טייטש יהואש בראשית

תּורה נבֿיאים וּכתובֿים: תּרגום ייִדיש פֿון יהואש

בראשית

בראשית

/1:1 אין אָנהײב האָט גאָט באַשאַפֿן דעם הימל און די ערד. /1:2 און די ערד איז געװען װיסט און לײדיק, און פֿינצטערניש איז געװען אױפֿן געזיכט פֿון תּהום, און דער גײַסט פֿון גאָט האָט געשװעבט אױפֿן געזיכט פֿון די װאַסערן.

/1:3 האָט גאָט געזאָגט: זאָל װערן ליכט. און עס איז געװאָרן ליכט. /1:4 און גאָט האָט געזען דאָס ליכט אַז עס איז גוט; און גאָט האָט פֿאַנאַנדערגעשײדט צװישן דעם ליכט און צװישן דער פֿינצטערניש. /1:5 און גאָט האָט גערופֿן דאָס ליכט טאָג, און די פֿינצטערניש האָט ער גערופֿן נאַכט. און עס איז געװען אָװנט, און עס איז געװען פֿרימאָרגן, אײן טאָג.

/1:6 האָט גאָט געזאָגט: זאָל װערן אַן אױסשפּרײט אין מיטן פֿון די װאַסערן, און ער זאָל פֿאַנאַנדערשײדן צװישן װאַסערן און װאַסערן. /1:7 און גאָט האָט געמאַכט דעם אױסשפּרײט, און האָט פֿאַנאַנדערגעשײדט צװישן די װאַסערן װאָס אונטער דעם אױסשפּרײט און צװישן די װאַסערן װאָס איבער דעם אױסשפּרײט. און עס איז אַזױ געשען. /1:8 און גאָט האָט גערופֿן דעם אױסשפּרײט הימל. און עס איז געװען אָװנט, און עס איז געװען פֿרימאָרגן, אַ צװײטן טאָג.

/1:9 האָט גאָט געזאָגט: זאָלן זיך אײַנזאַמעלן די װאַסערן פֿון אונטערן הימל אין אײן אָרט, און זאָל זיך באַװײַזן די יבשה. און עס איז אַזױ געשען. /1:10 און גאָט האָט גערופֿן די יבשה ערד, און די אײַנזאַמלונג פֿון די װאַסערן האָט ער גערופֿן ימען. און גאָט האָט געזען אַז דאָס איז גוט.

/1:11 האָט גאָט געזאָגט: זאָל די ערד אַרױסגראָזן גראָז, קרײַטעכץ װאָס גיט אַרױס זאָמען, פֿרוכטבײמער װאָס טראָגן פֿרוכט אױף דער ערד לױט זײערע מינים, װאָס זײער זאָמען איז אין זײ. און עס איז אַזױ געשען. /1:12 און די ערד האָט אַרױסגעבראַכט גראָז, קרײַטעכץ װאָס גיט אַרױס זאָמען לױט זײַנע מינים, און בײמער װאָס טראָגן פֿרוכט, װאָס זײער זאָמען איז אין זײ, לױט זײערע מינים. און גאָט האָט געזען אַז דאָס איז גוט. /1:13 און עס איז געװען אָװנט, און עס איז געװען פֿרימאָרגן, אַ דריטן טאָג.

/1:14 האָט גאָט געזאָגט: זאָלן װערן ליכטער אין דעם אױסשפּרײט פֿון הימל, פֿאַנאַנדערצושײדן צװישן דעם טאָג און צװישן דער נאַכט, און זײ זאָלן זײַן פֿאַר צײכנס און פֿאַר צײַטן, און פֿאַר טעג און יאָרן. /1:15 און זײ זאָלן זײַן פֿאַר ליכטער אין דעם אױסשפּרײט פֿון הימל, צו לײַכטן אױף דער ערד. און עס איז אַזױ געשען. /1:16 און גאָט האָט געמאַכט די צװײ גרױסע ליכטער: דאָס גרעסערע ליכט פֿאַר דער געװעלטיקונג פֿון טאָג, און דאָס קלענערע ליכט פֿאַר דער געװעלטיקונג פֿון דער נאַכט; און די שטערן. /1:17 און גאָט האָט זײ אַרײַנגעזעצט אין דעם אױסשפּרײט פֿון הימל, צו לײַכטן אױף דער ערד, /1:18 און צו געװעלטיקן איבער דעם טאָג און איבער דער נאַכט, און פֿאַנאַנדערצושײדן צװישן דעם ליכט און צװישן דער פֿינצטערניש. און גאָט האָט געזען אַז דאָס איז גוט. /1:19 און עס איז געװען אָװנט, און עס איז געװען פֿרימאָרגן, אַ פֿירטן טאָג.

/1:20 האָט גאָט געזאָגט: זאָל דאָס װאַסער װידמענען אַ װידמענונג פֿון לעבעדיקע באַשעפֿענישן, און פֿױגלען זאָלן פֿליען אױף דער ערד, איבערן פֿרײַען אױסשפּרײט פֿון הימל. /1:21 און גאָט האָט באַשאַפֿן די גרױסע ים-חיות, און אַלע לעבעדיקע באַשעפֿענישן װאָס קריכן, װאָס דאָס װאַסער האָט געװידמענט לױט זײערע מינים, און אַלע געפֿליגלטע פֿױגלען לױט זײערע מינים. און גאָט האָט געזען אַז דאָס איז גוט.

/1:22 און גאָט האָט זײ געבענטשט, אַזױ צו זאָגן: פֿרוכפּערט אײַך און מערט אײַך, און פֿילט אָן די װאַסערן אין די ימען, און די פֿױגלען זאָלן זיך מערן אױף דער ערד. /1:23 און עס איז געװען אָװנט, און עס איז געװען פֿרימאָרגן, אַ פֿינפֿטן טאָג.

/1:24 האָט גאָט געזאָגט: זאָל די ערד אַרױסברענגען לעבעדיקע באַשעפֿענישן לױט זײערע מינים, בהמות און שרצים און חיות פֿון דער ערד לױט זײערע מינים. און עס איז אַזױ געשען. /1:25 און גאָט האָט געמאַכט די חיות פֿון דער ערד לױט זײערע מינים, און די בהמות לױט זײערע מינים, און אַלע שרצים פֿון דער ערד לױט זײערע מינים. און גאָט האָט געזען אַז דאָס איז גוט.

/1:26 האָט גאָט געזאָגט: לאָמיר מאַכן מענטשן אין אונדזער געשטאַלט, לױט אונדזער גלײַכעניש, און זײ זאָלן געװעלטיקן איבער די פֿיש פֿון ים, און איבער די פֿױגלען פֿון הימל, און איבער די בהמות, און איבער דער גאַנצער ערד, און איבער אַלע שרצים װאָס קריכן אױף דער ערד. /1:27 און גאָט האָט באַשאַפֿן דעם מענטשן אין זײַן געשטאַלט; אין דער געשטאַלט פֿון גאָט האָט ער אים באַשאַפֿן; אַ זכר און אַ נקבֿה האָט ער זײ באַשאַפֿן.

/1:28 און גאָט האָט זײ געבענטשט, און גאָט האָט צו זײ געזאָגט: פֿרוכפּערט אײַך און מערט אײַך, און פֿילט אָן די ערד, און באַצװינגט זי, און געװעלטיקט איבער די פֿיש פֿון ים, און איבער די פֿױגלען פֿון הימל, און איבער אַלעם לעבעדיקן װאָס קריכט אױף דער ערד.

/1:29 און גאָט האָט געזאָגט: זעט, איך האָב אײַך געגעבן יעטװעדער קרײַטעכץ װאָס גיט אַרױס זאָמען, װאָס אױפֿן געזיכט פֿון דער גאַנצער ערד, און יעטװעדער בױם װאָס אױף אים איז דאָ בײמערפֿרוכט װאָס גיט אַרױס זאָמען; פֿאַר אײַך זאָל דאָס זײַן צום עסן. /1:30 און פֿאַר אַלע חיות פֿון דער ערד, און פֿאַר אַלע פֿױגלען פֿון הימל, און פֿאַר אַלץ װאָס קריכט אױף דער ערד, װאָס אין אים איז דאָ אַ לעבעדיקער אָטעם, איז יעטװעדער גרין קרײַטעכץ צום עסן. און עס איז אַזױ געװען.

/1:31 און גאָט האָט געזען אַלץ װאָס ער האָט געמאַכט, ערשט עס איז זײער גוט. און עס איז געװען אָװנט, און עס איז געװען פֿרימאָרגן, דעם זעקסטן טאָג.

/2:1 אַזױ זײַנען פֿאַרענדיקט געװאָרן דער הימל און די ערד און זײער גאַנצער חיל. /2:2 און גאָט האָט געענדיקט צום זיבעטן טאָג זײַן אַרבעט װאָס ער האָט געמאַכט, און ער האָט גערוט אױפֿן זיבעטן טאָג פֿון זײַן גאַנצער אַרבעט װאָס ער האָט געמאַכט. /2:3 און גאָט האָט געבענטשט דעם זיבעטן טאָג, און האָט אים געהײליקט, װאָרום אין אים האָט ער גערוט פֿון זײַן גאַנצער אַרבעט װאָס גאָט האָט באַשאַפֿנדיק געמאַכט.

/2:4 דאָס איז די געשיכטע פֿון דעם הימל און דער ערד װען זײ זײַנען באַשאַפֿן געװאָרן, אין דעם טאָג װאָס גאָט דער האַר האָט געמאַכט ערד און הימל.

/2:5 און קײן בײמל פֿון פֿעלד איז נאָך ניט געװען אױף דער ערד, און קײן קרײַטעכץ פֿון פֿעלד האָט נאָך ניט געשפּראָצט, װאָרום גאָט דער האַר האָט ניט געמאַכט רעגענען אױף דער ערד, און אַ מענטש איז ניט געװען צו באַאַרבעטן די ערד; /2:6 נאָר אַ נעבל פֿלעגט אױפֿגײן פֿון דער ערד, און פֿלעגט אָנטרינקען דאָס גאַנצע געזיכט פֿון דער ערד. /2:7 האָט גאָט דער האַר געפֿורעמט דעם מענטשן פֿון שטױב פֿון דער ערד, און האָט אַרײַנגעבלאָזן אין זײַנע נאָזלעכער אַן אָטעם פֿון לעבן, און דער מענטש איז געװאָרן אַ לעבעדיקער נפֿש. /2:8 און גאָט דער האַר האָט געפֿלאַנצט אַ גאָרטן אין עֵדֶן, אין מזרח, און האָט דאָרטן אַרײַנגעזעצט דעם מענטשן װאָס ער האָט געפֿורעמט. /2:9 און גאָט דער האַר האָט געמאַכט שפּראָצן פֿון דער ערד אַלערלײ בײמער גלוסטיק אָנצוקוקן און גוט צום עסן; אױך דעם בױם פֿון לעבן, אין מיטן גאָרטן, און דעם בױם פֿון װיסן גוטס און שלעכטס.

/2:10 און אַ טײַך איז אַרױסגעגאַנגען פֿון עֵדֶן אָנצוטרינקען דעם גאָרטן, און פֿון דאָרטן האָט ער זיך צעשײדט, און איז געװאָרן פֿיר טײלן. /2:11 דער נאָמען פֿון אײנעם איז פּישון; דאָס איז דער װאָס רינגלט אַרום דאָס גאַנצע לאַנד חַוִילָה, װאָס דאָרטן איז דאָ גאָלד; /2:12 און דאָס גאָלד פֿון יענעם לאַנד איז גוט. דאָרטן איז דער בדוֹלַח און דער אָניקלשטײן. /2:13 און דער נאָמען פֿון צװײטן טײַך איז גיחוֹן; דאָס איז דער װאָס רינגלט אַרום דאָס גאַנצע לאַנד כּוש. /2:14 און דער נאָמען פֿון דריטן טײַך איז חִדֶקל; דאָס איז דער װאָס גײט צו מזרח פֿון אַשור. און דער פֿירטער טײַך, דאָס איז פּרָת.

/2:15 און גאָט דער האַר האָט גענומען דעם מענטשן, און האָט אים אַרײַנגעזעצט אין גאָרטן פֿון עֵדֶן, אים צו באַאַרבעטען און אים צו היטן. /2:16 און גאָט דער האַר האָט אָנגעזאָגט דעם מענטשן, אַזױ צו זאָגן: פֿון אַלע בײמער פֿון גאָרטן מעגסטו עסן; /2:17 אָבער פֿון דעם בױם פֿון װיסן גוטס און שלעכטס, פֿון אים זאָלסטו ניט עסן, װאָרום אין דעם טאָג װאָס דו עסט פֿון אים, װעסטו זיכער שטאַרבן.

/2:18 און גאָט דער האַר האָט געזאָגט: עס איז ניט גוט דער מענטש זאָל זײַן אַלײן; איך װעל אים מאַכן אַ געהילף װעדליק פֿאַר אים. /2:19 און גאָט דער האַר האָט געפֿורעמט פֿון דער ערד אַלערלײ חיות פֿון פֿעלד און אַלערלײ פֿױגלען פֿון הימל, און געבראַכט צו דעם מענטשן, צו זען װאָס ער װעט זײ רופֿן, און װאָס נאָר דער מענטש װעט רופֿן איטלעך לעבעדיקע באַשעפֿעניש, דאָס זאָל זײַן איר נאָמען. /2:20 האָט דער מענטש אָנגערופֿן נעמען פֿאַר אַלע בהמות, און פֿאַר די פֿױגלען פֿון הימל, און פֿאַר אַלע חיות פֿון פֿעלד; אָבער פֿאַר אָָדָמען האָט ער ניט געפֿונען אַ געהילף װעדליק פֿאַר אים. /2:21 האָט גאָט דער האַר געלאָזט פֿאַלן אַ טיפֿן שלאָף אױף דעם מענטשן, און ער איז אײַנגעשלאָפֿן; און ער האָט אַרױסגענומען אײנע פֿון זײַנע ריפּן, און האָט פֿאַרשטאָפּט איר אָרט מיט פֿלײש. /2:22 און גאָט דער האַר האָט געבױט פֿון דער ריפּ , װאָס ער האָט אַרױסגענומען פֿון דעם מענטשן, אַ פֿרױ, און האָט זי געבראַכט צו דעם מענטשן. /2:23 האָט דער מענטש געזאָגט: דאָס מאָל איז דאָס אַ בײן פֿון מײַנע בײנער, און פֿלײש פֿון מײַן פֿלײש; די דאָזיקע זאָל גערופֿן װערן פֿרױ, װײַל פֿון אַ מאַן איז גענומען געװאָרן די דאָזיקע. /2:24 דרום פֿאַרלאָזט אַ מאַן זײַן פֿאָטער און זײַן מוטער, און באַהעפֿט זיך אָן זײַן װײַב, און זײ װערן אײן לײַב.

/2:25 און זײ זײַנען בײדע געװען נאַקעט, דער מענטש און זײַן װײַב, און זײ פֿלעגן זיך ניט שעמען.

/3:1 און די שלאַנג איז געװען ליסטיקער פֿון אַלע חיות פֿון פֿעלד װאָס גאָט דער האַר האָט געמאַכט, און זי האָט געזאָגט צו דער פֿרױ: ניט-שױן האָט גאָט געזאָגט, איר זאָלט ניט עסן פֿון קײן בױם פֿון גאָרטן? /3:2 האָט די פֿרױ געזאָגט צו דער שלאַנג: פֿון דער פֿרוכט פֿון די בײמער פֿון גאָרטן מעגן מיר עסן, /3:3 נאָר פֿון דער פֿרוכט פֿון דעם בױם װאָס אין מיטן גאָרטן האָט גאָט געזאָגט: איר זאָלט דערפֿון ניט עסן, און איר זאָלט זיך דעראָן ניט אָנרירן, אַזיסט װעט איר שטאַרבן. /3:4 האָט די שלאַנג געזאָגט צו דער פֿרױ: שטאַרבן װעט איר ניט שטאַרבן, /3:5 נאָר גאָט װײס אַז אין דעם טאָג װאָס איר עסט דערפֿון, װעלן זיך עפֿענען אײַערע אױגן, און איר װעט זײַן אַזױ װי גאָט צו װיסן גוטס און שלעכטס. /3:6 האָט די פֿרױ געזען אַז דער בױם איז גוט צום עסן, און אַז ער איז אַ גאַרונג פֿאַר די אױגן, און דער בױם איז גלוסטיק אָנצוקוקן, און זי האָט גענומען פֿון זײַן פֿרוכט, און האָט געגעסן; און זי האָט אױך געגעבן איר מאַן מיט איר, און ער האָט געגעסן. /3:7 און זײערע בײדנס אױגן האָבן זיך געעפֿנט, און זײ האָבן געװוּסט אַז זײ זײַנען נאַקעט; האָבן זײ צונױפֿגענײט פֿײַגנבלעטער, און זיך געמאַכט גאַרטלען.

/3:8 און זײ האָבן געהערט דעם קול פֿון גאָט דעם האַר, װי ער גײט אַרום אין גאָרטן אין דער קילקײט פֿון טאָג; און דער מענטש און זײַן װײַב האָבן זיך באַהאַלטן פֿאַר גאָט דעם האַר צװישן די בײמער פֿון גאָרטן. /3:9 האָט גאָט דער האַר גערופֿן צו דעם מענטשן, און האָט צו אים געזאָגט: װוּ ביסטו? /3:10 האָט ער געענטפֿערט: איך האָב געהערט דײַן קול אין גאָרטן, און איך האָב מורא געהאַט, װײַל איך בין נאַקעט, האָב איך מיך באַהאַלטן. /3:11 האָט ער געזאָגט: װער האָט דיר געזאָגט אַז דו ביסט נאַקעט? האָסטו געגעסן פֿון דעם בױם װאָס איך האָב דיר אָנגעזאָגט ניט צו עסן פֿון אים? /3:12 האָט דער מענטש געזאָגט: די װײַב װאָס דו האָסט מיר געגעבן, זי האָט מיר געגעבן פֿון דעם בױם, און איך האָב געגעסן.

/3:13 האָט גאָט דער האַר געזאָגט צו דער פֿרױ: װאָס האָסטו דאָ געטאָן? האָט די פֿרױ געזאָגט: די שלאַנג האָט מיך אָנגערעדט, און איך האָב געגעסן.

/3:14 האָט גאָט דער האַר געזאָגט צו דער שלאַנג: װײַל דו האָסט דאָס געטאָן, זאָלסטו זײַן פֿאַרשאָלטן פֿון צװישן אַלע בהמות, און פֿון צװישן אַלע חיות פֿון פֿעלד; אױף דײַן בױך זאָלסטו גײן, און שטױב זאָלסטו עסן אַלע טעג פֿון דײַן לעבן. /3:15 און אַ פֿײַנטשאַפֿט װעל איך מאַכן צװישן דיר און צװישן דער פֿרױ, און צװישן דײַן זאָמען און צװישן איר זאָמען; ער װעט דיך טרעפֿן אין קאָפּ, און דו װעסט אים טרעפֿן אין טריט.

/3:16 צו דער פֿרױ האָט ער געזאָגט: מערן װעל איך מערן דײַן מאַטערניש און דײַן טראָגװײעניש; מיט יסורים װעסטו געבערן קינדער, און צו דײַן מאַן װעט זײַן דײַן גלוסטונג, און ער װעט געװעלטיקן איבער דיר.

