לדלג לתוכן

מעשה ז מזבוב ועכביש

פֿון װיקיביבליאָטעק

מפתחות ספורי מעשיות


מזבוב ועכביש

אִיךְ וֶועל אַייךְ דֶערְצֵיילְן מַיין נְסִיעָה וָואס אִיךְ הָאבּ גֶעהַאט.

די שפין און די פליג מיטן דעם מלכ'ס באל

[רעדאַקטירן]

מַעֲשֶׂה אַמָאל אִיז גֶעוֶוען אַ מֶלֶךְ. וָואס עֶר הָאט אוֹיף זִיךְ גֶעהַאט כַּמָה מִלְחָמוֹת שְׁוֶוערֶע, אוּן הָאט זֵיי כּוֹבֵשׁ גֶעוֶוען (דְהַיינוּ אַיינְגֶענוּמֶען) אוּן הָאט גֶענוּמֶען אַסַאךְ שְׁבוּיִים. (אֶפְשֶׁר וֶועט אִיר מֵיינֶען אִיךְ וֶועל אַייךְ גָאר דֶערְצֵיילְן וֶועט אִיר קֶענֶען פַארְשְׁטֵיין) הָאט דֶער מֶלֶךְ גֶעמַאכְט אַ גְרוֹיסְן בַּאל[1] אַלֶע יָאר אִין דֶעם טָאג וָואס עֶר הָאט אָפְּגֶענוּמֶען דִי מִלְחָמָה. אוּן סֶע דָארְט גֶעוֶוען אוֹיף דֶעם בַּאל אַלֶע שָׂרֵי מְלוּכָה אוּן אַלֶע שְׂרָרוֹת. אַזוֹי וִוי דֶער סֵדֶר אִיז בַּיי מְלָכִים, אוּן מֶען הָאט דָארְט גֶעמַאכְט קָאמֶעדְיֶעס. אוּן מֶען הָאט גֶעשְׁפֶּעט פוּן אַלֶע אוּמוֹת, פוּן דֶעם טֶערְק[2] אוּן פוּן אַלֶע אוּמוֹת. אוּן זֵיי הָאבְּן זִיךְ נָאךְ גֶעקְרוּמְט[3] אִיטְלֶעכֶער אוּמָה אַזוֹי וִוי זֵייעֶר נִימוּס אוּן זֵייעֶר פִירֶעכְץ אִיז מִן הַסְתַּם הָאט מֶען פוּן יִידִין אוֹיךְ גֶעשְׁפֶּעט.
הָאט דֶער מֶלֶךְ גֶעהֵייסְן בְּרֶענְגֶען דָאס סֵפֶר, וָואס דָארְט אִיז פַארְשְׁרִיבְּן דִי נִימוּסִים אוּן דָאס פִירֶעכְץ פוּן אִיטְלֶעכֶער אוּמָה. אוּן אוּמֶעטוּם וִוי דֶער מֶלֶךְ הָאט אוֹיפְגֶעעֶפְענְט דָאס סֵפֶר הָאט עֶר גֶעזֶען פּוּנְקְט אַזוֹי וִוי זֵיי הָאבְּן גֶעמַאכְט דִי קַאמֶעדְיֶע פוּן זֵיי. וָוארְן מִן הַסְתַּם, דֶער וָואס הָאט גֶעמַאכְט דִי קָאמֶעדְיֶע הָאט עֶר אוֹיךְ גֶעזֶען דָאס סֵפֶר. דֶערְוַוייל וִוי דֶער מֶלֶךְ אִיז גֶעזֶעסְן אִיבֶּער דֶעם סֵפֶר, הָאט עֶר גֶעזֶען וִוי אַ שְׁפִּין קְרִיכְט אוֹיף דֶעם שַׁארְף פוּן דִי בְּלֶעטֶער פוּן דֶעם סֵפֶר. אוּן אוֹיף דִי בְּלֶעטֶער פוּן דֶעם סֵפֶר אִיז גִעשְׁטַאנֶען אַ פְלִיג, מִן הַסְתַּם וואוּהִין גֵייט אַ שְׁפִּין צוּ אַ פְלִיג. דֶערְוַוייל וִוי