְן בְּלַייבְּן בַּיי אוּנְזֶער אֶמוּנָה אִין גָאט בָּרוּךְ הוּא. זֶענֶען זֵיי מְרוּצָה גֶעוָוארְן דֶערוֹיף[18]. הָאט דֶער חָכָם גֶעזָאגְט אַ שֵׁם הָאט עֶס זֵיי גֶעבְּרַאכְט צוּ אַ מִדְבָּר. אִיז אִים נִישְׁט גֶעפֶעלְן דֶעם מִדְבָּר. הָאט עֶר וִוידֶער גֶעזָאגְט אַ שֵׁם הָאט עֶס זֵיי אַוֶועק גֶעטְרָאגְן צוּ אַן אַנְדֶער מִדְבָּר. אִיז אִים דֶער מִדְבָּר אוֹיךְ נִישְט גֶעפֶעלְן. הָאט עֶר נָאךְ גֶעזָאגְט אַ שֵׁם. הָאט עֶס זֵיי וִוידֶער גֶעבְּרַאכְט צוּ אַן אַנְדֶער מִדְבָּר. אִיז דֶער מִדְבָּר אִים יָא גֶעפֶעלְן. אוּן דֶער מִדְבָּר אִיז גֶעוֶוען נָאענְט צוּ דִי צְוֵויי טוֹיזֶענְט בֶּערְג (הַנַּ"ל) אִיז דֶער חָכָם גֶעגַאנְגֶען. אוּן הָאט גֶעמַאכְט אַן עִיגוּל (כְּלוֹמֶר אַרוּמְגֶעקְרַייזְט[19]) אַרוּם זֵיי אַז קֵיינֶער זָאל נִישְט קֶענֶען צוּ טְרֶעטְן צוּ זֵיי.
אוּן עֶס אִיז פַארְהַאנְדן אַ בּוֹים. וָואס אַז מֶען זָאל דֶעם בּוֹים אָנְטְרִינְקֶען וָואלְט פוּן אוּנְז (הַיינוּ פוּן דִי שֵׁדִים) גָאר נִישְט גֶעבְּלִיבְּן. אִיבֶּער דֶעם שְׁטֵייעֶן תָּמִיד פוּן אוּנְז וָואס זֵיי גְרָאבְּן טָאג אוּן נַאכְט אוּן לָאזְן נִישְט צוּ קֵיין וַואסֶער צוּ דֶעם בּוֹים. הָאט אִים גֶעפְרֶעגְט דֶער אַנְדֶערֶער: נָאךְ וָואס[20] בַּאדַארְף מֶען שְׁטֵיין טָאג אוּן נַאכְט אוּן גְרָאבְּן. אַ מֶער וִוי מֶען גְרָאבְּט אָפּ אֵיין מָאל אַז דָאס וַואסֶער זָאל נִישְט קֶענֶען צוּ קוּמֶען, אִיז שׁוֹין גֶענוּג. הָאט עֶר אִים גֶעעֶנְפֶערְט: בַּאֲשֶׁר עֶס אִיז בַּיי אוּנְז פַארְהַאנְדְן מְדַבְּרִים (כְּלוֹמֶר רֶעדֶערְס) אוּן דִי מְדַבְּרִים גֵייעֶן אוּן מַאכְן קְרִיג צְוִוישְׁן דֶעם מֶלֶךְ אוּן צְוִוישְׁן דֶעם מֶלֶךְ[21] אוּן דוּרְךְ דֶעם וֶוערְט מִלְחָמוֹת. אוּן דוּרְךְ דִי מִלְחָמוֹת וֶוערְט עֶרְד צִיטֶערְנִישׁ. פַאלְט אַיין[22] דִי עֶרְד וָואס אַרוּם דֶעם גְרָאבְּן[23], קָאן קוּמֶען וַואסֶער צוּם בּוֹים. אִיבֶּער דֶעם מוּז מֶען שְׁטֵיין תָּמִיד אוּן גְרָאבְּן. אוּן אַז עֶס וֶוערְט אַ מֶלֶךְ צְוִוישְׁן אוּנְז. מַאכְט מֶען פַאר אִים כָּל הַלֵיצָנוֹת. אוּן מֶען אִיז פְרֵיילֶעךְ. דֶער שְׁפֶּעט וִוי עֶר הָאט מַזִיק גֶעוֶוען אַ קִינְד, אוּן וִוי דִי יוֹלֶדֶת טְרוֹיעֶרְט דֶערוֹיף. אוּן דֶער וַוייזְט אַן אַנְדֶער לֵיצָנוֹת. אוּן אַזוֹי כַּמָה עֶרְלֵיי לֵיצָנוּת. אוּן אַז דֶער מֶלֶךְ קוּמְט אִין שִׂמְחָה אַרַיין גֵייט עֶר אוּן שְׁפַּאצִירְט זִיךְ מִיט דִי שָׂרֵי מְלוּכָה. אוּן פְּרוּוְוט זִיךְ אוֹיסְרַייסְן דֶעם בּוֹים. וָוארְן אַז דֶער בּוֹים זָאל גָאר נִישְט זַיין. וָואלְט אוּנְז זֵייעֶר גוּט גֶעוֶוען. אוּן דֶער מֶלֶךְ שְׁטַארְקְט זִיךְ דָאס הַארְץ זֵייעֶר כְּדֵי עֶר זָאל אוֹיסְרַייסְן דֶעם בּוֹים אִין גַאנְצְן. וִוי עֶר קוּמְט צוּם בּוֹים, טוּט דֶער בּוֹים אַ גְרוֹיסֶע גֶעשְׁרֵיי, אַזוֹי פַאלְט אוֹיף אִים אַ פַּחַד מוּז עֶר זִיךְ אוּם קֶערְן.