/3:17 און צו אָָדָמען האָט ער געזאָגט: װײַל דו האָסט צוגעהערט צו דעם קול פֿון דײַן װײַב, און געגעסן פֿון דעם בױם װאָס איך האָב דיר אָנגעזאָגט, אַזױ צו זאָגן: זאָלסט פֿון אים ניט עסן; זאָל די ערד זײַן פֿאַרשאָלטן פֿון דײַנעטװעגן; מיט מאַטערניש זאָלסטו זיך נערן פֿון איר אַלע טעג פֿון דײַן לעבן. /3:18 און דערנער און שטעכיק געװעקס זאָל זי דיר מאַכן שפּראָצן, און זאָלסט עסן קרײַטעכץ פֿון פֿעלד. /3:19 מיט דעם שװײס פֿון דײַן פּנים זאָלסטו עסן ברױט, ביז דו קערסט זיך אום צו דער ערד; װײַל פֿון איר ביסטו גענומען געװאָרן; װאָרום שטױב ביסטו, און צו שטױב זאָסלטו זיך אומקערן.

/3:20 און דער מענטש האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון זײַן װײַב חַוָה, װײַל זי איז געװען די מוטער פֿון אַלעם לעבעדיקן.

/3:21 און גאָט דער האַר האָט געמאַכט פֿאַר אָָדָמען און פֿאַר זײַן װײַב העמדלעך פֿון פֿעל, און האָט זײ באַקלײדט.

/3:22 און גאָט דער האַר האָט געזאָגט: זע, דער מענטש איז געװאָרן װי אײנער פֿון אונדז צו װיסן גוטס און שלעכטס, און אַצונד קען ער נאָך אױסשטרעקן זײַן האַנט, און נעמען אױך פֿון דעם בױם פֿון לעבן, און ער װעט עסן, און װעט לעבן אײביק. /3:23 האָט גאָט דער האַר אים אַרױסגעשיקט פֿון דעם גאָרטן פֿון עֵדֶן, צו באַאַרבעטן די ערד, װאָס ער איז פֿון דאָרטן גענומען געװאָרן. /3:24 און ער האָט אַרױסגעטריבן דעם מענטשן; און ער האָט אַרײַנגעזעצט אין מזרח פֿון דעם גאָרטן פֿון עֵדֶן די כּרובים, און די פֿלאַמיקע שװערד װאָס דרײט זיך, צו היטן דעם װעג צום בױם פֿון לעבן.

/4:1 און דער מענטש האָט דערקענט זײַן װײַב חַוָהן, און זי איז טראָגעדיק געװאָרן, און האָט געבאָרן קַיִנען, און זי האָט געזאָגט: איך האָב געקריגן אַ מאַן דורך גאָט. /4:2 און זי האָט װידער געבאָרן – זײַן ברודער הֶבלען.

און הֶבל איז געװען אַ פּאַסטוך פֿון שאָף, און קַיִן איז געװען אַן ערדאַרבעטער. /4:3 און עס איז געװען נאָך אַ פֿאַרלױף פֿון טעג, האָט קַיִן געבראַכט פֿון דער פֿרוכט פֿון דער ערד אַ קרבן צו גאָט. /4:4 און הֶבל, ער אױך האָט געבראַכט פֿון די ערשטלינגען פֿון זײַנע שאָף און פֿון זײערע פֿעטסטע. און גאָט האָט זיך געקערט צו הֶבלען און צו זײַן קרבן, /4:5 און צו קַיִנען און צו זײַן קרבן האָט ער זיך ניט געקערט. האָט קַיִנען זײער געערגערט, און זײַן פּנים איז אַראָפּגעפֿאַלן. /4:6 האָט גאָט געזאָגט צו קַיִנען: פֿאַר װאָס פֿאַרדריסט דיך, און פֿאַר װאָס איז אַראָפּגעפֿאַלן דײַן פּנים? /4:7 פֿאַר װאָר, אױב דו װעסט גוטס טאָן װעסטו אױפֿגענומען װערן, און אױב דו װעסט ניט גוטס טאָן, הױערט די זינד בײַ דער טיר; און צו דיר איז איר גלוסטונג, אָבער דו קענסט געװעלטיקן איבער איר.

/4:8 האָט קַיִן גערעדט צו זײַן ברודער הֶבלען. און עס איז געװען, װי זײ זײַנען געװען אין פֿעלד, אַזױ איז קַיִן אױפֿגעשטאַנען קעגן זײַן ברודער הֶבלען, און האָט אים געהרגעט.

/4:9 האָט גאָט געזאָגט צו קַיִנען: װוּ איז דײַן ברודער הֶבל? האָט ער געזאָגט: איך װײס ניט; בין איך דען דער שומר פֿון מײַן ברודער? /4:10 האָט ער געזאָגט: װאָס האָסטו געטאָן? דער קָול פֿון דײַן ברודערס בלוט שרײַט צו מיר פֿון דער ערד. /4:11 און אַצונד, פֿאַרשאָלטן זאָלסטו זײַן פֿון דער ערד װאָס האָט אױפֿגעמאַכט איר מױל צוצונעמען דײַן ברודערס בלוט פֿון דײַן האַנט. /4:12 אַז דו װעסט באַאַרבעטן די ערד, זאָל זי דיר מער ניט געבן איר קראַפֿט; נעַ-ונַד זאָלסטו זײַן אױף דער ערד. /4:13 האָט קַיִן געזאָגט צו גאָט: מײַן שטראָף איז צו גרױס אַריבערצוטראָגן. /4:14 אָט האָסטו מיך הײַנט פֿאַרטריבן פֿון דעם געזיכט פֿון לאַנד, און פֿון דײַן פּנים װעל איך זײַן פֿאַרבאָרגן, און איך װעל זײַן נעַ-ונַד אױף דער ערד; װעט זײַן, װער-נאָר עס טרעפֿט מיך װעט מיך דערהרגען. /4:15 האָט גאָט צו אים געזאָגט: דרום װער-נאָר עס הרגעט קַיִנען זאָל זיבנפֿאַך גענומען װערן נקמה פֿון אים. און גאָט האָט געמאַכט קַיִנען אַ צײכן, אַז קײנער װאָס טרעפֿט אים, זאָל אים ניט דערשלאָגן.

/4:16 און קַיִן איז אַװעקגעגאַנגען פֿון פֿאַר גאָט, און האָט זיך באַזעצט אין לאַנד נוֹד, אין מזרח פֿון עֵדֶן. /4:17 און קַיִן האָט דערקענט זײַן װײַב, און זי איז טראָגעדיק געװאָרן, און האָט געבאָרן חַנוכן. און ער האָט געבױט אַ שטאָט, און האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון דער שטאָט אַזױ װי דער נאָמען פֿון זײַן זון, חַנוך. /4:18 און בײַ חַנוכן איז געבאָרן געװאָרן עִירָד, און עִירָד האָט געבאָרן מחױָאֵלן, און מחױָאֵל האָט געבאָרן מתושָאֵלן, און מתושָאֵל האָט געבאָרן לֶמֶכן. /4:19 און לֶמֶך האָט זיך גענומען צװײ װײַבער; דער נאָמען פֿון אײנער איז געװען עָדָה, און דער נאָמען פֿון דער צװײטער צִלָה. /4:20 און עָדָה האָט געבאָרן יָבָלן; ער איז געװען דער פֿאָטער פֿון די װאָס זיצן אין געצעלטן און האָבן פֿי. /4:21 און דער נאָמען פֿון זײַן ברודער איז געװען יובַל; ער איז געװען דער פֿאָטער פֿון אַלע װאָס האַלטן אַ האַרף און אַ פֿלייט. /4:22 און צִלָה, זי אױך האָט געבאָרן תּובַל-קַיִנען, דעם אױסשלײַפֿער פֿון אַלערלײ קופּער- און אײַזנגעצײַג; און די שװעסטער פֿון תּובַל-קַיִנען איז געװען נַעֲמָה.

/4:23 און לֶמֶך האָט געזאָגט צו זײַנע װײַבער:עָדָה און צִלָה, הערט מײַן קָול, װײַבער פֿון לֶמֶכן, פֿאַרנעמט מײַן װאָרט; װאָרום איך הרגע אַ מאַן פֿאַר מײַן װוּנד, און אַ ייִנגל פֿאַר מײַן בײַל; /4:24 װײַל זיבנפֿאַך װערט גענומען פֿאַר קַיִנען נקמה, פֿאַר לֶמֶכן אָבער זיבן און זיבעציק.

/4:25 און אָָדָם האָט װידער דערקענט זײַן װײַב, און זי האָט געבאָרן אַ זון, און האָט גערופֿן זײַן נאָמען שֵת, װײַל: «גאָט האָט מיר באַשערט אַן אַנדער זאָמען אָנשטאָט הֶבלען, אַז קַיִן האָט אים געהרגעט». /4:26 און בײַ שֵתן, בײַ אים אױך איז געבאָרן געװאָרן אַ זון, און ער האָט גערופֿן זײַן נאָמען אֶנוֹש. דענצמאָל האָט מען אָנגעהױבן רופֿן צו דעם נאָמען יהוה.

/5:1 דאָס איז דאָס בוך פֿון די געבורטן פֿון אָָדָמען: װען גאָט האָט באַשאַפֿן דעם מענטשן, האָט ער אים אין דער גלײַכעניש פֿון גאָט געמאַכט; /5:2 אַ זכר און אַ נקבֿה האָט ער זײ באַשאַפֿן, און ער האָט זײ געבענטשט, און האָט גערופֿן זײער נאָמען מענטש אין דעם טאָג װאָס זײ זײַנען באַשאַפֿן געװאָרן. /5:3 און אָָדָם האָט געלעבט הונדערט און דרײַסיק יאָר, און האָט געבאָרן אַ זון אין זײַן גלײַכעניש, אַזױ װי זײַן געשטאַלט, און האָט גערופֿן זײַן נאָמען שֵת. /5:4 און די טעג פֿון אָָדָמען נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן שֵתן, זײַנען געװען אַכט הונדערט יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער. /5:5 און אַלע טעג װאָס אָָדָם האָט געלעבט, זײַנען געװען נײַן הונדערט יאָר און דרײַסיק יאָר; און ער איז געשטאָרבן.

/5:6 און שֵת האָט געלעבט הונדערט יאָר און פֿינף יאָר, און האָט געבאָרן אֶנוֹשן. /5:7 און שֵת האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן אֶנוֹשן, אַכט הונדערט יאָר און זיבן יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער. /5:8 און אַלע טעג פֿון שֵתן זײַנען געװען נײַן הונדערט יאָר און צװעלף יאָר; און ער איז געשטאָרבן.

/5:9 און אֶנוֹש האָט געלעבט נײַנציק יאָר, און האָט געבאָרן קֵינָנען. /5:10 און אֶנוֹש האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן קֵינָנען, אַכט הונדערט יאָר און פֿופֿצן יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער. /5:11 און אַלע טעג פֿון אֶנושן זײַנען געװען נײַן הונדערט יאָר און פֿינף יאָר; און ער איז געשטאָרבן.

/5:12 און קֵינָן האָט געלעבט זיבעציק יאָר, און האָט געבאָרן מַהלַלאֵלן. /5:13 און קֵינָן האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן מַהלַלאֵלן, אַכט הונדערט יאָר און פֿערציק יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער. /5:14 און אַלע טעג פֿון קֵינָנען זײַנען געװען נײַן הונדערט יאָר און צען יאָר; און ער איז געשטאָרבן.

/5:15 און מַהלַלאֵל האָט געלעבט פֿינף און זעכציק יאָר, און האָט געבאָרן יֶרֶדן. /5:16 און מַהלַלאֵל האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן יֶרֶדן, אַכט הונדערט יאָר און דרײַסיק יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער. /5:17 און אַלע טעג פֿון מַהלַלאֵלן זײַנען געװען אַכט הונדערט יאָר און פֿינף און נײַנציק יאָר; און ער איז געשטאָרבן.

/5:18 און יֶרֶד האָט געלעבט הונדערט יאָר און צװײ און זעכציק יאָר, און האָט געבאָרן חַנוֹכן. /5:19 און יֶרֶד האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן חַנוֹכן, אַכט הונדערט יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער. /5:20 און אַלע טעג פֿון יֶרֶדן זײַנען געװען נײַן הונדערט יאָר און צװײ און זעכציק יאָר; און ער איז געשטאָרבן.

/5:21 און חַנוֹך האָט געלעבט פֿינף און זעכציק יאָר, און האָט געבאָרן מתושֶלַחן. /5:22 און חַנוֹך איז געגאַנגען מיט גאָט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן מתושֶלַחן, דרײַ הונדערט יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער. /5:23 און אַלע טעג פֿון חַנוֹכן זײַנען געװען דרײַ הונדערט יאָר און פֿינף און זעכציק יאָר. /5:24 און חַנוֹך איז געגאַנגען מיט גאָט; און ער איז ניט געװאָרן, װאָרום גאָט האָט אים צוגענומען.

/5:25 און מתושֶלַח האָט געלעבט הונדערט יאָר און זיבן און אַכציק יאָר, און האָט געבאָרן לֶמֶכן. /5:26 און מתושֶלַח האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן לֶמֶכן, זיבן הונדערט יאָר און צװײ און אַכציק יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער. /5:27 און אַלע טעג פֿון מתושֶלַחן זײַנען געװען נײַן הונדערט יאָר און נײַן און זעכציק יאָר; און ער איז געשטאָרבן.

/5:28 און לֶמֶך האָט געלעבט הונדערט יאָר און צװײ און אַכציק יאָר, און האָט געבאָרן אַ זון. /5:29 און ער האָט גערופֿן זײַן נאָמען נֹח, אַזױ צו זאָגן: דער דאָזיקער װעט אונדז זײַן אַ נחמה פֿאַר אונדזער אַרבעט, און פֿאַר דער מאַטערניש פֿון אונדזערע הענט, פֿון װעגן דער ערד װאָס גאָט האָט זי פֿאַרשאָלטן. /5:30 און לֶמֶך האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן נֹחן, פֿינף הונדערט יאָר און פֿינף און נײַנציק יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער. /5:31 און אַלע טעג פֿון לֶמֶכן זײַנען געװען זיבן הונדערט יאָר און זיבן און זיבעציק יאָר; און ער איז געשטאָרבן.

/5:32 און אַז נֹח איז געװאָרן פֿינף הונדערט יאָר אַלט, האָט נֹח געבאָרן שֵמען, חָמען, און יֶפֿתן.

/6:1 און עס איז געװען, אַז די מענטשן האָבן זיך אָנגעהױבן מערן אױפֿן געזיכט פֿון דער ערד, און בײַ זײ זײַנען געבאָרן געװאָרן טעכטער, /6:2 האָבן די זין פֿון גאָט געזען די טעכטער פֿון מענטשן אַז זײ זײַנען שײן, און זײ האָבן זיך גענומען װײַבער װעמען-נאָר זײ האָבן אױסדערװײלט. /6:3 האָט גאָט געזאָגט: מײַן גײַסט זאָל ניט בלײַבן אין דעם מענטשן אױף אײביק, װאָרום ער איז פֿאָרט פֿלײש; נאָר זײַנע טעג זאָלן זײַן הונדערט און צװאַנציק יאָר.

/6:4 די נפֿילים זײַנען געװען אױף דער ערד אין יענע טעג – און אױך דערנאָך – װען די זין פֿון גאָט פֿלעגן קומען צו די טעכטער פֿון מענטשן, און זײ פֿלעגן געבערן פֿון זײ; דאָס זײַנען די גיבורים װאָס פֿון פֿאַרצײַטן, מענער מיט אַ נאָמען.

/6:5 און גאָט האָט געזען אַז דאָס בײז פֿון דעם מענטשן איז גרױס אױף דער ערד, און די גאַנצע טראַכטונג פֿון די מחשבות פֿון זײַן האַרצן איז רק צום בײזן אַ גאַנצן טאָג. /6:6 און גאָט האָט חרטה געהאַט װאָס ער האָט געמאַכט דעם מענטשן אױף דער ערד, און ער איז געװען באַקומערט אין זײַן האַרצן. /6:7 און גאָט האָט געזאָגט: איך װעל אָפּמעקן דעם מענטשן װאָס איך האָב באַשאַפֿן, פֿון דעם געזיכט פֿון דער ערד; פֿון אַ מענטשן ביז אַ בהמה, ביז אַ שרץ, און ביז אַ פֿױגל פֿון הימל; װאָרום איך האָב חרטה װאָס איך האָב זײ געמאַכט. /6:8 אָבער נֹח האָט געפֿונען לײַטזעליקײט אין די אױגן פֿון גאָט.

נֹחַ

/6:9 דאָס איז די געשיכטע פֿון נֹחן. נֹח איז געװען אַ גערעכטער, ערלעכער מאַן אין זײַן דור; מיט גאָט איז געגאַנגען נֹח. /6:10 און נֹח האָט געבאָרן דרײַ זין: שֵם, חָם, און יֶפֶת. /6:11 און די ערד איז פֿאַרדאָרבן געװאָרן פֿאַר גאָט, און די ערד איז פֿול געװאָרן מיט אומרעכט. /6:12 און גאָט האָט געזען די ערד, ערשט זי איז פֿאַרדאָרבן, װײַל יעטװעדער לײַב האָט פֿאַרדאָרבן זײַן װעג אױף דער ערד. /6:13 און גאָט האָט געזאָגט צו נֹחן: דער סוף פֿון אַלע לײַבער איז געקומען פֿאַר מיר, װאָרום די ערד איז פול מיט אומרעכט דורך זײ; און זע, איך ברענג זײ אום מיט דער ערד. /6:14 מאַך דיר אַ תּבֿה פֿון פּימסנהאָלץ; אין קאַמערן זאָלסטו מאַכן די תּבֿה, און זאָלסט זי אױספּעכן פֿון אינעװײניק און פֿון אױסנװײניק מיט פּעך. /6:15 און אָט װי דו זאָלסט זי מאַכן: דרײַ הונדערט אײלן די לענג פֿון דער תּבֿה, פֿופֿציק אײלן איר ברײט, און דרײַסיק אײלן איר הײך. /6:16 אַ גיבלדאַך זאָלסטו מאַכן צו דער תּבֿה, און אױף אַן אײל [די ברײט] זאָלסטו זי פֿאַרענדיקן פֿון אױבן; און דעם אײַנגאַנג פֿון דער תּבֿה זאָלסטו מאַכן אין איר זײַט; מיט אַן אונטערשטן, צװײטן, און דריטן שטאָק זאָלסטו זי מאַכן. /6:17 און איך, זע, איך ברענג אַ מבול װאַסער אױף דער ערד, אומצוברענגען יעטװעדער לײַב װאָס אין אים איז דאָ אַן אָטעם פֿון לעבן, פֿון אונטערן הימל; אַלץ װאָס אױף דער ערד װעט אומקומען. /6:18 אָבער איך װעל אױפֿשטעלן מײַן בונד מיט דיר, און װעסט אַרײַנגײן אין דער תּבֿה, דו און דײַנע זין, און דײַן װײַב, און דײַנע זינס װײַבער, מיט דיר. /6:19 און פֿון אַלץ װאָס לעבט, פֿון אַלע לײַבער, זאָלסטו אַרײַנברענגען צו צװײ פֿון איטלעכן אין דער תּבֿה, אױף צו דערהאַלטן בײַם לעבן מיט דיר; אַ זָכר און אַ נקבֿה זאָלן זײ זײַן. /6:20 פֿון די פֿױגלען לױט זײערע מינים, און פֿון די בהמות לױט זײערע מינים, פֿון אַלע שרצים פֿון דער ערד לױט זײערע מינים, צו צװײ פֿון איטלעכן זאָלן אַרײַנגײן צו דיר, אױף צו דערהאַלטן בײַם לעבן. /6:21 און דו נעם דיר פֿון יעטװעדער עסנװאַרג װאָס װערט געגעסן, און זאַמל אײַן צו דיר, כּדי עס זאָל זײַן פֿאַר דיר און פֿאַר זײ צום עסן.