דִי שְׁפִּין אִיז גֶעקְרָאכְן אוּן אִיז גֶעגַאנְגֶען צוּ דֶער פְלִיג, אִיז גֶעקוּמֶען אַ וִוינְט אוּן הָאט אוֹיפְגֶעהוֹיבְּן דָאס בְּלֶעטְל פוּן דֶעם סֵפֶר, הָאט דִי שְׁפִּין נִישְׁט גֶעקָאנְט גֵיין צוּ דֶער פְלִיג, הָאט זִי זִיךְ אוּמְגֶעקֶערְט. אוּן הָאט זִיךְ קְלָאמִירְשְׁט[4] גֶעמַאכְט, גְלַייךְ וִוי זִי קֶערְט זִיךְ אוּם, אוּן וִויל שׁוֹין נִישְט גֵיין צוּ דֶער פְלִיג. דֶערְנָאךְ הָאט זִיךְ דָאס בְּלֶעטְל אוּמְגֶעקֶערְט אוֹיף זַיין אָרְט, הָאט וִוידֶער דִי שְׁפִּין גֶעוָואלְט גֵיין צוּ דֶער פְלִיג, הָאט זִיךְ וִוידֶער אוֹיפְגֶעהוֹיבֶּן דָאס בְּלֶעטְל. אוּן הָאט זִי נִישְט גֶעלָאזְט, הָאט זִיךְ דִי שְׁפִּין וִוידֶער אוּמְגֶעקֶערְט, אוּן אַזוֹי אִיז גֶעוֶוען עֶטְלֶעכֶע מָאל. נָאךְ דֶעם אִיז וִוידֶער דִי שְׁפִּין גֶעגַאנְגֶען צוּ דֶער פְלִיג אוּן אִיז אַזוֹי גֶעקְרָאכְן בִּיז זִי הָאט זִיךְ שׁוֹין אַרִיבֶּער גֶעכַאפְּט מִיט אֵיין פִיסְל אוֹיף דֶעם בְּלֶעטְל. הָאט זִיךְ וִוידֶער אוֹיפְגֶעהוֹיבְּן דָאס בְּלֶעטְל. אוּן דִי שְׁפִּין אִיז שׁוֹין גֶעוֶוען אַ בִּיסְל אוֹיף דֶעם בְּלֶעטֶל. הָאט זִיךְ דָאס בְּלֶעטְל אַנִידֶערְגֶעלֵייגְט אִין גַאנְצְן, בִּיז דִי שְׁפִּין אִיז גֶעבְּלִיבְּן אוּנְטֶערְן בְּלֶעטְל צְוִוישְׁן אֵיין בְּלֶעטְל אוּן אַנְדֶערְן. אוּן זִי אִיז דָארְטְן גֶעקְרָאכְן, אוּן אִיז אַלְץ גֶעבְּלִיבְּן מַטָה מַטָה, בִּיז סֶע פוּן אִיר גָאר נִישְט גֶעבְּלִיבְּן (אוּן דִי פְלִיג, וֶועל אִיךְ אַייךְ נִישְׁט דֶערְצֵיילְן וָואס מִיט אִיר הָאט זִיךְ גֶעטָאן).
אוּן דֶער מֶלֶךְ הָאט דָאס אַלְץ גֶעזֶען. אוּן הָאט זִיךְ זֵייעֶר פַארְוואוּנְדֶערְט, עֶר הָאט פַארְשְׁטַאנֶען אַז דָאס אִיז נִישְט קֵיין לֶערֶע זַאךְ. נָאר מֶען וַוייזְט אִים עֶפֶּעס אַ זַאךְ דֶערְמִיט[5] (אוּן דִי אַלֶע שָׂרִים הָאבְּן גֶעזֶען אַז דֶער מֶלֶךְ קוּקְט אוּן פַארְוואוּנְדֶערְט זִיךְ דֶערוֹיף[6]) אוּן דֶער מֶלֶךְ הָאט אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ טְרַאכְטְן. וָואס דָאס בַּאטַייט.