אַמָאל אִיז גֶעוָוארְן אַ נַייעֶר מֶלֶךְ בַּיי אוּנְז (דְהַיינוּ בַּיי שֵׁידִים. וָוארְן דָאס הָאט אַלְץ דֶערְצֵיילְט דֶער וָואלְקְן צוּ דֶעם שְׁלִיחַ כַּנַּ"ל) הָאט מֶען פַאר אִים גֶעמַאכְט גְרוֹיסֶע לֵיצָנוֹת. כַּנַּ"ל. אִיז עֶר אַרַיין גֶעקוּמֶען אִין גְרוֹיס שִׂמְחָה אוּן הָאט זִיךְ גֶעמַאכְט אַ שְׁטַארְק הַארְץ זֵייעֶר. אוּן הָאט גֶעוָואלְט אוֹיסרַייסְן דֶעם בּוֹים גָאר אִין גַאנְצְן, אוּן אִיז אַרוֹיס גֶעגַאנְגֶען זִיךְ שְׁפַּאצִירְן מִיט זַיינֶע שָׂרִים אוּן הָאט זִיךְ זֵייעֶר גֶעשְׁטַארְקְט דָאס הַארְץ. אוּן אִיז צוּ גֶעלָאפְן אוֹיסְרַייסְן דֶעם בּוֹים אִין גַאנְצְן. וִוי עֶר אִיז גֶעקוּמֶען צוּם בּוֹים. הָאט עֶר אוֹיף אִים אַ גְרוֹיסֶע גֶעשְׁרֵיי גֶעטָאן. אִיז אוֹיף אִים גֶעפַאלְן אַ פַּחַד. הָאט עֶר זִיךְ אוּם גֶעקֶערְט אוּן אִיז גֶעוֶוען אִין גְרוֹיס כַּעַס. אוּן אִיז קְרִיקְגֶעגַאנְגֶען. דֶערְוַוייל הָאט עֶר אַ קוּק גֶעטָאן הָאט עֶר דֶערְזֶען מֶענְטְשְׁן זִיצְן (דָאס אִיז גֶעוֶוען דֶער חָכָם הַנַּ"ל מִיט זַיינֶע מֶענְטְשְׁן) הָאט דֶער מֶלֶךְ גֶעשִׁיקְט פוּן זַיינֶע לַייט. אַז זֵיי זָאלְן עֶפֶּעס טוּן (דְהַיינוּ מַזִיק זַיין זֵיי אַזוֹי וִוי זֵייעֶר שְׁטֵייגֶער אִיז) וִוי דִי מִשְׁפָּחָה פוּן דֶעם חָכָם הָאבְּן זֵיי דֶערְזֶען אִיז אוֹיף זֵיי גֶעפַאלְן אַ גְרוֹיסֶער פַּחַד. הָאט זִיךְ דֶער זָקְן (דְהַיינוּ דֶער חָכָם הַנַּ"ל) אָנְגֶערוּפְן צוּ זֵיי שְׁרֶעקְט אַייךְ נִישְט.
הערות שוליים
[רעדאַקטירן]- ↑ עלטסטער = הגדול ביותר, הזקן ביותר. כוונתו למנהיג.
- ↑ איבער דיר = וועגן דיר.
- ↑ "איינס דאס אנדערע" = צ"ע שנוי הלשון שכתב קודם "איינער מיט דעם אנדערן". וצריך לכתוב גם כאן "איינער דעם אנדערן".
- ↑ כיון שהמנהיג לא נשאר לבד, ומשאיר אתו תמיד משהו.
- ↑ אויסקערן = קערן = טאטא.
- ↑ דערזען = לראות פתאום. זען = לראות.
- ↑ אזוינס = אזוי.
- ↑ אבי = ולו רק, בלבד ש.
- ↑ פון ווייטן = פון דער ווייטנס.
- ↑ שטול = בענקל.
- ↑ אין גאר דער וועלט = אין דער גאנצער וועלט.
- ↑ קריקגעגאנגען = צוריקגעגאנגען.
- ↑ קענפי = קעמפּע = אינדזעלע = אינזעלע = איון (אי קטן).
- ↑ געקערט = געהערט = השתייך.
- ↑ פון די לייט = פון די מענטשן. כוונתו לשד שנעשה ענן.
- ↑ נאר פון א צייט = נאר פון א קורצע צייט = נאר נישט פון לאנג.
- ↑ ווי קומט עס = בתרגום מלולי: איך זה בא = ווי אזוי עס איז געשן = ווי אזוי עס האט פאסירט = איך זה קרה.
- ↑ דערויף = דעראויף = אויף דעם = על זה.
- ↑ ארומקרייזן = ארומרינגלען = הקף, כתר.
- ↑ נאך וואס = לשם מה.
- ↑ לשדים היו כמה מלכים, כמו שיש לבני אדם כמה מלכים. ובמעשה כאן מדובר משני מלכים.
- ↑ איינפאלן = התמוטט.
- ↑ ארום דעם גראבן = מסביב לחפירה. למעשה "גראבן" זה "פועל" לחפור. אבל אפשר להשתמש בפועל בתור שם עצם. גרוב = בור, חפירה.