/6:22 און נֹח האָט אַזױ געטאָן; אַזױ װי אַלץ װאָס גאָט האָט אים באַפֿױלן, אַזױ האָט ער געטאָן.

/7:1 און גאָט האָט געזאָגט צו נֹחן: גײ אַרײַן דו און דײַן גאַנץ הױזגעזינט אין דער תּבֿה, װאָרום דיך האָב איך געזען גערעכט פֿאַר מיר אין דעם דאָזיקן דור. /7:2 פֿון אַלע רײנע בהמות זאָלסטו דיר נעמען צו זיבן און זיבן, איטלעכס מיט זײַן פּאָר; און פֿון די בהמות װאָס זײ זײַנען ניט רײן, צו צװײ, איטלעכס מיט זײַן פּאָר. /7:3 אױך פֿון די פױגלען פֿון הימל צו זיבן און זיבן, אַן ער און אַ זי, כּדי צו דערהאַלטן זאָמען אױפֿן געזיכט פֿון דער גאַנצער ערד. /7:4 װאָרום אין זיבן טעג אַרום, מאַך איך רעגענען אױף דער ערד פערציק טעג און פערציק נעכט, און איך װעל אָפּמעקן דעם גאַנצן באַשטאַנד װאָס איך האָב געמאַכט, פֿון דעם געזיכט פֿון דער ערד.

/7:5 און נֹח האָט געטאָן אַזױ װי אַלץ װאָס גאָט האָט אים באַפױלן.

/7:6 און נֹח איז געװען זעקס הונדערט יאָר אַלט, װען דער מבול איז געװען אױף דער ערד. /7:7 און נֹח, און זײַנע זין, און זײַן װײַב, און זײַנע זינס װײַבער, מיט אים, זײַנען אַרײַנגעגאַנגען אין דער תּבֿה, פֿון װעגן דעם װאַסער פֿון מבול. /7:8 פֿון די רײנע בהמות, און פֿון די בהמות װאָס זײַנען ניט רײן, און פֿון די פױגלען און אַלץ װאָס קריכט אױף דער ערד, /7:9 זײַנען צו צװײ צו צװײ אַרײַנגעגאַנגען צו נֹחן אין דער תּבֿה, אַ זָכר און אַ נקבֿה, אַזױ װי גאָט האָט באַפױלן נֹחן.

/7:10 און עס איז געװען צו זיבן טעג, אַזױ איז דאָס װאַסער פֿון מבול געװען אױף דער ערד. /7:11 אין דעם זעקס הונדערטסטן יאָר פֿון נֹחס לעבן, אין צװײטן חודש, אין זיבעצנטן טאָג פֿון חודש, אין דעם דאָזיקן טאָג האָבן אױסגעבראָכן אַלע קװאַלן פֿון גרױסן תּהָום, און די פענצטער פֿון הימל האָבן זיך געעפנט. /7:12 און דער רעגן איז געװען אױף דער ערד פערציק טעג און פערציק נעכט.

/7:13 אין דעם דאָזיקן אײגענעם טאָג זײַנען אַרײַנגעגאַנגען נֹח, און שֵם, און חָם, און יֶפֶת, נֹחס זין, און נֹחס װײַב, און די דרײַ װײַבער פֿון זײַנע זין מיט זײ, אין דער תּבֿה; /7:14 זײ, און אַלע חיות לױט זײערע מינים, און אַלע בהמות לױט זײערע מינים, און אַלע שרצים װאָס קריכן אױף דער ערד לױט זײערע מינים, און אַלע עופות לױט זײערע מינים, איטלעך פױגל, איטלעך געפליגל. /7:15 און זײ זײַנען אַרײַנגעגאַנגען צו נֹחן אין דער תּבֿה, צו צװײ, צו צװײ פֿון אַלע לײַבער װאָס אין זײ איז דאָ אַן אָטעם פֿון לעבן. /7:16 און די װאָס זײַנען אַרײַנגעגאַנגען, זײַנען אַרײַנגעגאַנגען אַ זָכר און אַ נקבֿה פֿון אַלע לײַבער, אַזױ װי גאָט האָט אים באַפױלן; און גאָט האָט פֿאַרשלאָסן הינטער אים.

/7:17 און דער מבול איז געװען פערציק טעג אױף דער ערד, און די װאַסערן האָבן זיך געמערט, און זײ האָבן געטראָגן די תּבֿה, און זי האָט זיך אױפֿגעהױבן איבער דער ערד. /7:18 און די װאַסערן האָבן זיך געשטאַרקט, און האָבן זיך זײער געמערט אױף דער ערד, און די תּבֿה איז געגאַנגען אױף דער אױבערפלעך פֿון די װאַסערן. /7:19 און די װאַסערן האָבן זיך זײער זײער געשטאַרקט אױף דער ערד; און עס זײַנען פֿאַרדעקט געװאָרן אַלע הױכע בערג װאָס אונטערן גאַנצן הימל. /7:20 פופצן אײלן אַריבער האָבן זיך די װאַסערן געשטאַרקט, און די בערג זײַנען פֿאַרדעקט געװאָרן. /7:21 און עס איז אומגעקומען יעטװעדער לײַב װאָס באַװעגט זיך אױף דער ערד, סײַ אַ פױגל, סײַ אַ בהמה, סײַ אַ חיה, סײַ יעטװעדער שרץ װאָס קריכט אױף דער ערד, און יעטװעדער מענטש; /7:22 אַלץ װאָס אין זײַנע נאָזלעכער איז געװען אַ הױך פֿון אַ לעבעדיקן אָטעם, אַלץ װאָס אױף דער יבשה, איז געשטאָרבן. /7:23 און ער האָט אָפּגעמעקט דעם גאַנצן באַשטאַנד װאָס אױפֿן געזיכט פֿון דער ערד, פֿון אַ מענטשן ביז אַ בהמה, ביז אַ שרץ, און ביז אַ פױגל פֿון הימל; און זײ זײַנען אָפּגעמעקט געװאָרן פֿון דער ערד, און נאָר נֹח איז געבליבן, און די װאָס מיט אים אין דער תּבֿה. /7:24 און די װאַסערן האָבן זיך געשטאַרקט אױף דער ערד הונדערט און פֿופֿציק טעג.

/8:1 און גאָט האָט געדאַכט אָן נֹחן, און אָן אַלע חיות, און אָן אַלע בהמות, װאָס מיט אים אין דער תּבֿה, און גאָט האָט געמאַכט אַריבערגײן אַ װינט אױף דער ערד, און די װאַסערן האָבן זיך אײַנגעשטילט. /8:2 און עס זײַנען פֿאַרשטאָפּט געװאָרן די קװאַלן פֿון תּהָום, און די פֿענצטער פֿון הימל; און דער רעגן פֿון הימל איז פֿאַרהאַלטן געװאָרן. /8:3 און די װאַסערן האָבן געהאַלטן אין אײן אָפּטרעטן פֿון דער ערד; און די װאַסערן זײַנען געמינערט געװאָרן צום סוף פֿון הונדערט און פֿופֿציק טעג. /8:4 און די תּבֿה האָט גערוט אין זיבעטן חודש, אין זיבעצנטן טאָג פֿון חודש, אױף די בערג פֿון אַרָרָט. /8:5 און די װאַסערן האָבן געהאַלטן אין אײן געמינערט װערן ביזן צענטן חודש; אין צענטן חודש, אין ערשטן טאָג פֿון חודש, האָבן זיך באַװיזן די שפּיצן פֿון די בערג.

/8:6 און עס איז געװען צום סוף פֿון פֿערציק טעג, האָט נֹח געעפֿנט דעם פֿענצטער פֿון דער תּבֿה װאָס ער האָט געמאַכט. /8:7 און ער האָט אַרױסגעשיקט דעם ראָב, און ער איז אַרױס הין און צוריק, ביז דאָס װאַסער איז אָפּגעטריקנט געװאָרן פֿון דעם געזיכט פֿון דער ערד. /8:8 האָט ער אַרױסגעשיקט פֿון זיך די טױב, צו זען אױב דאָס װאַסער איז אָפּגעפֿאַלן פֿון דעם געזיכט פֿון דער ערד. /8:9 אָבער די טױב האָט ניט געפֿונען קײן אָפּרו פֿאַר איר פֿוסטריט, און זי האָט זיך אומגעקערט צו אים אין דער תּבֿה, װײַל װאַסער איז געװען אױפֿן געזיכט פֿון דער גאַנצער ערד. האָט ער אױסגעשטרעקט זײַן האַנט, און האָט זי גענומען און זי אַרײַנגעבראַכט צו זיך אין דער תּבֿה. /8:10 און ער האָט אָפּגעװאַרט נאָך אַנדערע זיבן טעג, און האָט װידער אַרױסגעשיקט די טױב פֿון דער תּבֿה. /8:11 און די טױב איז געקומען אין אָװנטצײַט, ערשט אַן אָפּגעריסן אײלבערטבלאַט איז אין איר מױל, און נֹח האָט געװוּסט אַז דאָס װאַסער איז אָפּגעפֿאַלן פֿון דער ערד. /8:12 האָט ער אָפּגעװאַרט נאָך אַנדערע זיבן טעג, און האָט אַרױסגעשיקט די טױב, און זי האָט זיך מער ניט אומגעקערט צו אים װידער.

/8:13 און עס איז געװען אין דעם זעקס הונדערט און ערשטן יאָר, אין ערשטן חודש, אין ערשטן טאָג פֿון חודש, איז אָפּגעטריקנט געװאָרן דאָס װאַסער פֿון דער ערד, און נֹח האָט אַראָפּגענומען דעם דעק פֿון דער תּבֿה, און האָט אַ קוק געטאָן, ערשט דאָס געזיכט פֿון דער ערד איז טרוקן. /8:14 און אין צװײטן חודש, אין זיבן און צװאַנציקסטן טאָג פֿון חודש, איז אױסגעטריקנט געװאָרן די ערד.

/8:15 און גאָט האָט גערעדט צו נֹחן, אַזױ צו זאָגן: /8:16 גײ אַרױס פֿון דער תּבֿה, דו, און דײַן װײַב, און דײַנע זין, און די װײַבער פֿון דײַנע זין, מיט דיר. /8:17 יעטװעדער לעבעדיקע זאַך װאָס מיט דיר, פֿון אַלע לײַבער, סײַ אַ פֿױגל, סײַ אַ בהמה, סײַ יעטװעדער שרץ װאָס קריכט אױף דער ערד, ברענג אַרױס מיט זיך, און זײ זאָלן זיך װידמענען אױף דער ערד, און זיך פֿרוכפּערן און מערן אױף דער ערד.

/8:18 איז אַרױסגעגאַנגען נֹח, און זײַנע זין, און זײַן װײַב, און זײַנע זינס װײַבער, מיט אים. /8:19 יעטװעדער חיה, יעטװעדער שרץ, און יעטװעדער פֿױגל, אַלץ װאָס באַװעגט זיך אױף דער ערד, לױט זײערע משפּחות, זײַנען אַרױסגעגאַנגען פֿון דער תּבֿה. /8:20 און נֹח האָט געבױט אַ מזבזח צו גאָט, און ער האָט גענומען פֿון אַלע רײנע בהמות, און פֿון אַלע רײנע פֿױגלען, און האָט אױפֿגעבראַכט בראַנדאָפּפֿער אױפֿן מזבח. /8:21 און גאָט האָט געשמעקט דעם געשמאַקן ריח, און גאָט האָט געזאָגט אין זײַן האַרצן: איך װעל מער װידער ניט פֿאַרשילטן די ערד פֿון װעגן דעם מענטשן; װאָרום די טראַכטונג פֿון דעם מענטשנס האַרצן איז שלעכט פֿון זײַן יוגנט אָן; און איך װעל מער װידער ניט דערשלאָגן אַלץ װאָס לעבט, אַזױ װי איך האָב געטאָן. /8:22 אַזױ לאַנג װי די טעג פֿון דער ערד, זאָל זײאונג און שניט, און קעלט און היץ, און זומער און װינטער, און טאָג און נאַכט, ניט אױפֿהערן.

/9:1 און גאָט האָט געבענטשט נֹחן און זײַנע זין, און האָט צו זײ געזאָגט: פֿרוכפּערט אײַך און מערט אײַך, און פֿילט אָן די ערד. /9:2 און אײַער מורא און אײַער שרעק זאָל זײַן אױף יעטװעדער חיה פֿון דער ערד, און אױף יעטװעדער פֿױגל פֿון הימל, אױף אַלץ װאָס די ערד װידמענט, און אױף אַלע פֿישן פֿון ים; אין אײַער האַנט זײַנען זײ איבערגעגעבן. /9:3 אַלץ װאָס באַװעגט זיך, װאָס לעבט, זאָל זײַן פֿאַר אײַך צום עסן; אַזױ װי גרינע קרײַטעכץ האָב איך אײַך דאָס אַלץ געגעבן. /9:4 נאָר פֿלײש מיט זײַן לעבן, זײַן בלוט, זאָלט איר ניט עסן. /9:5 און פֿאַר װאָר, אײַער בלוט, פֿון אײַערע נפֿשות, װעל איך אױפֿמאָנען; פֿון דער האַנט פֿון איטלעכער חיה װעל איך עס אױפֿמאָנען, און פֿון דער האַנט פֿון דעם מענטשן, פֿון דער האַנט פֿון דעם מענטשן זײַן ברודער, װעל איך אױפֿמאָנען דאָס לעבן פֿון אַ מענטשן. /9:6 דער װאָס פֿאַרגיסט דאָס בלוט פֿון אַ מענטשן, זאָל דורך אַ מענטשן זײַן בלוט פֿאַרגאָסן װערן; װאָרום אין דער געשטאַלט פֿון גאָט האָט ער געמאַכט דעם מענטשן. /9:7 און איר, פֿרוכפּערט אײַך און מערט אײַך; װידמענט אײַך אױף דער ערד, און מערט אײַך אױף איר.

/9:8 און גאָט האָט געזאָגט צו נֹחן און צו זײַנע זין מיט אים, אַזױ צו זאָגן: /9:9 און איך, זע, איך שטעל אױף מײַן בונד מיט אײַך, און מיט אײַער זאָמען נאָך אײַך, /9:10 און מיט יעטװעדער לעבעדיקער באַשעפֿעניש װאָס מיט אײַך, סײַ אַ פֿױגל, סײַ אַ בהמה, סײַ יעטװעדער חיה פֿון דער ערד מיט אײַך, פֿון די אַלע װאָס זײַנען אַרױסגעגאַנגען פֿון דער תּבֿה, אַלע לעבעדיקע זאַכן פֿון דער ערד. /9:11 און איך װעל אױפֿשטעלן מײַן בונד מיט אײַך, און עס װעלן מער ניט פֿאַרשניטן װערן אַלע לײַבער פֿון אַ מבול-געװיסער, און עס װעט מער ניט זײַן קײן מבול אומצוברענגען די ערד. /9:12 און גאָט האָט געזאָגט: דאָס איז דער צײכן פֿון דעם בונד װאָס איך גיב צװישן מיר און צװישן אײַך, און צװישן יעטװעדער לעבעדיקער באַשעפֿעניש װאָס מיט אײַך, אױף אײביקע דורות: /9:13 מײַן בױגן האָב איך אַרײַנגעטאָן אין װאָלקן, און ער װעט זײַן פֿאַר אַ צײכן פֿון בונד צװישן מיר און צװישן דער ערד. /9:14 און עס װעט זײַן, װען איך טו װאָלקענען אַ װאָלקן אױף דער ערד, אַזױ װעט זיך באַװײַזן דער בױגן אין דעם װאָלקן, /9:15 און איך װעל זיך דערמאָנען אָן מײַן בונד װאָס צװישן מיר און צװישן אײַך, און צװישן יעטװעדער לעבעדיקער באַשעפֿעניש פֿון אַלע לײַבער, און דאָס װאַסער װעט מער ניט װערן אַ מבול אומצוברענגען אַלע לײַבער. /9:16 און דער בױגן װעט זײַן אין דעם װאָלקן, און איך װעל קוקן אױף אים, כּדי זיך צו דערמאָנען אָן דעם אײביקן בונד צװישן גאָט און צװישן יעטװעדער לעבעדיקער באַשעפֿעניש פֿון אַלע לײַבער װאָס אױף דער ערד. /9:17 און גאָט האָט געזאָגט צו נֹחן: דאָס איז דער צײכן פֿון דעם בונד װאָס איך האָב אױפֿגעשטעלט צװישן מיר און צװישן אַלע לײַבער װאָס אױף דער ערד.

/9:18 און די זין פֿון נֹחן װאָס זײַנען אַרױסגעגאַנגען פֿון דער תּבֿה, זײַנען געװען שֵם, חָם, און יֶפֿת; און חָם, דאָס איז דער פֿאָטער פֿון כּנַעַן. /9:19 די דאָזיקע דרײַ זײַנען געװען די זין פֿון נֹחן, און פֿון זײ האָט זיך צעשפּרײט די גאַנצע ערד.

/9:20 און נֹח דער אַקערמאַן האָט גענומען און האָט געפֿלאַנצט אַ װײַנגאָרטן. /9:21 און ער האָט געטרונקען פֿון דעם װײַן, און איז געװאָרן שיכּור און האָט זיך אָפּגעדעקט אין זײַן געצעלט. /9:22 האָט חָם דער פֿאָטער פֿון כּנַעַן געזען די נאַקעטקײט פֿון זײַן פֿאָטער, און האָט דערצײלט זײַנע צװײ ברידער דרױסן. /9:23 האָבן שֵם און יֶפֿת גענומען אַ מאַנטל, און אַרױפֿגעטאָן אױף זײערע בײדנס אַקסלען, און זײ זײַנען געגאַנגען הינטערװײַלעכס, און האָבן צוגעדעקט די נאַקעטקײט פֿון זײער פֿאָטער, מיט זײערע פּנימער אַהינטער, און זײ האָבן ניט געזען די נאַקעטקײט פֿון זײער פֿאָטער. /9:24 און נֹח האָט זיך אױסגעניכטערט פֿון זײַן װײַן, און האָט געמערקט װאָס זײַן ייִנגערער זון האָט אים געטאָן. /9:25 און ער האָט געזאָגט: פֿאַרשאָלטן זאָל זײַן כּנַעַן, אַ קנעכט פֿון קנעכט זאָל ער זײַן בײַ זײַנע ברידער. /9:26 און ער האָט געזאָגט: געלױבט איז יהוה דער גאָט פֿון שֵם; און כּנַעַן זאָל זײַן אַ קנעכט בײַ זײ. /9:27 דערברײטערן זאָל גאָט יֶפֿתן, און ער זאָל רוען אין די געצעלטן פֿון שֵם; און כּנַעַן זאָל זײַן אַ קנעכט בײַ זײ.