דער מלך דרעמלט זיך און סע האט זיך אים געחלעמט א חלום

[רעדאַקטירן]

אוּן עֶר אִיז אַנְדְרִימְלְט[7] גֶעוָוארְן אוֹיף דֶעם סֵפֶר. הָאט זִיךְ אִים גֶעחָלוֹמְט. אַז עֶר הָאט גֶעהַאלְטְן אִין דֶער הַאנְט אַ דוּמִיט[8]. אוּן עֶר הָאט אוֹיף אִים גֶעקוּקְט. זֶענֶען פוּן אִים אַרוֹיסְגֶעגַאנְגֶען גוּזְמוֹת מֶענְטְשְׁן. הָאט עֶר אַרָאפְּגֶעוָוארְפְן דֶעם דוּמִיט פוּן דֶער הַאנְט. אוּן דֶער סֵדֶר אִיז בַּיי מְלָכִים. סֶע הֶענְגְט אִיבֶּער זֵיי זַיין פָּארְטְרֶעט אוּן אִיבֶּער דֶעם פָּארְטְרֶעט, הֶענְגְט דִי קְרוֹין. הָאט עֶר גֶעזֶען אִין חָלוֹם. וִוי דִי מֶענְטְשְׁן וָואס זֵיי זֶענֶען אַרוֹיסְגֶעגַאנְגֶען פוּן דֶעם דוּמִיט הָאבְּן גֶענוּמֶען דֶעם פָּארְטְרֶעט. אוּן הָאבְּן אָפְּגֶעשְׁנִיטְן דֶעם קָאפּ. דֶערְנָאךְ הָאבְּן זֵיי גֶענוּמֶען דִי קְרוֹין אוּן הָאבְּן אַרַיינְגֶעוָוארְפְן אִין דֶער בְּלָאטֶע אַרַיין. אוּן זֵיי זֶענֶען גֶעלָאפְן צוּ אִים זֵיי זָאלְן אִים הַארְגֶענֶען. הָאט זִיךְ אוֹיפְגֶעהוֹיבְּן אַ בְּלֶעטְל פוּן דֶעם סֵפֶר וָואס עֶר אִיז גֶעלִיגְן דֶערוֹיף. אוּן הָאט אִים פַארְשְׁטֶעלְט. הָאבְּן זֵיי אִים גָאר נִישְׁט גֶעקָאנְט טָאן. זֶענֶען זֵיי אַוֶועק גֶעגַאנְגֶען פוּן אִים. אוּן דֶערְנָאךְ הָאט זִיךְ דָאס בְּלֶעטְל אוּמְגֶעקֶערְט אוֹיף זַיין אָרְט. דֶערְנָאךְ הָאבְּן זֵיי וִוידֶער גֶעוָואלְט אִים הַארְגֶענֶען, הָאט זִיךְ וִוידֶער אוֹיפְגֶעהוֹיבְּן דָאס בְּלֶעטְל כַּנַּ"ל. אוּן אַזוֹי אִיז גֶעוֶוען כַּמָה מָאל.
הָאט דֶער מֶלֶךְ זֵייעֶר גֶעוָואלְט זֶען. וָואסְפַאר אַ בְּלֶעטְל סֶע אִיז אוֹיף אִים מֵגִין. (דְהַיינוּ סֶע בַּאשִׁיצְט אִים) וָואסֶערֶע נִימוּסִים סֶע שְׁטֵייעֶן דֶערוֹיף. פוּן וֶועלְכֶער אוּמָה דָאס אִיז. הָאט עֶר מוֹרָא גֶעהַאט צוּ קוּקְן. אוּן עֶר הָאט אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ שְׁרַייעֶן. גֶעוַואלְד, גֶעוַואלְד. אוּן אַלֶע שָׂרִים וָואס זֶענֶען דָארְט גֶעזֶעסְן הָאבְּן גֶעהֶערְט. הָאבְּן זֵיי אִים גֶעוָואלְט אוֹיפְוֶועקְן, נָאר דָאס אִיז נִישְט קֵיין נִימוּס מֶען זָאל אַ מֶלֶךְ וֶועקְִן. הָאבְּן זֵיי גֶעקְלַאפְּט אַרוּם אִים כְּדֵי זֵיי זָאלְן אִים אוֹיפְוֶועקְן. אוּן עֶר הָאט נִישְׁט גֶעהֶערְט.