/9:28 און נֹח האָט געלעבט נאָכן מבול דרײַ הונדערט יאָר און פֿופֿציק יאָר. /9:29 און אַלע טעג פֿון נֹחן זײַנען געװען נײַן הונדערט יאָר און פֿופֿציק יאָר; און ער איז געשטאָרבן.

/10:1 און דאָס זײַנען די געבורטן פֿון נֹחס קינדער: שֵם, חָם, און יֶפֿת; און בײַ זײ זײַנען געבאָרן געװאָרן זין נאָכן מבול. /10:2 די זין פֿון יֶפֿתן זײַנען געװען: גומֶר, און מָגוג, און מָדַי, און יָוָן, און תּובַל, און מֶשֶך, און תּירָס. /10:3 און די זין פֿון גומֶרן: אַשכּנַז, און ריפֿת, און תּוֹגַרמָה. און די זין פֿון יָוָנען: אֶלישָה, און תַּרשיש, כִּתּים, און דודָנים. /10:5 פֿון די דאָזיקע האָבן זיך פֿאַנאַנדערגעשײדט די אינדזלען פֿון די פֿעלקער אין זײערע לענדער, איטלעכער לױט זײַן לשון, לױט זײערע משפּחות, אין זײערע פֿעלקער.

/10:6 און די זין פֿון חָמען זײַנען געװען: כּוש, און מִצרַיִם, און פּוט, און כּנַעַן. /10:7 און די זין פֿון כּושן: סבאָ, און חַוִילָה, און סַבתָּה, און רַעְמָה, און סַבתּכאָ. און די זין פֿון רַעְמָהן: שבאָ און דדָן. /10:8 און כּוש האָט געבאָרן נִמרודן. ער איז געװען דער ערשטער מאַכטיקער אױף דער ערד. /10:9 ער איז געװען אַ מאַכטיקער יעגער פֿאַר גאָט; דרום װערט געזאָגט: אַזױ װי נִמרוד, אַ מאַכטיקער יעגער פֿאַר גאָט. /10:10 און דער אָנהײב פֿון זײַן קיניגרײַך איז געװען בבל, און אֶרֶך, און אַכַּד, און כַּלנֵה, אין לאַנד שִנעָר. /10:11 פֿון יענעם לאַנד איז ער אַרױסגעגאַנגען קײן אַשור, און האָט געבױט נינוֵה, און רחובות-עיר, און כֶּלַח, /10:12 און רֶסֶן, צװישן נינוֵה און צװישן כֶּלַח, דאָס איז די גרױסע שטאָט. /10:13 און מִצרַיִם האָט געבאָרן לודים, און עַנָמים, און להָבים, און נַפֿתּוחים, /10:14 און פַּתרוסים, און כַּסלוחים – פֿון װאַנען די פּלשתּים זײַנען אַרױסגעקומען – און כַּפֿתּורים.

/10:15 און כְּנַעַן האָט געבאָרן צידון זײַן בכור, און חֵתן, /10:16 און דעם יבוסי, און דעם אֶמורי, און דעם גִרגָשי, /10:17 און דעם חִוִי, און דעם עַרקי, און דעם סיני, /10:18 און דעם אַרוָדי, און דעם צמָרי, און דעם חַמָתי; און דערנאָך האָבן זיך צעשפּרײט די משפּחות פֿון דעם כּנַעֲני. /10:19 און דער געמאַרק פֿון דעם כּנעֲני איז געװען פֿון צידון, װי דו גײסט קײן גרָר, ביז עַזָה; װי דו גײסט קײן סדום, און עַמורָה, און אַדמָה, און צבױִם, ביז לֶשַע. /10:20 דאָס זײַנען די קינדער פֿון חָם לױט זײערע משפּחות, לױט זײערע לשונות, אין זײערע לענדער, אין זײערע פֿעלקער.

/10:21 און בײַ שֵם, דעם פֿאָטער פֿון אַלע קינדער פֿון עֵבֶר, דעם עלטערן ברודער פֿון יֶפֿתן, אױך בײַ אים זײַנען געבאָרן געװאָרן קינדער. /10:22 די זין פֿון שֵמען זײַנען געװען: עֵילָם, און אַשור, און אַרפַּכשַד, און לוד, און אַרָם. /10:23 און די זין פֿון אַרָמען: עוץ, און חול, און גֶתֶר, און מַש. /10:24 און אַרפַּכשַד האָט געבאָרן שֶלַחן, און שֶלַח האָט געבאָרן עֵבֶרן. /10:25 און בײַ עֵבֶרן זײַנען געבאָרן געװאָרן צװײ זין; דער נאָמען פֿון אײנעם איז געװען פֶּלֶג, װײַל אין זײַנע טעג איז צעטײלט געװאָרן די ערד; און דער נאָמען פֿון זײַן ברודער איז געװען יָקטָן. /10:26 און יָקטָן האָט געבאָרן אַלמודָדן, און שֶלֶפֿן, און חַצַרמָוֶתן, און יֶרַחן, /10:27 און הַדורָמען, און אוזָלן, און דִקלָהן, /10:28 און עובָלן, און אבֿימָאֵלן, און שבאָן, /10:29 און אופֿירן, און חַוִילָהן, און יוֹבָבן. די אַלע זײַנען געװען יָקטָנס זין. /10:30 און זײער װױנאָרט איז געװען פֿון מֵשאָ, װי דו קומסט קײן ספֿר, ביזן באַרג פֿון מזרח. /10:31 דאָס זײַנען די זין פֿון שֵמען לױט זײערע משפּחות, לױט זײערע לשונות, אין זײערע לענדער, לױט זײערע פֿעלקער.

/10:32 דאָס זײַנען די משפּחות פֿון נֹחס זין לױט זײערע געבורטן, אין זײערע פֿעלקער; און פֿון די דאָזיקע האָבן זיך פֿאַנאַנדערגעשײדט די פֿעלקער אױף דער ערד נאָכן מבול.

/11:1 און די גאַנצע ערד איז געװען אײן שפּראַך און אײנע װערטער. /11:2 און עס איז געװען, אַז זײ האָבן געצױגן אין מזרח, האָבן זײ געפֿונען אַ פּלױן אין לאַנד שִנעָר, און האָבן זיך דאָרטן באַזעצט. /11:3 און זײ האָבן געזאָגט אײנער צום אַנדערן: קומט לאָמיר מאַכן ציגל און אױסברענען אין אַ ברענערײַ. און די ציגל איז זײ געװען פֿאַר שטײן, און לײם איז זײ געװען פֿאַר װאַפּנע. /11:4 און זײ האָבן געזאָגט: קומט לאָמיר אונדז בױען אַ שטאָט, און אַ טורעם מיט זײַן שפּיץ אין הימל, און לאָמיר אונדז מאַכן אַ נאָמען, כּדי מיר זאָלן ניט צעשפּרײט װערן אױפֿן געזיכט פֿון דער גאַנצער ערד. /11:5 האָט גאָט אַראָפּגענידערט צו זען די שטאָט און דעם טורעם, װאָס די מענטשנקינדער האָבן געבױט. /11:6 און גאָט האָט געזאָגט: זע, זײ זײַנען אײן פֿאָלק, און אײן שפּראַך איז בײַ זײ אַלעמען, און דאָס איז ערשט אַן אָנהײב פֿון זײער טאָן, און אַצונד װעט פֿון זײ ניט פֿאַרמיטן װערן אַלץ װאָס זײ טראַכטן צו טאָן. /11:7 קומט לאָמיר אַראָפּנידערן, און צעמישן דאָרטן זײער שפּראַך, אַז זײ זאָלן ניט פֿאַרשטײן אײנער דעם אַנדערנס שפּראַך. /11:8 און גאָט האָט זײ צעשפּרײט פֿון דאָרטן אױפֿן געזיכט פֿון דער גאַנצער ערד, און זײ האָבן אױפֿגעהערט בױען די שטאָט. /11:9 דרום האָט מען גערופֿן איר נאָמען בבל, װײַל דאָרטן האָט גאָט צעמישט די שפּראַך פֿון דער גאַנצער ערד, און פֿון דאָרטן האָט זײ גאָט צעשפּרײט אױפֿן געזיכט פֿון דער גאַנצער ערד.

/11:10 דאָס זײַנען די געבורטן פֿון שֵמען: צו הונדערט יאָר האָט שֵם געבאָרן אַרפַּכשַדן, צװײ יאָר נאָכן מבול. /11:11 און שֵם האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן אַרפַּכשַדן, פינף הונדערט יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער.

/11:12 און אַרפַּכשַד האָט געלעבט פֿינף און דרײַסיק יאָר, און האָט געבאָרן שֶלַחן. /11:13 און אַרפַּכשַד האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן שֶלַחן, פֿיר הונדערט יאָר און דרײַ יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער.

/11:14 און שֶלַח האָט געלעבט דרײַסיק יאָר, און האָט געבאָרן עֵבֶרן. /11:15 און שֶלַח האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן עֵבֶרן, פֿיר הונדערט יאָר און דרײַ יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער.

/11:16 און עֵבֶר האָט געלעבט פֿיר און דרײַסיק יאָר, און האָט געבאָרן פֶּלֶגן. /11:17 און עֵבֶר האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן פֶּלֶגן, פֿיר הונדערט יאָר און דרײַסיק יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער.

/11:18 און פֶּלֶג האָט געלעבט דרײַסיק יאָר, און האָט געבאָרן רְעון. /11:19 און פֶּלֶג האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן רְעון, צװײ הונדערט יאָר און נײַן יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער.

/11:20 און רְעו האָט געלעבט צװײ און דרײַסיק יאָר, און האָט געבאָרן שׂרוגן. /11:21 און רְעו האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן שׂרוגן, צװײ הונדערט יאָר און זיבן יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער.

/11:22 און שׂרוג האָט געלעבט דרײַסיק יאָר, און האָט געבאָרן נָחורן. /11:23 און שׂרוג האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן נָחורן, צװײ הונדערט יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער.

/11:24 און נָחור האָט געלעבט נײַן און צװאַנציק יאָר, און האָט געבאָרן תֶּרַחן. /11:25 און נָחור האָט געלעבט נאָכדעם װי ער האָט געבאָרן תֶּרַחן, הונדערט יאָר און נײַנצן יאָר; און ער האָט געבאָרן זין און טעכטער.

/11:26 און תֶּרַח האָט געלעבט זיבעציק יאָר, און האָט געבאָרן אבֿרמען, נָחורן, און הָרָנען.

/11:27 און דאָס זײַנען די געבורטן פֿון תֶּרַחן: תֶּרַח האָט געבאָרן אבֿרמען, נָחורן, און הָרָנען; און הָרָן האָט געבאָרן לוטן. /11:28 און הָרָן איז געשטאָרבן בײַם לעבן פֿון זײַן פֿאָטער תֶּרַחן, אין לאַנד פֿון זײַן געבורט, אין אור-כַּשׂדים. /11:29 און אבֿרם און נָחור האָבן זיך גענומען װײַבער; דער נאָמען פֿון אבֿרמס װײַב איז געװען שָׂרַי, און דער נאָמען פֿון נָחורס װײַב איז געװען מִלכָּה, די טאָכטער פֿון הָרָן, דעם פֿאָטער פֿון מִלכָּהן און דעם פֿאָטער פֿון יִסכָּהן. /11:30 און שָׂרַי איז געװען אַן עקרה, זי האָט ניט געהאַט קײן קינדער.

/11:31 און תֶּרַח האָט גענומען זײַן זון אבֿרמען, און זײַן אײניקל לוט, דער זון פֿון הָרָנען, און זײַן שנור שָׂרַי, די װײַב פֿון זײַן זון אבֿרמען, און זײ זײַנען אַרױסגעגאַנגען מיט זײ פֿון אור-כַּשׂדים, צו גײן קײן לאַנד כּנַעַן. און זײ זײַנען געקומען ביז חָרָן, און האָבן זיך דאָרטן באַזעצט.

/11:32 און די טעג פֿון תֶּרַחן זײַנען געװען צװײ הונדערט יאָר און פֿינף יאָר. און תֶּרַח איז געשטאָרבן אין חָרָן.

לֶך-לְךֳ

/12:1 און גאָט האָט געזאָגט צו אבֿרמען: גײ דיר אַװעק פֿון דײַן לאַנד, און פֿון דײַן אָפּשטאַם, און פֿון דײַן פֿאָטערס הױז, צו דעם לאַנד װאָס איך װעל דיר װײַזן. /12:2 און איך װעל דיך מאַכן פֿאַר אַ גרױס פֿאָלק, און איך װעל דיך בענטשן, און גרײסן דײַן נאָמען, און װעסט זײַן אַ בענטשונג. /12:3 און איך װעל בענטשן די װאָס בענטשן דיך, און דעם װאָס פֿלוכט דיך װעל איך פֿאַרשילטן; און מיט דיר װעלן זיך בענטשן אַלע משפּחות פֿון דער ערד.

/12:4 און אבֿרם איז געגאַנגען אַזױ װי גאָט האָט צו אים גערעדט; און לוט איז מיטגעגאַנגען מיט אים. און אבֿרם איז געװען אַ מאַן פֿון פֿינף און זיבעציק יאָר בײַ זײַן אַרױסגײן פֿון חָרָן. /12:5 און אבֿרם האָט גענומען זײַן װײַב שָׂרַין, און זײַן ברודערס זון לוטן, און זײער גאַנצן פֿאַרמעג װאָס זײ האָבן אָנגעקליבן, און די נפֿשות װאָס זײ האָבן זיך אָנגעשאַפֿט אין חָרָן, און זײ זײַנען אַרױסגעגאַנגען צו גײן קײן לאַנד כּנַעַן; /12:6 און זײ זײַנען געקומען קײן לאַנד כּנַעַן. און אבֿרם איז דורכגעגאַנגען דורכן לאַנד ביז דעם אָרט פֿון שכֶם, ביז דעם אײכנבױם מורֶה. און דער כּנַעֲני איז דענצמאָל געװען אין לאַנד.

/12:7 און יהוה האָט זיך באַװיזן צו אבֿרמען, און האָט געזאָגט: צו דײַן זאָמען װעל איך געבן דאָס דאָזיקע לאַנד. און ער האָט דאָרטן געבױט אַ מזבח צו יהוה װאָס האָט זיך באַװיזן צו אים.

/12:8 און ער האָט זיך איבערגעטראָגן פֿון דאָרטן צום באַרג, אין מזרח פֿון בית-אֵל; און ער האָט אױפֿגעשטעלט זײַן געצעלט מיט בית-אֵל פֿון מערב, און עַי פֿון מזרח; און ער האָט דאָרטן געבױט אַ מזבח צו יהוה, און האָט גערופֿן צו דעם נאָמען יהוה.

/12:9 און אבֿרם האָט געצױגן, ציענדיק אַלץ װײַטער צו דרום.

/12:10 איז געװאָרן אַ הונגער אין לאַנד, און אבֿרם האָט גענידערט קײן מִצרַיִם, זיך דאָרטן אױפֿצוהאַלטן, װאָרום דער הונגער איז געװען שװער אין לאַנד. /12:11 און עס איז געװען, װי ער איז געקומען נאָנט צו מִצרַיִם, אַזױ האָט ער געזאָגט צו זײַן װײַב שָׂרַין: זע, איך בעט דיך, איך װײס אַז דו ביסט אַ פֿרױ פֿון אַ שײנעם אױסזען. /12:12 איז, װי די מִצרים װעלן דיך זען, אַזױ װעלן זײ זאָגן: דאָס איז זײַן װײַב; און זײ װעלן מיך הרגען, און דיך װעלן זײ לאָזן לעבן. /12:13 זאָג, איך בעט דיך, דו ביסט מײַנע אַ שװעסטער, כּדי מיר זאָל גוט זײַן פֿון דײַנעטװעגן, און מײַן נפֿש זאָל בלײַבן לעבן צוליב דיר.

/12:14 און עס איז געװען, װי אבֿרם איז געקומען קײן מִצרַיִם, אַזױ האָבן די מִצרים געזען די פֿרױ, אַז זי איז זײער שײן. /12:15 און די האַרן פֿון פַּרעהן האָבן זי געזען, און האָבן זי פֿאַרלױבט פֿאַר פַּרעהן, און די פֿרױ איז צוגענומען געװאָרן אין פַּרעהס הױז. /12:16 און אבֿרמען האָט ער באַגיטיקט פֿון אירעטװעגן; און ער האָט געקריגן שאָף, און רינדער, און אײזלען, און קנעכט, און דינסטן, און אײזעלינס, און קעמלען.

/12:17 האָט גאָט געפּלאָגט פַּרעהן און זײַן הױזגעזינט מיט גרױסע פּלאָגן פֿון װעגן שָׂרַי, אבֿרמס װײַב. /12:18 און פַּרעה האָט גערופֿן אבֿרמען, און האָט צו אים געזאָגט: װאָס האָסטו דאָ געטאָן צו מיר? פֿאַר װאָס האָסטו מיר ניט געזאָגט אַז זי איז דײַן װײַב? /12:19 אַלמאַי האָסטו געזאָגט: «זי איז מײַנע אַ שװעסטער», און איך האָב זי גענומען פֿאַר אַ װײַב? און אַצונד, אָט איז דײַן װײַב, נעם און גײ.

/12:20 און פַּרעה האָט באַפֿױלן װעגן אים מענטשן, און זײ האָבן אַרױסבאַלײט אים, און זײַן װײַב, און אַלץ װאָס ער האָט געהאַט.

/13:1 און אבֿרם איז אַרױפֿגעגאַנגען פֿון מִצרַיִם, ער און זײַן װײַב, און אַלץ װאָס ער האָט געהאַט, און לוט מיט אים, קײן דרום. /13:2 און אבֿרם איז געװען זײער רײַך אין פֿי, אין זילבער, און אין גאָלד. /13:3 און ער איז געגאַנגען אױף זײַנע ציונגען, פֿון דרום און ביז בית-אֵל, ביז דעם אָרט װאָס זײַן געצעלט איז דאָרטן געװען אין אָנהײב, צװישן בית-אֵל און צװישן עַי, /13:4 צו דעם אָרט פֿון דעם מזבח װאָס ער האָט דאָרטן געמאַכט צוערשט; און װאָס אבֿרם האָט דאָרטן גערופֿן צו דעם נאָמען יהוה.

/13:5 און אױך בײַ לוטן, װאָס איז געגאַנגען מיט אבֿרמען, זײַנען געװען שאָף און רינדער און געצעלטן. /13:6 און דאָס לאַנד האָט זײ ניט געקענט טראָגן, צו װױנען באַנאַנד; װײַל זײער פֿאַרמעג איז געװען גרױס, און זײ האָבן ניט געקענט װױנען באַנאַנד. /13:7 און עס איז געװען אַ קריגערײַ צװישן די פּאַסטוכער פֿון אבֿרמס פֿי און צװישן די פּאַסטוכער פֿון לוטס פֿי. און דער כּנַעֲני און דער פּרִזי זײַנען דענצמאָל געזעסן אין לאַנד. /13:8 האָט אבֿרם געזאָגט צו לוטן: זאָל, איך בעט דיך, ניט זײַן קײן קריג צװישן מיר און צװישן דיר, און צװישן מײַנע פּאַסטוכער און צװישן דײַנע פּאַסטוכער; װאָרום מיר זײַנען אײגענע מענטשן. /13:9 דאָס גאַנצע לאַנד ליגט דאָך פֿאַר דיר; שײד זיך אפּ פֿון מיר, איך בעט דיך, ענטװעדער אױף לינקס, און איך װעל זיך נעמען רעכטס, אָדער אױף רעכטס, און איך װעל זיך נעמען לינקס.