דֶערְוַוייל אִיז צוּ אִים גֶעקוּמֶען אַ הוֹיכֶער בַּארְג. אוּן הָאט אִים גֶעפְרֶעגְט: וָואס שְׁרַייסְטוּ אַזוֹי, עֶס אִיז שׁוֹין אַזוֹי אַ לַאנְגֶע צַייט אַז אִיךְ שְׁלָאף. הָאט מִיךְ קֵיינֶער נִישְט אוֹיפְגֶעוֶועקְט, אוּן דוּ הָאסְט מִיךְ אוֹיפְגֶעוֶועקְט. (אַזוֹי הָאט דֶער בַּארְג גֶעזָאגְט צוּם מֶלֶךְ). הָאט עֶר אִים גִעזָאגְט: וִוי זָאל אִיךְ נִישְט שְׁרַייעֶן אַז זֵיי שְׁטֵייעֶן אוֹיף מִיר אוֹיף, אוּן וִוילְן מִיר הַארְגֶענֶען. נָאר דָאס בְּלֶעטְל אִיז אוֹיף מִיר מֵגִין. הָאט אִים דֶער בַּארְג גֶעעֶנְפֶערְט: אַז דָאס בְּלֶעטְל אִיז אוֹיף דִיר מֵגִין. בַּאדַארְפְסְטוּ קֵיין מוֹרָא נִישְט צוּ הָאבְּן פַאר קֵיין שׁוּם זַאךְ, וָוארְן אוֹיף מִיר שְׁטֵייעֶן אוֹיךְ אוֹיף אַסַאךְ שׂוֹנְאִים. נָאר דָאס בְּלֶעטְל אִיז אוֹיף מִיר מֵגִין. קוּם וֶועל אִיךְ דִיר וַוייזְן.
הָאט עֶר אִים גֶעוִויזְן. וִוי אַרוּם דֶעם בַּארְג שְׁטֵייעֶן אַלָפִים וּרְבָבוֹת שׂוֹנְאִים. אוּן זֵיי מַאכְן סְעוּדוֹת אוּן זֶענֶען פְרֵיילֶעךְ, אוּן כְּלֵי זֶמֶר שְׁפִּילְן אוּן זֵיי טַאנְצְן. אוּן דִי שִׂמְחָה אִיז וָואס אַ כִּיתִּי[9] פוּן זֵיי טְרַאכְט אֵיינֶער אוֹיס אוּן פַאלְט אוֹיף אַ חָכְמָה וִוי אַזוֹי מֶען זָאל אַרוֹיף גֵיין אוֹיף דֶעם בַּארְג. אַזוֹי מַאכְן זֵיי אַ גְרוֹיסֶע שִׂמְחָה אוּן אַ סְעוּדָה אוּן מֶען שְׁפִּילְט אוּן מֶען טַאנְצְט. אוּן אַזוֹי אִיטְלֶעכֶע כִּיתִּי (דְהַיינוּ אַ טֵייל) פוּן זֵיי. נָאר דָאס בְּלֶעטְל פוּן דִי נִמוּסִים וָואס סֶע אִיז אוֹיף דִיר מֵגִין. אִיז אוֹיף מִיר מֵגִין.
אוּן אוֹיף דֶעם שְׁפִּיץ בַּארְג אִיז אַ טַאבְּלִיצֶע[10]. אוּן דָארְט אִיז גֶעשְׁטַאנֶען אָנְגֶעשְׁרִיבְּן דִי נִימוּסִים פוּן דֶעם בְּלֶעטְל וָואס סֶע מֵגִין אוֹיף אִים. פוּן אַ וָואסֶערֶע אוּמָה סֶע אִיז. נָאר מַחְמַת דֶער בַּארְג אִיז הוֹיךְ, קָאן מֶען נִישְט לֵיינֶען דָאס כְּתַב. נָאר אוּנְטְן אִיז גֶעוֶוען אַ טַאבְּלִיצֶע. אִיז דָארְט גֶעשְׁטַאנֶען אָנְגֶעשְׁרִיבְּן אַז וֶוער סֶע הָאט אַלֶע צֵיין, דֶער קָאן אַרוֹיפְגֵיין אוֹיף דֶעם בַּארְג. הָאט הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ גֶעגֶעבְּן אַז סֶע וַואקְסְט דָארְט אַזוֹי אַ גְרָאז דָארְט וִוי מֶען בַּאדַארְף אַרוֹיפְצוּגֵיין אוֹיף דֶעם בַּארְג. אַז וֶוער סֶע קוּמְט אַהִין, פַאלְן אִים אַרוֹיס אַלֶע צֵיין. סַיי עֶר אִיז גֶעגַאנְגֶען צוּ פוּס, סַיי עֶר הָאט גֶערִיטְן, סַיי עֶר אִיז גֶעפָארְן אִין אַ וָואגְן מִיט בְּהֵמוֹת. זֶענֶעןַ אַלְץ אַלֶע צֵיין אַרוֹיסְגֶעפַאלְן. זֶענֶען דָארְט גֶעלֶעגְן הוֹיפְן וַוייס מִיט צֵיין, אַזוֹי וִוי בֶּערְג.
דֶער נָאךְ הָאבְּן דִי מֶענְטְשְׁן פוּן דֶעם דוּמִיט גֶענוּמֶען דֶעם פָּארְטְרֶעט אוּן הָאבְּן אִים וִוידֶער צוּנוֹיפְגֶעשְׁטֶעלְט אַזוֹי וִוי פְרִיעֶר, אוּן דִי קְרוֹין הָאבְּן זֵיי גֶענוּמֶען אוּן הָאבְּן אָפְּגֶעוַואשְׁן, אוּן הָאבְּן וִוידֶער אוֹיפְגֶעהָאנְגֶען אוֹיף זֵייעֶר אָרְט.

דער מלך כאפט זיך אויף און ער האט זיך מיישב געווען אז ער וועט זיין א ייד

[רעדאַקטירן]

הָאט זִיךְ דֶער מֶלֶךְ אוֹיפְגֶעכַאפְּט. אוּן הָאט תֵּיכֶּף אַ קוּק גֶעטָאן אוֹיף דֶעם בְּלֶעטְל וָואס סֶע הָאט אוֹיף אִים מֵגִין גֶעוֶוען, פוּן אַ וָואסֶערֶע נִימוּס פוּן אַ וָואסֶערֶע אוּמָה דָאס אִיז. הָאט עֶר גֶעזֶען אַ סֶע שְׁטֵייט דָארְט דֶער נִימוּס פוּן יִידִין. הָאט עֶר אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ קוּקְן אוֹיף דֶעם בְּלֶעטְל מִיט דֶעם אֶמֶת, הָאט עֶר פַארְשְׁטַאנֶען דֶעם רֶעכְטְן אֶמֶת. הָאט עֶר זִיךְ מְיַישֵׁב גֶעוֶוען, עֶר וֶועט שׁוֹין בְּוַודְאַי זַיין אַ יִיד. נָאר וָואס טוּט מֶען אַז מֶען זָאל דִי גַאנְצֶע וֶועלְט מַחְזִיר לְמוּטָב זַיין מֶען זָאל זֵיי אַלֶע בְּרֶענְגֶען צוּם אֶמֶת?
הָאט עֶר זִיךְ מְיַישֵׁב גֶעוֶוען. עֶר וֶועט פָארְן זוּכְן אַ חָכָם. וָואס עֶר זָאל אִים פּוֹתֵר חָלוֹם זַיין כְּהַוָויָיתוֹ. (דְהַיינוּ עֶר זָאל אִים בַּאשֵׁיידְן דֶעם חָלוֹם פּוּנְקְט אַזוֹי וִוי עֶר אִיז) אוּן עֶר הָאט מִיט זִיךְ גֶענוּמֶען צְוֵוי מֶענְטְשְׁן אוּן אִיז גֶעפָארְן אוֹיף דֶער וֶועלְט. נִישְט אַזוֹי וִוי אַ מֶלֶךְ נָאר וִוי אַ פְּרָאסְטֶע מֶענְטְשׁ.
אוּן אִיז גֶעפָארְן פוּן אֵיין שְׁטָאט צוּ דֶער אַנְדֶערֶער. אוּן הָאט גֶעפְרֶעגְט: וִוי גֶעפִינְט מֶען אַזוֹי אַ חָכָם וָואס עֶר זָאל פּוֹתֵר חָלוֹם זַיין כַּהֲוָיָיתוֹ. הָאט מֶען אִים מוֹדִיעַ גֶעוֶוען אַז דָארְט אוּן דָארְט גֶעפִינְט זִיךְ אַזוֹי אַ חָכָם. אִיז עֶר גֶעפָארְן אַהִין. אוּן אִיז גֶעקוּמֶען צוּ דֶעם חָכָם אוּן עֶר הָאט אִים דֶערְצֵיילְט דֶעם אֶמֶת: אַז עֶר אִיז אַ מֶלֶךְ, אוּן עֶר הָאט אָפְּגֶענוּמֶען מִלְחָמוֹת. אוּן דִי גַאנְצֶע מַעֲשֶׂה וָואס סֶע גֶעוֶוען כַּנַּ"ל, אוּן הָאט אִים גֶעבֶּעטְן, אַז עֶר זָאל אִים פּוֹתֵר חָלוֹם זַיין. הָאט אִים דֶער חָכָם גֶעעֶנְפֶערְט: אִיךְ אַלֵיין קָאן נִישְט פּוֹתֵר זַיין. נָאר סֶע אִיז פַארְהַאנְדְן אַ צַייט אִין דֶעם אִין דֶעם טָאג, אוּן אִין דֶעם אִין דֶעם חוֹדֶשׁ. דֶעמָאלְט נֶעם אִיךְ צוּנוֹיף אַלֶע סַמְמָנֵי הַקְטוֹרֶת (כְּלוֹמֶר אַלֶע קְרַייטֶעכְצֶער וָואס פוּן זֵיי פְלֶעגְט מֶען מַאכְן קְטוֹרֶת) אוּן אִיךְ מַאךְ פוּן זֵיי אַ מוּרְכָּב. (כְּלוֹמֶר עֶר מִישְׁט זֵיי אוֹיס אִין אֵיינֶעם). אוּן מֶען רֵייכֶערְט דֶעם מֶענְטְשׁ מִיט דֶער קְטוֹרֶת, אוּן דֶער מֶענְטְשׁ הָאט אִין זִין וָואס עֶר וִויל זֶען. אוּן וָואס עֶר וִויל וִויסְן, וֵוייסְט עֶר דֶעמָאלְט אַלְצְדִינְג.