/13:10 האָט לוט אױפֿגעהױבן זײַנע אױגן, און האָט געזען די גאַנצע געגנט פֿון יַרדן, אַז זי איז אין גאַנצן באַװעסערט – דאָס איז געװען אײדער גאָט האָט צעשטערט סדום און עַמורָה – אַזױ װי דער גאָרטן פֿון גאָט, אַזױ װי דאָס לאַנד מִצרַיִם, ביז דו קומסט קײן צועַר. /13:11 און לוט האָט אױסגעקליבן פֿאַר זיך די גאַנצע געגנט פֿון יַרדן; און לוט האָט אַװעקגעצױגן קײן מזרח, און זײ האָבן זיך אָפּגעשײדט אײנער פֿון אַנדערן. /13:12 אבֿרם האָט זיך באַזעצט אין לאַנד כּנַעַן, און לוט האָט זיך באַזעצט אין די שטעט פֿון דער יַרדן געגנט; און ער האָט געהאַט געצעלטן ביז סדום.

/13:13 און די מענטשן פֿון סדום זײַנען געװען זײער שלעכט און זינדיק צו גאָט.

/13:14 און גאָט האָט געזאָגט צו אבֿרמען, נאָכדעם װי לוט האָט זיך אָפּגעשײדט פֿון אים: הײב אַקאָרשט אױף דײַנע אױגן, און קוק פֿון דעם אָרט װוּ דו ביסט, קײן צפֿון און קײן דרום און קײן מזרח און קײן מערב; /13:15 װאָרום דאָס גאַנצע לאַנד װאָס דו זעסט, װעל איך געבן צו דיר און צו דײַן זאָמען אױף אײביק. /13:16 און איך װעל מאַכן דײַן זאָמען אַזױ װי שטױב פֿון דער ערד, אַז אױב עמיצער װעט קענען צײלן דעם שטױב פֿון דער ערד, װעט אױך דײַן זאָמען געצײלט װערן. /13:17 שטײ אױף, גײ דורכן לאַנד פֿאַר לענג און פֿאַר ברײט, װאָרום צו דיר װעל איך עס געבן.

/13:18 און אבֿרם האָט איבערגעטראָגן זײַן געצעלט, און ער איז געקומען און האָט זיך באַזעצט בײַ די אײכנבײמער פֿון מַמרֵא, װאָס אין חֶברון; און ער האָט דאָרטן געבױט אַ מזבח צו יהוה.

/14:1 און עס איז געװען אין די טעג פֿון אַמרָפֿל דעם מלך פֿון שִנעָר, אַריאָך דעם מלך פֿון אֶלָסָר, כּדָרלעומֶר דעם מלך פֿון עֵילָם, און תִּדעָל דעם מלך פֿון גױִם, /14:2 האָבן זײ געמאַכט אַ מלחמה מיט ברַע דעם מלך פֿון סדום, און מיט ברשַע דעם מלך פֿון עַמורָה, שִנאָב דעם מלך פֿון אַדמָה, און שֶמאבֿר דעם מלך פֿון צבױִם, און דעם מלך פֿון בלַע, דאָס איז צועַר. /14:3 די אַלע האָבן זיך צונױפֿגעחברט אין טאָל שִׂדים, דאָס איז דער יַם-הַמֶלַח. /14:4 צװעלף יאָר האָבן זײ געדינט כּדָרלעומֶרן, און אױפֿן דרײַצנטן יאָר האָבן זײ װידערשפּעניקט. /14:5 און אױפֿן פֿערצנטן יאָר איז געקומען כּדָרלעומֶר און די מלכים װאָס מיט אים, און זײ האָבן געשלאָגן די רפֿאים אין עַשתּרות-קַרנַיִם, און די זוזים אין הָם, און די אֵימים אין שָוֵה-קִריָתַיִם, /14:6 און די חורים אױף זײער באַרג שֵׂעִיר, ביז אֵיל-פּאָרָן װאָס בײַם מדבר. /14:7 און זײ האָבן זיך אומגעקערט, און זײַנען געקומען קײן עֵין-מִשפָּט, דאָס איז קָדֵש, און האָבן געשלאָגן דאָס גאַנצע פֿעלד פֿון עַמָלֵק, און אױך דעם אֶמורי װאָס איז געזעסן אין חַצְצון-תָּמָר. /14:8 איז אַרױסגעגאַנגען דער מלך פֿון סדום, און דער מלך פֿון עַמורָה, און דער מלך פֿון אַדמָה, און דער מלך פֿון צבױִם, און דער מלך פֿון בלַע, דאָס איז צועַר, און זײ האָבן אָנגעריכט אַ מלחמה מיט זײ אין טאָל שִׂדים – /14:9 מיט כּדָרלעומֶר דעם מלך פֿון עֵילָם, און תִּדעָל דעם מלך פֿון גױִם, און אַמרָפֿל דעם מלך פֿון שִנעָר, און אַריאָך דעם מלך פֿון אֶלָסָר; די פֿיר מלכים אַקעגן די פֿינף. /14:10 און דער טאָל שִׂדים איז געװען גריבער אױף גריבער מיט לײם, און װי די מלכים פֿון סדום און עַמורָה זײַנען אַנטלאָפֿן, אַזױ זײַנען זײ אַהין אַרײַנגעפֿאַלן; און די איבערגעבליבענע זײַנען אַנטלאָפֿן צום באַרג. /14:11 און יענע האָבן צוגענומען דעם גאַנצן פֿאַרמעג פֿון סדום און עַמורָה, און דאָס גאַנצע עסנװאַרג זײערס, און זײַנען אַװעקגעגאַנגען. /14:12 און זײ האָבן צוגענומען לוט, דעם זון פֿון אבֿרמס ברודער, װאָס איז געזעסן אין סדום, און זײַן פֿאַרמעג, און זײַנען אַװעקגעגאַנגען. /14:13 איז געקומען אַן אַנטרונענער, און האָט אָנגעזאָגט אבֿרם דעם עִברי; און ער האָט געװױנט בײַ די אײכנבײמער פֿון מַמרֵא דעם אֶמורי, דעם ברודער פֿון אֶשכּולן, און דעם ברודער פֿון עָנֵרן; און זײ זײַנען געװען בונדסלײַט פֿון אבֿרמען. /14:14 און װי אבֿרם האָט געהערט אַז זײַן אײגענער איז געפֿאַנגען געװאָרן, אַזױ האָט ער אַרױסגעפֿירט זײַנע אײַנגעלערנטע, געבאָרענע אין זײַן הױז, דרײַ הונדערט און אַכצן, און ער האָט נאָכגעיאָגט ביז דָן. /14:15 און ער האָט זיך צעטײלט אַקעגן זײ בײַ נאַכט, ער און זײַנע קנעכט, און ער האָט זײ געשלאָגן און זײ נאָכגעיאָגט ביז חובֿה װאָס לינקס פֿון דַמֶשֶׂק. /14:16 און ער האָט צוריקגעבראַכט דעם גאַנצן פֿאַרמעג, און אױך לוט זײַן אײגענעם און זײַן פֿאַרמעג האָט ער צוריקגעבראַכט, און אױך די װײַבער, און דאָס פֿאָלק.

/14:17 איז דער מלך פֿון סדום אים אַרױסגעגאַנגען אַנטקעגן, נאָכדעם װי ער האָט זיך אומגעקערט פֿון שלאָגן כּדָרלעומֶרן, און די מלכים װאָס מיט אים, אין טאָל שָוֵה, דאָס איז דעם מלכס טאָל. /14:18 און מַלכּי-צֶדֶק דער מלך פֿון שָלֵם האָט אַרױסגעטראָגן ברױט און װײַן; און ער איז געװען אַ כֹּהן צו דעם העכסטן גאָט. /14:19 און ער האָט אים געבענטשט, און האָט געזאָגט: געבענטשט זאָל זײַן אבֿרם פֿון דעם העכסטן גאָט, דעם באַשעפֿער פֿון הימל און ערד. /14:20 און געבענטשט זאָל זײַן דער העכסטער גאָט װאָס האָט איבערגעענטפֿערט דײַנע פֿײַנט אין דײַן האַנט. – און ער האָט אים געגעבן מעשׂר פֿון אַלצדינג.

/14:21 און דער מלך פֿון סדום האָט געזאָגט צו אבֿרמען: גיב מיר די נפֿשות, און דעם פֿאַרמעג נעם דיר. /14:22 האָט אבֿרם געזאָגט צו דעם מלך פֿון סדום: איך הײב אױף מײַן האַנט צו יהוה דעם העכסטן גאָט, דעם באַשעפֿער פֿון הימל און ערד, /14:23 אױב אַ פֿאָדים אָדער אַ שוכבענדל! אָדער אױב איך װעל נעמען פֿון עפּעס װאָס איז דײַנס! כּדי זאָלסט ניט זאָגן: איך האָב רײַך געמאַכט אבֿרמען. /14:24 ניט מיר! נאָר װאָס די יונגען האָבן געגעסן, און דעם חלק פֿון די מענטשן װאָס זײַנען געגאַנגען מיט מיר, עָנֵר, אֶשכּול, און מַמרֵא; זײ מעגן נעמען זײער חלק.

/15:1 נאָך די דאָזיקע געשעענישן איז דאָס װאָרט פֿון גאָט געװען צו אבֿרמען אין אַ זעונגען, אַזױ צו זאָגן: זאָלסט ניט מורא האָבן, אבֿרם, איך בין דיר אַ שילד; דײַן שׂכר איז זײער גרױס. /15:2 האָט אבֿרם געזאָגט: גאָט דו האַר, װאָס קענסטו מיר געבן, אַז איך גײ אַװעק אָן אַ קינד, און דער װירטשאַפֿטער פֿון מײַן הױז איז דער דַמֶשֶׂקער אֶליעֶזֶר? /15:3 און אבֿרם האָט געזאָגט: זע, האָסט מיר קײן זאָמען ניט געגעבן, און אָט װעט אַ זון פֿון מײַן הױזגעזינט מיך ירשען. /15:4 ערשט דאָס װאָרט פֿון גאָט איז געװען צו אים, אַזױ צו זאָגן: ניט דער דאָזיקער װעט דיך ירשען, נאָר דער װאָס װעט אַרױסגײן פֿון דײַנע אינגעװײד, ער װעט דיך ירשען. /15:5 און ער האָט אים אַרױסגעפֿירט דרױסן, און האָט געזאָגט: טו אַקאָרשט אַ קוק אױפֿן הימל, און צײל די שטערן, אױב דו קענסט זײ איבערצײלן. און ער האָט צו אים געזאָגט: אַזױ װעט זײַן דײַן זאָמען. – /15:6 און ער האָט געגלױבט אין גאָט, און ער האָט עס אים גערעכנט פֿאַר אַ גערעכטיקײט.

/15:7 און ער האָט צו אים געזאָגט: איך בין יהוה װאָס האָט דיך אַרױסגעצױגן פֿון אור-כַּשׂדים, דיר צו געבן דאָס דאָזיקע לאַנד, עס צו אַרבן. /15:8 האָט ער געזאָגט: גאָט דו האַר, מיט װאָס װעל איך װיסן אַז איך װעל עס אַרבן? /15:9 האָט ער צו אים געזאָגט: נעם מיר אַ דרײַיאָריקע קו, און אַ דרײַיאָריקע ציג, און אַ דרײַיאָריקן װידער, און אַ טורטלטױב, און אַ יונגע טױב. /15:10 האָט ער אים גענומען די אַלע, און האָט זײ איבערגעשניטן אין מיטן, און אַװעקגעלײגט אײן העלפֿט קעגן דער אַנדערער; נאָר די פֿױגלען האָט ער ניט איבערגעשניטן. /15:11 האָבן די רױבפֿױגלען אַראָפּגענידערט אױף די פּגרים, אָבער אבֿרם האָט זײ אָפּגעטריבן.

/15:12 און װי די זון איז געװען בײַם אונטערגײן, אַזױ איז אַ טיפֿער שלאָף געפֿאַלן אױף אבֿרמען; ערשט אַן אימה, אַ גרױס פֿינצטערניש, פֿאַלט אָן אױף אים. /15:13 און ער האָט געזאָגט צו אבֿרמען: װיסן זאָלסטו װיסן זײַן אַז דײַנע קינדער װעלן זײַן פֿרעמדע אין אַ לאַנד װאָס ניט זײערס, און מע װעט זײ פֿאַרקנעכטן, און מע װעט זײ פּײַניקן פֿיר הונדערט יאָר. /15:14 און אױך דאָס פֿאָלק װעמען זײ װעלן דינען, װעל איך משפּטן; און דערנאָך װעלן זײ אַרױסגײן מיט גרױס פֿאַרמעג. /15:15 דו אָבער װעסט קומען צו דײַנע עלטערן בשלום; אין אַ גוטער עלטער װעסטו באַגראָבן װערן. /15:16 און ערשט אין פֿירטן דור װעלן זײ זיך אומקערן אַהער, װאָרום די זינד פֿון דעם אֶמורי װעט ניט זײַן פֿאַרפֿול ביז דענצמאָל.

/15:17 און עס איז געװען, װי די זון איז אונטערגעגאַנגען, און עס איז געװאָרן שטאָקפֿינצטער, ערשט אַן אױװן מיט רױך, און אַ פֿלאַמפֿײַער װאָס איז דורכגעגאַנגען צװישן די דאָזיקע שטיקער. /15:18 אין יענעם טאָג האָט גאָט געשלאָסן אַ בונד מיט אבֿרמען, אַזױ צו זאָגן: צו דײַן זאָמען האָב איך געגעבן דאָס דאָזיקע לאַנד, פֿון דעם טײַך פֿון מִצרַיִם ביז דעם גרױסן טײַך, דעם טײַך פּרָת; /15:19 דעם קֵיני, און דעם קנִזי, און דעם קַדמוני, /15:20 און דעם חִתּי, און דעם פּרִזי, און די רפֿאים, /15:21 און דעם אֶמורי, און דעם כּנַעֲני, און דעם גִרגָשי, און דעם יבוסי.

/16:1 און שָׂרַי, אבֿרמס װײַב, האָט אים ניט געבאָרן קײן קינדער; און זי האָט געהאַט אַ מִצרישע דינסט װאָס איר נאָמען איז געװען הָגָר. /16:2 האָט שָׂרַי געזאָגט צו אבֿרמען: זע נאָר, גאָט האָט מיך פֿאַרמיטן פֿון געבערן; קום, איך בעט דיך, צו מײַן דינסט, אפֿשר װעל איך אױפֿגעריכט װערן דורך איר. האָט אבֿרם צוגעהערט צו דעם קול פֿון שָׂרַין. /16:3 און שָׂרַי, אבֿרמס װײַב, האָט גענומען הָגָר די מִצרית, איר דינסט, נאָכדעם װי אבֿרם איז געזעסן אין לאַנד כְּנַעַן צען יאָר, און זי האָט זי געגעבן איר מאַן אבֿרמען פֿאַר אַ װײַב צו אים. /16:4 און ער איז געקומען צו הָגָרן, און זי איז טראָגעדיק געװאָרן; און װי זי האָט געזען אַז זי איז טראָגעדיק, אַזױ איז איר האַרינטע גרינגעשאַצט געװאָרן אין אירע אױגן. /16:5 האָט שָׂרַי געזאָגט צו אבֿרמען: מײַן עװלה אױף דיר! איך האָב געגעבן מײַן דינסט אין דײַן בוזעם, און װי זי האָט געזען אַז זי איז טראָגעדיק, אַזױ בין איך גרינגעשאַצט געװאָרן אין אירע אױגן; זאָל גאָט משפּטן צװישן מיר און צװישן דיר. /16:6 האָט אבֿרם געזאָגט צו שָׂרַין: אָט איז דײַן דינסט אין דײַן האַנט, טו מיט איר װאָס איז גוט אין דײַנע אױגן. און שָׂרַי האָט זי געפּײַניקט, און זי איז אַנטלאָפֿן פֿון איר.

/16:7 האָט אַ מלאך פֿון גאָט זי געפֿונען בײַ אַ קװאַל װאַסער אין דער מדבר, בײַ דעם קװאַל אױפֿן װעג קײן שור. /16:8 און ער האָט געזאָגט: הָגָר, שָׂרַיס דינסט, פֿון װאַנען קומסטו, און װוּהין גײסטו? האָט זי געזאָגט: פֿון מײַן האַרינטע שָׂרַין אַנטלױף איך. /16:9 האָט דער מלאך פֿון גאָט צו איר געזאָגט: קער זיך אום צו דײַן האַרינטע, און בייג זיך אונטער אירע הענט. /16:10 און דער מלאך פֿון גאָט האָט צו איר געזאָגט: מערן װעל איך מערן דײַן זאָמען, און ער װעט ניט קענען געצײלט װערן פֿון פֿילקײט. /16:11 און דער מלאך פֿון גאָט האָט צו איר געזאָגט: זע, דו ביסט טראָגעדיק, און געבערסט אַ זון, זאָלסטו רופֿן זײַן נאָמען יִשמָעֵאל, װײַל גאָט האָט צוגעהערט דײַן פּײַן. /16:12 און ער װעט זײַן אַ מענטש אַ װאַלדאײזל: זײַן האַנט װעט זײַן אַקעגן אַלעמען, און אַלעמענס האַנט װעט זײַן אַקעגן אים; און אין געזיכט פֿון אַלע זײַנע ברידער װעט ער װױנען.

/16:13 האָט זי גערופֿען דעם נאָמען פֿון יהוה װאָס האָט צו איר גערעדט «דו ביסט דער גאָט פֿון זעונגען»; װאָרום זי האָט געזאָגט: ניט-שױן האָב איך דאָ געזען דעם װאָס זעט מיך? /16:14 דרום האָט מען גערופֿן דעם ברונעם באֵר-לַחַי-רואי; ער איז צװישן קָדֵש און צװישן ברֶד.

/16:15 און הָגָר האָט געבאָרן אבֿרמען אַ זון, און אבֿרם האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון זײַן זון װאָס הָגָר האָט געבאָרן, יִשמָעֵאל. /16:16 און אבֿרם איז געװען זעקס און אַכציק יאָר אַלט, װען הָגָר האָט געבאָרן יִשמָעֵאלן צו אבֿרמען.