דער חכם באשיידט דעם מלכס חלום

[רעדאַקטירן]

הָאט זִיךְ דֶער מֶלֶךְ מְיַישֵׁב גֶעוֶוען. אַז עֶר הָאט זִיךְ שׁוֹין יָא אַזוֹי פִיל צַייט דֶערוֹיף פַארְבְּרַאכְט, וֶועט עֶר נָאךְ וַוארְטְן בִּיז דֶעם טָאג אוּן דֶעם חוֹדֶשׁ. (וָואס דֶער חָכָם הָאט אִים גֶעזָאגְט) סֶע גֶעקוּמֶען דֶער טָאג. הָאט אִים דֶער חָכָם אַזוֹי גֶעטָאן אוּן הָאט אִים גֶערֵייכֶערְט מִיט דֶער קְטוֹרֶת, הָאט דֶער מֶלֶךְ אָנְגֶעהוֹיבְּן צוּ זֶען, אֲפִילוּ וָואס מִיט אִים הָאט זִיךְ נָאךְ גֶעטָאן אֵיידֶער אִיז גֶעבּוֹירְן גֶעוָוארְן. דֶעמָאלְט אַז דִי נְשָׁמָה אִיז נָאךְ גֶעוֶוען בָּעוֹלָם הָעֶלְיוֹן (כְּלוֹמֶר אוֹיף יֶענֶער וֶועלְט) הָאט עֶר גֶעזֶען וִוי מֶען הָאט זַיין נְשָׁמָה גֶעפִירְט דוּרְךְ אַלֶע וֶועלְטְן. אוּן מֶען הָאט אוֹיסְגֶערוּפְן וֶוער סֶע הָאט עֶפֶּעס מְלַמֵד חוֹב צוּ זַיין (כְּלוֹמֶר צוּ רֶעדְן שְׁלֶעכְץ) אוֹיף דֶער נְשָׁמָה. זָאל עֶר קוּמֶען הָאט זִיךְ קֵיינֶער נִישְט גֶעפוּנֶען וָואס עֶר זָאל מְלַמֵד חוֹב זַיין.
דֶערְוַוייל אִיז אֵיינֶער אָנְגֶעקוּמֶען. אוּן אִיז גֶעלָאפְן אוּן הָאט גֶעשְׁרִיגְן רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם. הֶער צוּ מַיין גִעבֶּעט: אַז דֶער וֶועט קוּמֶען אוֹיף דֶער וֶועלְט. וָואס הָאבּ אִיךְ שׁוֹין צוּ טָאן, אוּן נָאךְ וָואס הָאסְטוּ מִיר בַּאשַׁפְן. אוּן דָאס אִיז גֶעוֶוען דֶער ס"מ (כְּלוֹמֶר דֶער וָואס הָאט דָאס גֶעשְׁרִיגְן דָאס אִיז דֶער ס"מ אַלֵיין גֶעוֶוען. הָאט עֶר גֶעשְׁרִיגְן אַז דִי נְשָׁמָה וֶועט אַרָאפּ קוּמֶען אִין דֶער וֶועלְט אַרַיין, הָאט עֶר שׁוֹין נִישְׁט צוּ טָאן) הָאט מֶען אִים גֶעעֶנְפֶערְט: דִי נְשָׁמָה מוּז אַרָאפְּגֵיין אוֹיף דֶער וֶועלְט, אוּן דוּ גִיבּ דִיר אַן עֵצָה. אִיז עֶר זִיךְ אַוֶועק גֶעגַאנְגֶען (דְהַיינוּ דֶער וָואס הָאט דָאס גֶעשְׁרִיגְן).