/17:1 און אַז אבֿרם איז אַלט געװען נײַן און נײַנציק יאָר, האָט זיך יהוה באַװיזן צו אבֿרמען, און האָט צו אים געזאָגט: איך בין גאָט שַדַי; גײ פֿאַר מיר, און זײַ ערלעך. /17:2 און איך װעל מאַכן מײַן בונד צװישן מיר און צװישן דיר, און איך װעל דיך מערן זײער און זײער. /17:3 איז אבֿרם געפֿאַלן אױף זײַן פּנים, און גאָט האָט מיט אים גערעדט, אַזױ צו זאָגן: /17:4 איך – זע, מײַן בונד װעט זײַן מיט דיר, און װעסט זײַן דער פֿאָטער פֿון אַ סך פֿעלקער. /17:5 און דײַן נאָמען זאָל מער ניט גערופֿן װערן אבֿרם, נאָר דײַן נאָמען זאָל זײַן אבֿרהָם; װאָרום פֿאַר דעם פֿאָטער פֿון אַ סך פֿעלקער האָב איך דיך געמאַכט. /17:6 און איך װעל דיך פֿרוכפּערן זײער און זײער, און איך װעל דיך מאַכן פֿאַר פֿעלקער, און מלכים װעלן אַרױסגײן פֿון דיר. /17:7 און איך װעל אױפֿשטעלן מײַן בונד צװישן מיר און צװישן דיר, און צװישן דײַן זאָמען נאָך דיר, אױף זײערע דור-דורות, פֿאַר אַן אײביקן בונד, צו זײַן דיר צום גאָט און דײַן זאָמען נאָך דיר. /17:8 און איך װעל געבן דיר און דײַן זאָמען נאָך דיר דאָס לאַנד פֿון דײַן װױנשאַפֿט, דאָס גאַנצע לאַנד כּנַעַן, פֿאַר אַן אײביקן אײגנטום; און איך װעל זײ זײַן צום גאָט. /17:9 און גאָט האָט געזאָגט צו אבֿרהמען: דו אָבער זאָלסט היטן מײַן בונד, דו און דײַן זאָמען נאָך דיר, אױף זײערע דור-דורות. /17:10 דאָס איז מײַן בונד װאָס איר זאָלט היטן צװישן מיר און צװישן אײַך, און צװישן דײַן זאָמען נאָך דיר: בײַ אײַך זאָל געמַלט װערן איטלעכער מאַנספּאַרשױן. /17:11 און איר זאָלט געמַלט װערן אין דעם פֿלײש פֿון אײַער פאָרהױט, און עס װעט זײַן פֿאַר אַ צײכן פֿון בונד צװישן מיר און צװישן אײַך. /17:12 און צו אַכט טעג זאָל געמַלט װערן בײַ אײַך איטלעכער מאַנספּֿאַרשױן אױף אײַערע דור-דורות, געבאָרן אין הױז, אָדער געקױפֿט פֿאַר געלט פֿון עמיץ אַ פֿרעמדן װאָס איז ניט פֿון דײַן זאָמען. /17:13 געמַלט מוז געמַלט װערן דער װאָס איז געבאָרן אין דײַן הױז, און דער װאָס איז געקױפֿט פֿאַר דײַן געלט; און מײַן בונד זאָל זײַן אין אײַער פֿלײש פֿאַר אַן אײביקן בונד. /17:14 און אַן אומבאַשניטענער מאַנספּֿאַרשױן װאָס װעט זיך ניט מַלן אין דעם פֿלײש פֿון זײַן פֿאָרהױט, יענע זעל זאָל פֿאַרשניטן װערן פֿון איר פֿאָלק; מײַן בונד האָט ער פֿאַרשטערט.

/17:15 און גאָט האָט געזאָגט צו אבֿרהמען: דײַן װײַב שָׂרַין זאָלסטו ניט רופֿן מיט איר נאָמען שָׂרַי, נײַערט שָׂרָה זאָל זײַן איר נאָמען. /17:16 און איך װעל זי בענטשן, און װעל דיר אױך געבן פֿון איר אַ זון; יאָ, איך װעל זי בענטשן, און פֿעלקער װעלן װערן פֿון איר; מלכים פֿון אומות װעלן זײַן פֿון איר. /17:17 איז אבֿרהם געפֿאַלן אױף זײַן פּנים, און ער האָט געלאַכט, און געזאָגט בײַ זיך אין האַרצן: קען בײַ אַ מאַן פֿון הונדערט יאָר געבאָרן װערן? און קען שׂרה צו נײַנציק יאָר געבערן? /17:18 און אבֿרהם האָט געזאָגט צו גאָט: הלװאַי זאָל יִשמָעֵאל לעבן פֿאַר דיר! /17:19 האָט גאָט געזאָגט: פֿאַר װאָר, דײַן װײַב שׂרה װעט דיר געבערן אַ זון, און זאָלסט רופֿן זײַן נאָמען יצחק; און איך װעל אױפֿשטעלן מײַן בונד מיט אים פֿאַר אַן אײביקן בונד צו זײַן זאָמען נאָך אים. /17:20 און װעגן יִשמָעֵאלן האָב איך דיך צוגעהערט; זע, איך האָב אים געבענטשט, און איך װעל אים פֿרוכפּערן, און װעל אים מערן זײער און זײער; צװעלף פֿירשטן װעט ער געבערן, און איך װעל אים מאַכן פֿאַר אַ גרױס פֿאָלק. /17:21 מײַן בונד אָבער װעל איך אױפֿשטעלן מיט יצחקן, װאָס שׂרה װעט דיר געבערן צו דער צײַט אױפֿן אַנדער יאָר.

/17:22 און װי ער האָט געענדיקט רעדן מיט אים, אַזױ האָט גאָט זיך אױפֿגעהױבן פֿון איבער אבֿרהמען.

/17:23 און אבֿרהם האָט גענומען זײַן זון יִשמָעֵאלן, און אַלע זײַנע הױזגעבאָרענע, און אַלע זײַנע געקױפֿטע פֿאַר געלט, יעטװעדער מאַנספּֿאַרשױן צװישן די הױזלײַט פֿון אבֿרהמען, און ער האָט געמַלט דאָס פֿלײש פֿון זײער פֿאָרהױט אין דעם דאָזיקן אײגענעם טאָג, אַזױ װי גאָט האָט צו אים גערעדט. /17:24 און אבֿרהם איז געװען נײַן און נײַנציק יאָר אַלט, װען ער איז געמַלט געװאָרן אין דעם פֿלײש פֿון זײַן פֿאָרהױט. /17:25 און זײַן זון יִשמָעֵאל איז געװען דרײַצן יאָר אַלט, װען ער איז געמַלט געװאָרן אין דעם פֿלײש פֿון זײַן פֿאָרהױט. /17:26 אין דעם דאָזיקן אײגענעם טאָג איז געמַלט געװאָרן אבֿרהם און זײַן זון יִשמָעֵאל. /17:27 און אַלע מאַנסלײַט פֿון זײַן הױז, געבאָרן אין הױז, אָדער געקױפֿט פֿאַר געלט פֿון אַ פֿרעמדן, זײַנען געמַלט געװאָרן מיט אים.

וַיֵרָא

/18:1 און גאָט האָט זיך באַװיזן צו אים, בײַ די אײכנבײמער פֿון מַמרֵא, װען ער איז געזעסן אין אײַנגאַנג פֿון זײַן געצעלט, אין דער היץ פֿון טאָג. /18:2 און ער האָט אױפֿגעהױבן זײַנע אױגן און האָט דערזען, ערשט דרײַ מענער שטײען פֿאַר אים; און װי ער האָט זײ דערזען, אַזױ איז ער זײ געלאָפֿן אַנטקעגן פֿון דעם אײַנגאַנג פֿון געצעלט, און האָט זיך געבוקט צו דער ערד. /18:3 און ער האָט געזאָגט: מײַן האַר, אױב, איך בעט דיך, איך האָב געפֿונען לײַטזעליקײט אין דײַנע אױגן, זאָלסטו, איך בעט דיך, ניט אַװעקגײן פֿון דײַן קנעכט. /18:4 לאָז געבראַכט װערן אַ ביסל װאַסער, און װאַשט אײַערע פֿיס, און לענט אײַך אָן אונטערן בױם. /18:5 און איך װעל ברענגען אַ שטיקל ברױט, און איר װעט אונטערלענען אײַער האַרץ, דערנאָך װעט איר גײן װײַטער; אַזױ װי איר זײַט שױן אַריבערגעקומען צו אײַער קנעכט. האָבן זײ געזאָגט: טו אַזױ װי דו האָסט גערעדט. /18:6 האָט אבֿרהם געאײַלט אין געצעלט צו שׂרהן, און האָט געזאָגט: אײַל זיך! דרײַ סְאָה זעמלמעל, פֿאַרקנעט און מאַך קוכנס. /18:7 און צו די רינדער איז אבֿרהם געלאָפֿן, און האָט גענומען אַ יונג רינד, װײך און פֿעט, און געגעבן צום יונג; און ער האָט עס צוגעריכט אױף גיך. /18:8 און ער האָט גענומען שמאַנט און מילך, און דאָס יונגע רינד װאָס ער האָט צוגעריכט, און האָט אַװעקגעשטעלט פֿאַר זײ; און ער איז געשטאַנען פֿאַר זײ אונטערן בױם, און זײ האָבן געגעסן. /18:9 האָבן זײ צו אים געזאָגט: װוּ איז שׂרה דײַן װײַב? האָט ער געזאָגט: אָן אין געצעלט. /18:10 האָט ער געזאָגט: אומקערן װעל איך זיך אומקערן אַזױ װי איצט איבער אַ יאָר, און זע, שׂרה דײַן װײַב װעט האָבן אַ זון. און שׂרה האָט זיך אײַנגעהערט אין אײַנגאַנג פֿון געצעלט װאָס הינטער אים. – /18:11 און אבֿרהם און שׂרה זײַנען געװען באַטאָגטע זקנים; בײַ שׂרהן האָט אױפֿגעהערט צו זײַן דער שטײגער װי בײַ װײַבער. – /18:12 און שׂרה האָט געלאַכט אין זיך אַזױ צו זאָגן: נאָכדעם װי איך בין אַלט געװאָרן, זאָל איך נאָך האָבן תּענוג? דערצו איז מײַן האַר אַלט. /18:13 האָט גאָט געזאָגט צו אבֿרהמען: פֿאַר װאָס האָט שׂרה געלאַכט, אַזױ צו זאָגן: צי קען איך אין דער אמתן געבערן, אַז איך בין אַלט? /18:14 איז דען אַ זאַך פֿאַרמיטן פֿון גאָט? צו דער באַשטימטער צײַט װעל איך װידערקערן צו דיר, אַזױ װי איצט איבער אַ יאָר, און שׂרה װעט האָבן אַ זון. /18:15 האָט שׂרה געלײקנט, אַזױ צו זאָגן: איך האָב ניט געלאַכט; װאָרום זי האָט מורא געהאַט; און ער האָט געזאָגט: נײן, האָסט יאָ געלאַכט.

/18:16 און די מענער זײַנען אױפֿגעשטאַנען פֿון דאָרטן, און האָבן אַראָפּגעקוקט אױף סדום. און אבֿרהם איז געגאַנגען מיט זײ, זײ צו באַלײטן. /18:17 און גאָט האָט געזאָגט: זאָל איך פֿאַרדעקן פֿון אבֿרהמען װאָס איך װיל טאָן? /18:18 און אבֿרהם װעט דאָך װערן אַ גרױס און מאַכטיק פֿאָלק, און אַלע פֿעלקער פֿון דער ערד װעלן זיך בענטשן מיט אים; /18:19 װאָרום איך האָב אים דערקענט, כּדי ער זאָל באַפֿעלן זײַנע קינדער, און זײַן הױז נאָך אים, אַז זײ זאָלן היטן דעם װעג פֿון גאָט, צו טאָן רעכט און גערעכטיקײט, כּדי גאָט זאָל ברענגען אױף אבֿרהמען װאָס ער האָט גערעדט װעגן אים. /18:20 און גאָט האָט געזאָגט: דאָס געשרײ װעגן סדום און עַמורָה איז פֿאַר װאָר גרױס, און זײער זינד איז פֿאַר װאָר זײער שװער. /18:21 לאָמיך אַקאָרשט אַראָפּנידערן און זען, אױב זײ האָבן אין גאַנצן געטאָן אַזױ װי דאָס געשרײ װאָס איז געקומען צו מיר; און אױב ניט, לאָמיך װיסן. /18:22 און די מענער האָבן זיך פֿאַרקערט פֿון דאָרטן, און זײַנען געגאַנגען קײן סדום; און אבֿרהם איז נאָך אַלץ געשטאַנען פֿאַר גאָט. /18:23 און אבֿרהם האָט גענענט און האָט געזאָגט: ניט-שױן װעסטו אומברענגען דעם אומשולדיקן מיט דעם שולדיקן? /18:24 טאָמער זײַנען דאָ פֿופֿציק אומשולדיקע אין דער שטאָט, ניט-שױן װעסטו זײ אומברענגען, און װעסט ניט פֿאַרגעבן דעם אָרט פֿון װעגן די פֿופֿציק אומשולדיקע װאָס אין איר? /18:25 חלילה דיר צו טאָן אַזאַ זאַך, צו טײטן דעם אומשולדיקן מיט דעם שולדיקן, אַז דער אומשולדיקער זאָל זײַן אַזױ װי דער שולדיקער; חלילה דיר! זאָל דער ריכטער פֿון דער גאַנצער ערד ניט טאָן גערעכטיקײט? /18:26 האָט גאָט געזאָגט: אױב איך װעל געפֿינען אין סדום פֿופֿציק אומשולדיקע אין דער שטאָט, װעל איך פֿאַרגעבן דעם גאַנצן אָרט פֿון זײערטװעגן. /18:27 האָט זיך אָפּגערופֿן אבֿרהם און האָט געזאָגט: זע, איך בעט דיך, איך אונטערשטײ מיך צו רעדן צו מײַן האַר, הגם איך בין שטױב און אַש. /18:28 טאָמער װעלן פֿעלן פֿון די פֿופֿציק אומשולדיקע פֿינף, װעסטו פֿון װעגן די פֿינף צעשטערן די גאַנצע שטאָט? האָט ער געזאָגט: איך װעל ניט צעשטערן, אױב איך װעל דאָרטן געפֿינען פֿינף און פֿערציק. /18:29 און ער האָט װידער אַ מאָל צו אים גערעדט, און האָט געזאָגט: טאָמער װעלן זיך דאָרטן געפֿינען פֿערציק? האָט ער געזאָגט: איך װעל עס ניט טאָן פֿון װעגן די פֿערציק. /18:30 האָט ער געזאָגט: זאָל, איך בעט דיך, מײַן האַר ניט פֿאַרדריסן, און איך װעל רעדן: טאָמער װעלן זיך דאָרטן געפֿינען דרײַסיק? האָט ער געזאָגט: איך װעל עס ניט טאָן, אױב איך װעל דאָרטן געפֿינען דרײַסיק. /18:31 האָט ער געזאָגט: זע, איך בעט דיך, איך אונטערשטײ מיך צו רעדן צו מײַן האַר: טאָמער װעלן זיך דאָרטן געפֿינען צװאַנציק? האָט ער געזאָגט: איך װעל ניט צעשטערן פֿון װעגן די צװאַנציק. /18:32 האָט ער געזאָגט: זאָל, איך בעט דיך, מײַן האַר ניט פֿאַרדריסן, און איך װעל רעדן נאָר דאָס מאָל: טאָמער װעלן זיך דאָרטן געפֿינען צען? האָט ער געזאָגט: איך װעל ניט צעשטערן פֿון װעגן די צען.

/18:33 און גאָט איז אַװעקגעגאַנגען, װען ער האָט געענדיקט רעדן צו אבֿרהמען; און אבֿרהם האָט זיך אומגעקערט צו זײַן אָרט.

/19:1 און די צװײ מלאָכים זײַנען געקומען קײן סדום אין אָװנט; און לוט איז געזעסן אין טױער פֿון סדום. און לוט האָט זײ דערזען, און ער האָט זיך אױפֿגעשטעלט זײ אַנטקעגן, און האָט זיך געבוקט מיטן פּנים צו דער ערד. /19:2 און ער האָט צו זײ געזאָגט: זעט, איך בעט אײַך, מײַנע האַרן, קערט אײַן אין הױז פֿון אײַער קנעכט אױף איבער נאַכט, און װאַשט אײַערע פֿיס; און איר װעט זיך פֿעדערן, און װעט גײן אױף אײַער װעג. האָבן זײ געזאָגט: נײן, נײַערט אױף דער גאַס װעלן מיר נעכטיקן. /19:3 איז ער זײער צוגעשטאַנען צו זײ, און זײ האָבן אײַנגעקערט צו אים, און זײַנען אַרײַנגעגאַנגען אין זײַן הױז, און ער האָט פֿאַר זײ געמאַכט אַ מאָלצײַט, און געבאַקן אומגעזײַערטע קוכנס, און זײ האָבן געגעסן.

/19:4 אײדער נאָך זײ האָבן זיך געלײגט, האָבן די מענטשן פֿון שטאָט, די מענטשן פֿון סדום, אַרומגערינגלט דאָס הױז, פֿון יונג ביז אַלט, דאָס גאַנצע פֿאָלק פֿון עק צו עק. /19:5 און זײ האָבן גערופֿן צו לוטן, און האָבן צו אים געזאָגט: װוּ זײַנען די מענער װאָס זײַנען צו דיר געקומען די נאַכט? ברענג זײ אַרױס צו אונדז, מיר זאָלן זײ דערקענען. /19:6 איז לוט אַרױסגעגאַנגען צו זײ אין אײַנגאַנג, און די טיר האָט ער פֿאַרשלאָסן הינטער זיך. /19:7 און ער האָט געזאָגט: איך בעט אײַך, מײַנע ברידער, טוט ניט קײן שלעכטס. /19:8 אָט, איך בעט אײַך, זײַנען בײַ מיר צװײ טעכטער װאָס װײסן ניט פֿון קײן מאַן, לאָמיך זײ אַרױסברענגען צו אײַך, און טוט מיט זײ װי עס איז גוט אין אײַערע אױגן, נאָר די דאָזיקע מענער זאָלט איר קײן זאַך ניט טאָן, אַזױ װי זײ זײַנען געקומען אין דעם שאָטן פֿון מײַן דאַך. /19:9 האָבן זײ געזאָגט: גײ אַװעק! און זײ האָבן געזאָגט: געקומען אײנער װױנען, און משפּטן װיל ער משפּטן! אַצונד װעלן מיר זיך מיט דיר נאָך ערגער באַגײן װי מיט זײ. און זײ זײַנען זײער צוגעשטאַנען צו דעם מאַן, צו לוטן, און האָבן גענענט אײַנצוברעכן די טיר. /19:10 האָבן די מענער אױסגעשטרעקט זײער האַנט, און אַרײַנגעבראַכט לוטן צו זיך אין הױז, און די טיר האָבן זײ פֿאַרשלאָסן. /19:11 און די לײַט װאָס בײַם אײַנגאַנג פֿון הױז האָבן זײ געשלאָגן מיט בלינדקײט פֿון קלײן ביז גרױס, און זײ האָבן ניט געקענט געפֿינען דעם אײַנגאַנג. /19:12 און די מענער האָבן געזאָגט צו לוטן: װעמען נאָך האָסטו דאָ? אַן אײדים אָדער דײַנע זין און דײַנע טעכטער, אָדער װעמען נאָר דו האָסט אין דער שטאָט, פֿיר אַרױס פֿון דעם אָרט; /19:13 װאָרום מיר צעשטערן דעם דאָזיקן אָרט, װײַל דאָס געשרײ װעגן זײ איז גרױס פֿאַר גאָט, און גאָט האָט אונדז געשיקט זי צו צעשטערן.