הָאט מֶען וַוייטֶער דִי נְשָׁמָה גֶעפִירְט דוּרְךְ עוֹלָמוֹת (כְּלוֹמֶר וֶועלְטְן), בִּיז מֶען הָאט דִי נְשָׁמָה שׁוֹין גֶעבְּרַאכְט צוּם בֵּית דִין שֶׁל מַעְלָה כְּדֵי מֶען זָאל זִי שׁוֹין בַּאשְׁוֶוערְן, כְּדֵי זִי זָאל שׁוֹין אַרָאפְּגֵיין אוֹיף דֶער וֶועלְט, אוּן עֶר אִיז נָאךְ נִישְט גֶעקוּמֶען (דְהַיינוּ דֶער ס"מ וָואס הָאט פְרִיעֶר גֶעשְׁרִיגְן אִיז עֶר נָאךְ נִישְט גֶעקוּמֶען), הָאט מֶען נָאךְ אִים גֶעשִׁיקְט אַ שְׁלִיחַ, אִיז עֶר גֶעקוּמֶען. אוּן הָאט מִיט זִיךְ גֶעבְּרַאכְט אַן אַלְטִיטְשְׁקִן אַן אַיינְגֶעבּוֹיגִענֶעם, וָואס עֶר הָאט זִיךְ גֶעקָאנְט מִיט אִים פוּן לַאנְג (דְהַיינוּ דֶער בַּעַל דָבָר הָאט זִיךְ מִיט דֶעם אַלְטְן גִעקָאנְט פוּן לַאנְג), אוּן עֶר הָאט גֶעלַאכְט. אוּן הָאט גֶעזָאגְט: אִיךְ הָאבּ מִיר שׁוֹין אַן עֵצָה גֶעגֶעבְּן. דִי נְשָׁמָה מֶעג שׁוֹין אַרָאפּ גֵיין אוֹיף דֶער וֶועלְט. הָאט מֶען גֶעלָאזְט דִי נְשָׁמָה. אִיז זִי אַרָאפְּגֶעגַאנְגֶען אוֹיף דֶער וֶועלְט. אוּן עֶר הָאט גֶעזֶען (דְהַיינוּ דֶער מֶלֶךְ) וָואס מִיט אִים הָאט זִיךְ אִיבֶּערגֶעטָאן מִתְּחִילָה וְעַד סוֹף. אוּן וִוי עֶר אִיז גֶעוָוארְן אַ מֶלֶךְ. אוּן דִי מִלְחָמוֹת וָואס עֶר הָאט גֶעהַאט וְכוּ'.
אוּן עֶר הָאט גֶענוּמֶען שְׁבוּיִם אוּן צְוִוישְׁן דִי שְׁבוּיִם אִיז גֶעוֶוען אַ יְפַת תּוֹאַר. וָואס זִי הָאט גֶעהַאט אַלֶערְלֵיי חֵן פוּן דֶער וֶועלְט. נָאר דֶער חֵן אִיז נִישְט גֶעוֶוען פוּן אִיר אַלֵיין. נָאר סֶע הָאט אוֹיף אִיר גֶעהָאנְגֶען אַ דוּמִיט. אוּן דֶער דוּמִיט הָאט גֶעהַאט אַלֶערְלֵיי חֵן. אוּן מַחְמַת דֶעם הָאט זִיךְ גֶעדַאכְט אַז זִי הָאט אַלֶערְלֵיי חֵן. אוּן אוֹיף דֶעם בַּארְג קָאנֶען מֶער נִישְט קוּמֶען. נָאר חַכָמִים אוּן עַשִׁירִים וְכוּ'. (אוּן וַוייטֶער הָאט עֶר נִישְׁט דֶערְצֵיילְט) אוּן סֶע נָאךְ דָא זֵייעֶר אַסַאךְ דְרִינֶען[11]. (דָאס וָואס דָא שְׁטֵייט מִיט דִי שְׁבוּיִם דָאס אִיז נִישְט אוֹיפְגֶעשְׁרִיבְּן גֶעוָוארְן גוּט אַזוֹי וִוי עֶר הָאט עֶס דֶערְצֵיילְט).