/19:14 איז לוט אַרױסגעגאַנגען, און האָט גערעדט צו זײַנע אײדימס, די װאָס האָבן גענומען זײַנע טעכטער, און ער האָט געזאָגט: שטײט אױף, גײט אַרױס פֿון דעם דאָזיקן אָרט, װאָרום גאָט צעשטערט די שטאָט. און ער איז געװען װי אײנער װאָס מאַכט שפּאַס אין די אױגן פֿון זײַנע אײדימס.

/19:15 און װי דער פֿרימאָרגן איז אױפֿגעגאַנגען, אַזױ האָבן די מלאָכים געאײַלט לוטן, אַזױ צו זאָגן: שטײ אױף, נעם דײַן װײַב, און דײַנע צװײ טעכטער װאָס געפֿינען זיך דאָ, כּדי זאָלסט ניט אומגעבראַכט װערן דורך דער זינד פֿון דער שטאָט. /19:16 און אַז ער האָט געזאַמט, האָבן די מענער אָנגענומען זײַן האַנט, און די האַנט פֿון זײַן װײַב, און די האַנט פֿון זײַנע צװײ טעכטער; פֿון װעגן גאָטס דערבאַרימונג אױף אים. און זײ האָבן אים אַרױסגעפֿירט, און האָבן אים געלאָזט אױסן שטאָט. /19:17 און עס איז געװען, װי זײ האָבן אים אַרױסגעפֿירט דרױסן, אַזױ האָט ער געזאָגט: אַנטרין מיט דײַן לעבן; זאָלסט זיך ניט אומקוקן הינטער דיר, און זיך ניט אָפּשטעלן אין דער גאַנצער געגנט; אַנטרין צום באַרג, כּדי זאָלסט ניט אומגעבראַכט װערן. /19:18 האָט לוט צו זײ געזאָגט: ניט אַזױ, איך בעט אײַך, מײַנע האַרן. /19:19 זע, איך בעט דיך, דײַן קנעכט האָט געפֿונען לײַטזעליקײט אין דײַנע אױגן, און האָסט געגרײסט דײַן חסד װאָס דו האָסט געטאָן מיט מיר, צו לאָזן לעבן מײַן נפֿש; אָבער איך קען ניט אַנטרינען צום באַרג, װאָרום דאָס בײז װעט מיך נאָך אָניאָגן, און איך װעל שטאַרבן. /19:20 אָן, איך בעט דיך, איז יענע שטאָט, נאָנט אַהין צו אַנטלױפֿן, און זי איז אַ קלײנס; לאָמיך, איך בעט דיך, אַהין אַנטרינען – זי איז דאָך אַ קלײנס – און מײַן נפֿש װעט בלײַבן לעבן. /19:21 האָט ער צו אים געזאָגט: זע, איך שױן דײַן פּנים אױך אין דער דאָזיקער זאַך, איך זאָל ניט איבערקערן די שטאָט װאָס דו האָסט געזאָגט. /19:22 אײַל זיך, אַנטרין אַהין, װאָרום איך קען ניט טאָן קײן זאַך, ביז דו קומסט אַהין. דרום האָט מען גערופֿן דעם נאָמען פֿון דער שטאָט צועַר.

/19:23 די זון איז געװען אױפֿגעגאַנגען אױף דער ערד, װען לוט איז אָנגעקומען קײן צועַר. /19:24 און גאָט האָט געמאַכט רעגענען אױף סדום און אױף עַמורָה שװעבל און פֿײַער, פֿון גאָט, פֿון הימל. /19:25 און ער האָט איבערגעקערט די דאָזיקע שטעט, און די גאַנצע געגנט, און אַלע באַװױנער פֿון די שטעט, און די שפּראָצונג פֿון דער ערד. /19:26 און זײַן װײַב האָט זיך אומגעקוקט פֿון הינטער אים, און איז געװאָרן אַ זײַל זאַלץ.

/19:27 און אבֿרהם האָט זיך געפֿעדערט אין דער פֿרי צו דעם אָרט װאָס ער איז דאָרטן געשטאַנען פֿאַר גאָט. /19:28 און ער האָט אַראָפּגעקוקט אױף סדום און עַמורָה, און אױף דעם גאַנצן לאַנד פֿון דער געגנט, און ער האָט געזען, ערשט דער רױך פֿון לאַנד גײט אױף אַזױ װי דער רױך פֿון אַ קאַלכאױװן.

/19:29 אַזױ איז געשען, װען גאָט האָט צעשטערט די שטעט פֿון דער געגנט, אַז גאָט האָט געדאַכט אָן אבֿרהמען, און האָט אַרױסגעשיקט לוטן פֿון מיטן פֿון דער איבערקערעניש בײַם איבערקערן די שטעט װאָס לוט איז אין זײ געזעסן.

/19:30 און לוט איז אַרױפֿגעגאַנגען פֿון צועַר, און האָט זיך באַזעצט אױפֿן באַרג, און זײַנע צװײ טעכטער מיט אים; װאָרום ער האָט מורא געהאַט צו זיצן אין צועַר; און ער איז געזעסן אין אַ הײל, ער און זײַנע צװײ טעכטער. /19:31 האָט די עלטערע געזאָגט צו דער ייִנגערער: אונדזער פֿאָטער איז אַלט, און קײן מאַן איז ניטאָ אױף דער ערד צו קומען צו אונדז, אַזױ װי דער שטײגער פֿון דער גאַנצער ערד. /19:32 קום, לאָמיר אָנטרינקען אונדזער פֿאָטער מיט װײַן, און מיר װעלן ליגן מיט אים, און מיר װעלן אױפֿהאַלטן פֿון אונדזער פֿאָטער אַ זאָמען. /19:33 האָבן זײ אָנגעטרונקען זײער פֿאָטער מיט װײַן אין יענער נאַכט, און די עלטערע איז געקומען און איז געלעגן מיט איר פֿאָטער; און ער האָט ניט געװוּסט פֿון איר לײגן זיך אָדער פֿון איר אױפֿשטײן. /19:34 און עס איז געװען אױף מאָרגן, האָט די עלטערע געזאָגט צו דער ייִנגערער: זע, נעכטן בין איך געלעגן מיט מײַן פֿאָטער; לאָמיר אים אָנטרינקען מיט װײַן אױך די נאַכט, און קום דו ליג מיט אים, און מיר װעלן אױפֿהאַלטן פֿון אונדזער פֿאָטער אַ זאָמען. /19:35 האָבן זײ אױך אין יענער נאַכט אָנגעטרונקען זײער פֿאָטער מיט װײַן, און די ייִנגערע איז אױפֿגעשטאַנען און איז געלעגן מיט אים; און ער האָט ניט געװוּסט פֿון איר לײגן זיך אָדער פֿון איר אױפֿשטײן.

/19:36 און בײדע טעכטער פֿון לוטן זײַנען טראָגעדיק געװאָרן פֿון זײער פֿאָטער. /19:37 און די עלטערע האָט געבאָרן אַ זון, און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען מואָב; דאָס איז דער פֿאָטער פֿון דעם הײַנטיקן מואָב. /19:38 און די ייִנגערע, זי אױך האָט געבאָרן אַ זון, און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען בן-עַמי; דאָס איז דער פֿאָטער פֿון די הײַנטיקע קינדער פֿון עַמון.

/20:1 און אבֿרהם האָט אַװעקגעצױגן פֿון דאָרטן צום לאַנד פֿון דרום, און ער האָט זיך באַזעצט צװישן קָדֵש און צװישן שור, און האָט געװױנט אין גרָר.

/20:2 און אבֿרהם האָט געזאָגט אױף זײַן װײַב שׂרהן: זי איז מײַנע אַ שװעסטער. האָט געשיקט אבֿימֶלֶך דער מלך פֿון גרָר, און האָט צוגענומען שׂרהן. /20:3 איז גאָט געקומען צו אבֿימֶלֶכן אין אַ חלום פֿון דער נאַכט, און האָט צו אים געזאָגט: זע, װעסט שטאַרבן פֿון װעגן דער פֿרױ װאָס דו האָסט גענומען, װאָרום זי איז די װײַב פֿון אַ מאַן. /20:4 און אבֿימֶלֶך האָט צו איר ניט גענענט און ער האָט געזאָגט: גאָט, װילסטו אױך אומשולדיק פֿאָלק הרגען? /20:5 האָט ער מיר ניט אַלײן געזאָגט: זי איז מײַנע אַ שװעסטער? און זי, אױך זי האָט געזאָגט: ער איז מײַנער אַ ברודער. אין דער ערלעכקײט פֿון מײַן האַרצן און אין דער רײנקײט פֿון מײַנע הענט האָב איך דאָס געטאָן. /20:6 האָט גאָט צו אים געזאָגט אין חלום: יאָ, איך װײס אַז אין דער ערלעכקײט פֿון דײַן האַרצן האָסטו דאָס געטאָן, און איך האָב דיך אױך געװאָלט פֿאַרמײַדן פֿון זינדיקן צו מיר, דרום האָב איך דיך ניט געלאָזט זיך צורירן צו איר. /20:7 און אַצונד, קער אום די װײַב פֿון דעם מאַן, װאָרום ער איז אַ נביא, און ער װעט מתפּלל זײַן פֿאַר דיר, און װעסט בלײַבן לעבן; אױב אָבער דו קערסט זי ניט אום, זײַ װיסן אַז שטאַרבן װעסטו שטאַרבן, דו און אַלע װאָס געהערן צו דיר.

/20:8 האָט אבֿימֶלֶך זיך געפֿעדערט אין דער פֿרי, און האָט צונױפֿגערופֿן אַלע זײַנע קנעכט, און האָט גערעדט אַלע די דאָזיקע װערטער אין זײערע אױערן, און די מענטשן האָבן זײער מורא געהאַט. /20:9 און אבֿימֶלֶך האָט גערופֿן אבֿרהמען, און האָט צו אים געזאָגט: װאָס האָסטו אונדז געטאָן? און װאָס האָב איך געזינדיקט אַקעגן דיר, װאָס דו האָסט געבראַכט אױף מיר און אױף מײַן קיניגרײַך אַזאַ גרױסע זינד? מעשׂים װאָס װערן ניט געטאָן, האָסטו געטאָן צו מיר. /20:10 און אבֿימֶלֶך האָט געזאָגט צו אבֿרהמען: װאָס האָסטו אײַנגעזען, אַז דו האָסט געטאָן די דאָזיקע זאַך?

/20:11 האָט אבֿרהם געזאָגט: װײַל איך האָב געקלערט: פֿאַר װאָר, קײן מורא פֿאַר גאָט איז ניטאָ אין דעם דאָזיקן אָרט, און זײ װעלן מיך הרגען פֿון װעגן מײַן װײַב. /20:12 און זי איז אױך אין דער אמתן מײַנע אַ שװעסטער, די טאָכטער פֿון מײַן פֿאָטער, נאָר ניט די טאָכטער פֿון מײַן מוטער; דרום איז זי מיר געװאָרן פֿאַר אַ װײַב. /20:13 און עס איז געװען, אַז גאָט האָט מיך פֿאַרװאָגלט פֿון מײַן פאָטערס הױז, האָב איך צו איר געזאָגט: דאָס זאָל זײַן דײַן חסד װאָס דו זאָלסט טאָן מיט מיר: אין איטלעכן אָרט, װאָס מיר װעלן אַהין קומען, זאָג אױף מיר: ער איז מײַנער אַ ברודער.

/20:14 האָט אבֿימֶלֶך גענומען שאָף און רינדער, און קנעכט און דינסטן, און האָט געגעבן אבֿרהמען, און ער האָט אים אומגעקערט זײַן װײַב שׂרהן. /20:15 און אבֿימֶלֶך האָט געזאָגט: אָט איז מײַן לאַנד פֿאַר דיר; װוּ עס איז גוט אין דײַנע אױגן, באַזעץ זיך. /20:16 און צו שׂרהן האָט ער געזאָגט: אָט האָב איך געגעבן דײַן ברודער טױזנט זילבערשטיק; זע, דאָס איז דיר אַ צודעק פֿאַר די אױגן אַקעגן אַלע װאָס מיט דיר; און פֿאַר אַלעמען ביסטו גערעכטפֿאַרטיקט.

/20:17 און אבֿרהם האָט מתפּלל געװען צו גאָט, און גאָט האָט געהײלט אבֿימֶלֶכן, און זײַן װײַב, און זײַנע דינסטן, און זײ האָבן געבאָרן. /20:18 װאָרום פֿאַרשלאָסן האָט גאָט געהאַט פֿאַרשלאָסן יעטװעדער טראַכט פֿון אבֿימֶלֶכס הױז פֿון װעגן שׂרה, אבֿרהמס װײַב.

/21:1 און גאָט האָט געדאַכט אָן שׂרהן, אַזױ װי ער האָט געזאָגט, און גאָט האָט געטאָן צו שׂרהן אַזױ װי ער האָט גערעדט. /21:2 און שׂרה איז טראָגעדיק געװאָרן, און האָט געבאָרן אבֿרהמען אַ זון אױף זײַן עלטער, צו דער צײַט װאָס גאָט האָט אים אָנגעזאָגט. /21:3 און אבֿרהם האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון זײַן זון װאָס איז אים געבאָרן געװאָרן, װאָס שׂרה האָט אים געבאָרן, יִצחָק. /21:4 און אבֿרהם האָט געמַלט זײַן זון יצחקן צו אַכט טעג, אַזױ װי גאָט האָט אים באַפֿױלן. /21:5 און אבֿרהם איז געװען הונדערט יאָר אַלט, װען זײַן זון יצחק איז אים געבאָרן געװאָרן.

/21:6 און שׂרה האָט געזאָגט: אַ געלעכטער האָט מיר גאָט געמאַכט; איטלעכער װאָס הערט עס, װעט לאַכן װעגן מיר. /21:7 און זי האָט געזאָגט: װער װאָלט געזאָגט אבֿרהמען: שׂרה װעט קינדער זײגן? אַז איך װעל געבערן אַ זון אױף זײַן עלטער?

/21:8 און דאָס קינד איז געװאַקסן, און איז אַנטװױנט געװאָרן, און אבֿרהם האָט געמאַכט אַ גרױסן מאָלצײַט אין דעם טאָג װאָס יצחק איז אַנטװױנט געװאָרן.

/21:9 און שׂרה האָט געזען דעם זון פֿון הָגָר דער מִצרית, װאָס זי האָט געבאָרן אבֿרהמען, װי ער שפּילט זיך. /21:10 און זי האָט געזאָגט צו אבֿרהמען: טרײַב אַרױס די דאָזיקע דינסט און איר זון, װאָרום דער זון פֿון דער דאָזיקער דינסט װעט ניט ירשען מיט מײַן זון, מיט יצחקן.

/21:11 און די זאַך איז געװען זײער שלעכט אין די אױגן פֿון אבֿרהמען פֿון װעגן זײַן זון. /21:12 האָט גאָט געזאָגט צו אבֿרהמען: זאָל ניט שלעכט זײַן אין דײַנע אױגן איבער דעם ייִנגל, און איבער דער דינסט; אַלץ װאָס שׂרה זאָגט דיר, הער זיך אײַן צו איר קול, װאָרום אױף יצחקן װעט גערופֿן װערן דײַן זאָמען. /21:13 אָבער אױך דעם זון פֿון דער דינסט װעל איך מאַכן פֿאַר אַ פֿאָלק, װײַל ער איז דײַן זאָמען.

/21:14 האָט אבֿרהם זיך געפֿעדערט אין דער פֿרי, און ער האָט גענומען ברױט און אַ לאָגל װאַסער, און געגעבן צו הָגָרן – אַרױפֿגעטאָן אױף איר אַקסל – און אױך דאָס קינד, און האָט זי אַװעקגעשיקט; און זי איז אַװעקגעגאַנגען, און האָט אומגעבלאָנדזשעט אין דעם מדבר פֿון באֵר-שֶבַע. /21:15 איז דאָס װאַסער אױסגעגאַנגען פֿון לאָגל, און זי האָט אַװעקגעװאָרפֿן דאָס קינד אונטער אײנעם פֿון די בײמלעך, /21:16 און זי איז אַװעק און האָט זיך געזעצט אַקעגנאיבער פֿאַר אַ בױגנשאָס װײַט, װאָרום זי האָט געזאָגט: לאָמיך ניט זען װי דאָס קינד שטאַרבט. און זי איז געזעסן אַקעגנאיבער, און האָט אױפֿגעהױבן איר קול און האָט געװײנט. /21:17 האָט גאָט געהערט דעם קול פֿון דעם ייִנגל, און אַ מלאך פֿון גאָט האָט גערופֿן צו הָגָרן פֿון הימל, און האָט צו איר געזאָגט: װאָס איז דיר, הָגָר? זאָלסט ניט מורא האָבן, װאָרום גאָט האָט צוגעהערט צו דעם קול פֿון דעם ייִנגל אַװוּ ער איז דאָרט. /21:18 שטײ אױף, הײב אױף דעם ייִנגל, און האַלט אים צו מיט דײַן האַנט; װאָרום פֿאַר אַ גרױס פֿאָלק װעל איך אים מאַכן.

/21:19 און גאָט האָט אױפֿגעעפֿנט אירע אױגן, און זי האָט דערזען אַ ברונעם װאַסער, און זי איז געגאַנגען און האָט אָנגעפֿילט דעם לאָגל מיט װאַסער, און געגעבן טרינקען דעם ייִנגל.

/21:20 און גאָט איז געװען מיטן ייִנגל, און ער איז אױפֿגעװאַקסן, און איז געזעסן אין מדבר, און איז געװען אַ בױגנשיסער. /21:21 און ער איז געזעסן אין מדבר פּאָרָן; און זײַן מוטער האָט אים גענומען אַ װײַב פֿון לאַנד מִצרַיִם.

/21:22 און עס איז געװען אין יענער צײַט, האָט אבֿימֶלֶך און פּיכול דער האַר פֿון זײַן חיל געזאָגט צו אבֿרהמען, אַזױ צו זאָגן: גאָט איז מיט דיר אין אַלץ װאָס דו טוסט; /21:23 דרום שװער מיר דאָ אַצונד בײַ גאָט, אױב דו װעסט פֿעלשן אָן מיר, אָדער אָן מײַן זון, אָדער אָן מײַן אײניקל; אַזױ װי דער חסד װאָס איך האָב געטאָן מיט דיר, זאָלסטו טאָן מיט מיר, און מיט דעם לאַנד װאָס דו האָסט זיך אױפֿגעהאַלטן דרינען.

/21:24 האָט אבֿרהם געזאָגט: איך װעל שװערן. /21:25 אָבער אבֿרהם האָט פֿאָרגעהאַלטן אבֿימֶלֶכן װעגן דעם ברונעם װאַסער, װאָס די קנעכט פֿון אבֿימֶלֶכן האָבן געגזלט. /21:26 האָט אבֿימֶלֶך געזאָגט: איך װײס ניט װער עס האָט געטאָן די דאָזיקע זאַך; װאָרום ניט דו האָסט מיר צו מאָל דערצײלט, און ניט איך האָב עס צו מאָל געהערט אַחוץ הײַנט.