רמזי המעשה

[רעדאַקטירן]

מִזְמוֹר לְדָוִד בְּבָרְחוֹ וְכוּ'. מָה רַבּוּ צָרָי רַבִּים קָמִים עָלַי. וְאַתָּה ה' מָגֵן בַּעֲדִי כְּבוֹדִי וּמֵרִים רֹאשִׁי וְכוּ'. פַארטַייטְשׁ גוּט דָאס גַאנְצֶע קַאפִּיטְל אוּן פַארְשְׁטֵיי גוּט. וֶועסְטוּ זֶען וִוי אַזוֹי דָארְט אִיז מְרוּמָז דִי גַאנְצֶע מַעֲשֶׂה.

מִזְמוֹר לְדָוִד בְּבָרְחוֹ וְכוּ'. ה' מָה רַבּוּ צָרָי, רַבִּים קָמִים עָלָי וְכוּ'. וְאַתָּה ה' מָגֵן בַּעֲדִי, כְּבוֹדִי וּמֵרִים רֹאשִׁי. קוֹלִי אֶל ה' אֶקְרָא, וַיַּעֲנֵנִי מֵהַר קָדְשׁוֹ סֶלָה הַר הַנַּ"ל. אֲנִי שָׁכַבְתִּי וָאִישָׁנָה כַּנַּ"ל. הֱקִצוֹתִי וְכוּ'. לֹא אִירָא מֵרִבְבוֹת עָם וְכו'. כִּי הִכִּיתָ אֶת כָּל אוֹיְבַי לֶחִי, שִׁנֵּי רְשָׁעִים שִׁבַּרְתָּ כִּי הָיוּ נוֹפְלִים לָהֶם הַשִּׁנַּיִם כְּשֶׁרָצוּ לַעֲלוֹת אֶל הָהָר. עַל עַמְּךָ בִרְכָתֶךָ סֶּלָה (תְּהִלִּים ג).
עֲמֹד וְהִתְבּוֹנֵן נִפְלָאוֹת אֵלּוּ: אִם בַּעַל-נֶפֶשׁ אַתָּה, תִּשָּׂא בְּשָׂרְךָ בְּשִׁנֶּיךָ, וְנַפְשְׁךָ תָּשִׂים בְּכַפֶּךָ. תַּעֲמֹד מַרְעִיד וּמִשְׁתּוֹמֵם, תִּסְמַּר שַׂעֲרוֹת רֹאשֶׁךָ וְתָשׁוּב תִּתְפַּלֵּא בַּדְּבָרִים הָאֵלֶּה, הָעוֹמְדִים בְּגָבְהֵי מְרוֹמִים.

הערות שוליים

[רעדאַקטירן]
  1. באל = נשף.
  2. טערקיי = טורקיה. טערק = טורקי.
  3. קרימען זיך = עוה פנים, התעקם.
  4. קלאמירשט = כלומרשט = קלאמפערשט.
  5. דערמיט = מיט דעם.
  6. דערויף = דעראויף = אויף דעם.
  7. אנדרימלען = דרימלען = דרעמלען.
  8. דומיט = דימענט = בריליאנט.
  9. כיתי = כת.
  10. טאבליצע = טאבלעט = טאבעלע.
  11. דרינען = אין דעם.