/21:27 האָט אבֿרהם גענומען שאָף און רינדער, און געגעבן אבֿימֶלֶכן, און זײ האָבן בײדע געשלאָסן אַ בונד. /21:28 און אבֿרהם האָט אַװעקגעשטעלט זיבן לעמער פֿון די שאָף באַזונדער. /21:29 האָט אבֿימֶלֶך געזאָגט צו אבֿרהמען: װאָס זײַנען די דאָזיקע לעמער, װאָס דו האָסט אַװעקגעשטעלט באַזונדער? /21:30 האָט ער געזאָגט: פֿאַר װאָר, די זיבן לעמער מוסטו נעמען פֿון מײַן האַנט, כּדי דאָס זאָל מיר זײַן צום עדות, אַז איך האָב געגראָבן דעם דאָזיקן ברונעם. /21:31 דרום האָט מען גערופֿן יענעם אָרט באֵר-שֶבַע, װײַל דאָרטן האָבן זײ בײדע זיך געגעבן אַ שבועה.

/21:32 אַזױ האָבן זײ געשלאָסן אַ בונד אין באֵר-שֶבַע; און אבֿימֶלֶך און פּיכול דער האַר פֿון זײַן חיל זײַנען אױפֿגעשטאַנען, און האָבן זיך אומגעקערט אין לאַנד פֿון די פּלִשתּים. /21:33 און ער האָט געפֿלאַנצט אַ טאַמאַריסקנבױם אין באֵר-שֶבַע, און האָט דאָרטן גערופֿן צו דעם נאָמען פֿון יהוה, דעם אײביקן גאָט.

/21:34 און אבֿרהם האָט זיך אױפֿגעהאַלטן אין לאַנד פֿון די פּלִשתּים פֿיל טעג.

/22:1 און עס איז געװען נאָך די דאָזיקע געשעענישן, האָט גאָט געפּרוּװט אבֿרהמען, און האָט צו אים געזאָגט: אבֿרהם! האָט ער געענטפֿערט: דאָ בין איך. /22:2 האָט ער געזאָגט: נעם דײַן זון, דײַן אײנאײנציקן, װאָס דו האָסט ליב, יצחקן, און גײ דיר קײן לאַנד מורִיָה, און ברענג אים אױף דאָרטן פֿאַר אַ בראַנדאָפּפֿער אױף אײנעם פֿון די בערג װאָס איך װעל דיר זאָגן.

/22:3 האָט אבֿרהם זיך געפֿעדערט אין דער פֿרי, און ער האָט אָנגעזאָטלט זײַן אײזל, און גענומען מיט זיך זײַנע צװײ יונגען, און זײַן זון יצחקן; און ער האָט צעהאַקט דאָס האָלץ פֿאַרן בראַנדאָפּפֿער, און ער איז אױפֿגעשטאַנען, און איז געגאַנגען צו דעם אָרט װאָס גאָט האָט אים געזאָגט.

/22:4 אױפֿן דריטן טאָג האָט אבֿרהם אױפֿגעהױבן זײַנע אױגן, און האָט דערזען דעם אָרט פֿון װײַטן. /22:5 און אבֿרהם האָט געזאָגט צו זײַנע יונגען: בלײַבט אײַך דאָ מיטן אײזל, און איך און דער ייִנגל װעלן גײן ביז אַהין, און מיר װעלן זיך בוקן, און זיך אומקערן צו אײַך.

/22:6 און אבֿרהם האָט גענומען דאָס האָלץ פֿאַרן בראַנדאָפּפֿער, און אַרױפֿגעטאָן אױף זײַן זון יצחקן, און ער האָט גענומען אין זײַן האַנט דאָס פֿײַער און דעם שלאַכטמעסער, און זײ זײַנען בײדע געגאַנגען באַנאַנד. /22:7 האָט יצחק זיך אָפּגערופֿן צו זײַן פֿאָטער אבֿרהמען, און האָט געזאָגט: מײַן פֿאָטער! האָט ער געענטפֿערט: דאָ בין איך, מײַן זון. האָט ער געזאָגט: אָט איז דאָס פֿײַער און דאָס האָלץ, און װוּ איז דאָס לאַם פֿאַר אַ בראַנדאָפּפֿער? /22:8 האָט אבֿרהם געזאָגט: גאָט װעט זיך שױן זען אַ לאַם פֿאַר אַ בראַנדאָפּפֿער, מײַן זון. און זײ זײַנען בײדע געגאַנגען באַנאַנד.

/22:9 און זײ זײַנען געקומען צו דעם אָרט װאָס גאָט האָט אים געזאָגט; און אבֿרהם האָט דאָרטן געבױט אַ מזבח, און האָט אױסגעלײגט דאָס האָלץ, און ער האָט געבונדן זײַן זון יצחקן, און אים אַרױפֿגעטאָן אױפֿן מזבח, איבערן האָלץ. /22:10 און אבֿרהם האָט אױסגעשטרעקט זײַן האַנט, און האָט גענומען דעם שלאַכטמעסער צו שעכטן זײַן זון.

/22:11 האָט אַ מלאך פֿון גאָט גערופֿן צו אים פֿון הימל, און האָט געזאָגט: אבֿרהם! אבֿרהם! האָט ער געענטפֿערט: דאָ בין איך. /22:12 האָט ער געזאָגט: זאָלסט ניט אױסשטרעקן דײַן האַנט אױפֿן ייִנגל, און זאָלסט אים גאָרנישט טאָן; װאָרום אַצונד װײס איך אַז דו ביסט גאָטספֿאָרכטיק, אַז דו האָסט ניט פֿאַרמיטן דײַן זון, דײַן אײנאײנציקן, פֿון מיר.

/22:13 האָט אבֿרהם אױפֿגעהױבן זײַנע אױגן, און האָט דערזען ערשט הינטן האָט אַ װידער זיך אײַנגעדרײט אין אַ געצװײַג מיט זײַנע הערנער. איז אבֿרהם געגאַנגען, און האָט גענומען דעם װידער, און האָט אים אױפֿגעבראַכט פֿאַר אַ בראַנדאָפּפֿער אָנשטאָט זײַן זון. /22:14 און אבֿרהם האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון יענעם אָרט יהוה-יִראֶה; אַזױ װי עס װערט נאָך הײַנט געזאָגט: אױף דעם באַרג פֿון יהוה װערט געזען.

/22:15 און דער מלאך פֿון גאָט האָט גערופֿן צו אבֿרהמען אַ צװײט מאָל פֿון הימל, /22:16 און האָט געזאָגט: איך שװער בײַ זיך, זאָגט גאָט, אַז װײַל דו האָסט געטאָן די דאָזיקע זאַך, און האָסט ניט פֿאַרמיטן דײַן זון, דײַן אײנאײנציקן, /22:17 איז, בענטשן װעל איך דיך בענטשן, און מערן װעל איך מערן דײַן זאָמען אַזױ װי די שטערן פֿון הימל, און אַזױ װי דער זאַמד װאָס אױפֿן ברעג פֿון ים; און דײַן זאָמען װעט אַרבן דעם טױער פֿון זײַנע פײַנט. /22:18 און בענטשן װעלן זיך מיט דײַן זאָמען אַלע פֿעלקער פֿון דער ערד, דערפֿאַר װאָס דו האָסט צוגעהערט צו מײַן קול.

/22:19 און אבֿרהם האָט זיך אומגעקערט צו זײַנע יונגען, און זײ זײַנען אױפֿגעשטאַנען, און זײַנען געגאַנגען באַנאַנד קײן באֵר-שֶבַע. און אבֿרהם איז געבליבן אין באֵר-שֶבַע.

/22:20 און עס איז געװען נאָך די דאָזיקע געשעענישן, איז אָנגעזאָגט געװאָרן אבֿרהמען, אַזױ צו זאָגן: זע, מִלכָּה, זי אױך האָט געבאָרן זין צו דײַן ברודער נָחורן: /22:21 עוץ זײַן בכור, און בוז זײַן ברודער, און קמואֵל דעם פֿאָטער פֿון אַַרָם, און /22:22 כֶּשֶׂדן, און חַזון, און פִּלדָשן, און יִדלָפֿן, און בתואֵלן. /22:23 און בתואֵל האָט געבאָרן רבקהן. די דאָזיקע אַכט האָט מִלכָּה געבאָרן צו נָחור, אבֿרהמס ברודער. /22:24 און זײַן קעפּסװײַב װאָס איר נאָמען איז געװען רְאומָה, זי אױך האָט געבאָרן טֶבַחן, און גַחַמען, און תַּחַשן, און מַעֲכָהן.

חַיֵי שָׂרָה

/23:1 און דאָס לעבן פֿון שׂרהן איז געװען הונדערט און זיבן יאָר און צװאַנציק יאָר; דאָס זײַנען געװען די יאָרן פֿון שׂרהס לעבן. /23:2 און שׂרה איז געשטאָרבן אין קִריַת-אַרבע, דאָס איז חֶברון, אין לאַנד כּנַעַן. און אבֿרהם איז געקומען צו קלאָגן אױף שׂרהן און זי צו באַװײנען.

/23:3 און אבֿרהם איז אױפֿגעשטאַנען פֿון פֿאַר זײַן טױטן, און ער האָט גערעדט צו די קינדער פֿון חֵת, אַזױ צו זאָגן: /23:4 אַ פֿרעמדער אָבער אַ תּושב בין איך בײַ אײַך, גיט מיר אַ קבֿר-אײגנטום בײַ אײַך, און איך װעל באַגראָבן מײַן טױטן פֿון פֿאַר מיר.

/23:5 האָבן די קינדער פֿון חֵת געענטפֿערט אבֿרהמען, אים אַזױ צו זאָגן: /23:6 הער אונדז צו, מײַן האַר, אַ געטלעכער פֿירשט ביסטו צװישן אונדז; אין דעם געקליבנסטן פֿון אונדזערע קבֿרים באַגראָב דײַן טױטן; קײנער פֿון אונדז װעט ניט פֿאַרמײַדן זײַן קבֿר פֿון דיר, אױף צו באַגראָבן דײַן טױטן.

/23:7 איז אבֿרהם אױפֿגעשטאַנען, און האָט זיך געבוקט צו דעם פֿאָלק פֿון לאַנד, צו די קינדער פֿון חֵת. /23:8 און ער האָט צו זײ גערעדט, אַזױ צו זאָגן: אױב עס איז אײַער װילן צו באַגראָבן מײַן טױטן פֿון פֿאַר מיר, הערט מיך צו, און בעט פֿאַר מיר בײַ עֶפֿרון דעם זון פֿון צוחַרן, /23:9 ער זאָל מיר געבן די הײל פֿון מַכפֵּלָה װאָס געהערט צו אים, װאָס אין עק פֿון זײַן פֿעלד; אין פֿולן געלט זאָל ער עס מיר געבן צװישן אײַך פֿאַר אַ קבֿר-אײגנטום.

/23:10 און עֶפֿרון איז געזעסן צװישן די קינדער פֿון חֵת; האָט עֶפֿרון דער חִתּי געענטפֿערט אבֿרהמען אין די אױערן פֿון די קינדער פֿון חֵת, פֿאַר אַלע אײַנגײער אין דעם טױער פֿון זײַן שטאָט, אַזױ צו זאָגן: /23:11 נײן, מײַן האַר, הער מיך צו: דאָס פֿעלד שענק איך דיר, אױך די הײל װאָס דרינען שענק איך דיר; פֿאַר די אױגן פֿון די קינדער פֿון מײַן פֿאָלק שענק איך עס דיר; באַגראָב דײַן טױטן.

/23:12 האָט אבֿרהם זיך געבוקט פֿאַר דעם פֿאָלק פֿון לאַנד, /23:13 און ער האָט גערעדט צו עֶפֿרונען אין די אױערן פֿון דעם פֿאָלק פֿון לאַנד, אַזױ צו זאָגן: װען דו װאָלסט מיך נאָר צוהערן! איך גיב דאָס געלט פֿאַרן פֿעלד, נעם עס פֿון מיר, און איך װעל דאָרטן באַגראָבן מײַן טױטן.

/23:14 האָט עֶפֿרון געענטפֿערט אבֿרהמען, אים אַזױ צו זאָגן: /23:15 הער מיך צו, מײַן האַר, לאַנד אין פֿיר הונדערט שֶקל זילבער, װאָס איז דאָס צװישן מיר און צװישן דיר? און דײַן טױטן באַגראָב.

/23:16 האָט אבֿרהם צוגעהערט צו עֶפֿרונען, און אבֿרהם האָט אָפּגעװױגן עֶפֿרונען דאָס זילבער, װאָס ער האָט געזאָגט אין די אױערן פֿון די קינדער פֿון חֵת, פֿיר הונדערט שֶקל זילבער, גאַנגבאַר בײַם סוחר. /23:17 אַזױ איז געבליבן דאָס פֿעלד פֿון עֶפֿרונען, װאָס אין מַכפֵּלָה, װאָס פֿאַר מַמרֵא, דאָס פֿעלד מיט דער הײל װאָס דרינען, און אַלע בײמער װאָס אױפֿן פֿעלד, װאָס אין זײַן גאַנצן געמאַרק רונד אַרום, /23:18 דער אײַנקױף פֿון אבֿרהמען, פֿאַר די אױגן פֿון די קינדער פֿון חֵת, פֿאַר אַלע אײַנגײער אין דעם טױער פֿון זײַן שטאָט. /23:19 און דערנאָך האָט אבֿרהם באַגראָבן זײַן װײַב שׂרהן אין דער הײל פֿון דעם פֿעלד פֿון מַכפֵּלָה פֿאַר מַמרֵא, דאָס איז חֶברון, אין לאַנד כּנַעַן. /23:20 אַזױ איז געבליבן דאָס פֿעלד, און די הײל װאָס דרינען, בײַ אבֿרהמען פֿאַר אַ קבֿר-אײגנטום, פֿון די קינדער פֿון חֵת.

/24:1 און אבֿרהם איז געװאָרן אַלט און באַטאָגט; און גאָט האָט געבענטשט אבֿרהמען מיט אַלצדינג. /24:2 האָט אבֿרהם געזאָגט צו זײַן קנעכט, דעם עלטסטן פֿון זײַן הױז, װאָס האָט געװעלטיקט איבער אַלץ װאָס ער האָט געהאַט: טו, איך בעט דיך, דײַן האַנט אונטער מײַן דיך, /24:3 און איך װעל דיך באַשװערן בײַ יהוה דעם גאָט פֿון הימל און דעם גאָט פֿון דער ערד, אַז דו זאָלסט ניט נעמען אַ װײַב פֿאַר מײַן זון פֿון די טעכטער פֿון דעם כּנַעַני װאָס איך זיץ צװישן אים. /24:4 נײערט צו מײַן לאַנד און צו מײַן אָפּשטאַם זאָלסטו גײן, און נעמען אַ װײַב פֿאַר מײַן זון, פֿאַר יצחקן.

/24:5 האָט דער קנעכט צו אים געזאָגט: טאָמער װעט די פֿרױ ניט װעלן גײן נאָך מיר אין דעם היגן לאַנד; זאָל איך ניט אַנדערש אומקערן דײַן זון צו דעם לאַנד װאָס דו ביסט פֿון דאָרטן אַרױסגעגאַנגען?

/24:6 האָט אבֿרהם צו אים געזאָגט: היט דיך, זאָלסט ניט אומקערן מײַן זון אַהין. /24:7 יהוה דער גאָט פֿון הימל, װאָס האָט מיך אַרױסגענומען פֿון דעם הױז פֿון מײַן פֿאָטער, און פֿון דעם לאַנד פֿון מײַן געבורט, און װאָס האָט צו מיר גערעדט, און װאָס האָט מיר געשװאָרן, אַזױ צו זאָגן: צו דײַן זאָמען װעל איך געבן דאָס דאָזיקע לאַנד – ער װעט שיקן זײַן מלאך דיר פֿאַרױס, און װעסט קריגן אַ װײַב פֿאַר מײַן זון פֿון דאָרטן. /24:8 און אױב די פֿרױ װעט ניט װעלן גײן נאָך דיר, װעסטו זײַן פרײַ פֿון דער דאָזיקער שבועה מײַנער; אָבער זאָלסט ניט אומקערן מײַן זון אַהין.

/24:9 האָט דער קנעכט געטאָן זײַן האַנט אונטער דעם דיך פֿון זײַן האַר אבֿרהמען, און ער האָט אים געשװאָרן אױף דער דאָזיקער זאַך.

/24:10 און דער קנעכט האָט גענומען צען קעמלען פֿון די קעמלען פֿון זײַן האַר, און איז אַװעקגעגאַנגען מיט אַלעם בעסטן פֿון זײַן האַר אין זײַן האַנט; און ער איז אױפֿגעשטאַנען, און איז געגאַנגען קײן אַרַם-נַהרַיִם, צו דער שטאָט פֿון נָחורן. /24:11 און ער האָט געמאַכט קניען די קעמלען אױסן שטאָט בײַם ברונעם װאַסער, אין אָװנט-צײַט, אין דער צײַט װאָס די שעפּערינס גײען אַרױס. /24:12 און ער האָט געזאָגט: יהוה, גאָט פֿון מײַן האַר אבֿרהמען, שיק מיר צו הײַנט, איך בעט דיך, אַ טראַף, און טו חסד מיט מײַן האַר אבֿרהמען. /24:13 אָט שטײ איך בײַם קװאַל װאַסער, און די טעכטער פֿון די שטאָטלײַט קומען אַרױס שעפּן װאַסער; /24:14 זאָל זײַן, אַז די מײדל װאָס איך װעל צו איר זאָגן: «בײג אײַן, איך בעט דיך, דײַן קרוג, און לאָמיך טרינקען», און זי װעט זאָגן: «טרינק, און אױך דײַנע קעמלען װעל איך אָנטרינקען», האָסטו זי באַשערט פֿאַר דײַן קנעכט יצחקן, און דערמיט װעל איך װיסן אַז דו האָסט געטאָן חסד מיט מײַן האַר.

/24:15 און עס איז געװען, אײדער נאָך ער האָט געענדיקט רעדן, ערשט רבקה קומט אַרױס – די װאָס איז געבאָרן געװאָרן בײַ בתואֵל דעם זון פֿון מִלכָּה, דער װײַב פֿון נָחור, אבֿרהמס ברודער – מיט איר קרוג אױף איר אַקסל. /24:16 און די מײדל איז געװען זײער שײן פֿון אױסזען, אַ יונגפֿרױ װאָס קײן מאַן האָט נאָך זי ניט געקענט; און זי האָט אַראָפּגענידערט צום קװאַל, און האָט אָנגעפֿילט איר קרוג, און איז אַרױפֿגעקומען. /24:17 איז דער קנעכט איר געלאָפֿן אַנטקעגן, און האָט געזאָגט: לאָז מיך אַ זופּ טאָן, איך בעט דיך, אַ ביסל װאַסער פֿון דײַן קרוג. /24:18 האָט זי געזאָגט: טרינק מײַן האַר; און זי האָט אױף גיך אַראָפּגעלאָזט איר קרוג אױף איר האַנט, און האָט אים געגעבן טרינקען. /24:19 און אַז זי האָט געענדיקט אים געבן טרינקען, האָט זי געזאָגט: אױך פֿאַר דײַנע קעמלען װעל איך אָנשעפּן, ביז זײ האָבן געענדיקט טרינקען.

/24:20 און זי האָט אױף גיך אױסגעלײדיקט איר קרוג אין דער קאָריטע, און איז װידער געלאָפֿן צום ברונעם אָנשעפּן, ביז זי האָט אָנגעשעפּט פֿאַר אַלע זײַנע קעמלען. /24:21 און דער מאַן קוקט זי אָן שװײַגעדיק, צו װיסן אױב גאָט האָט באַגליקט זײַן װעג אָדער ניט. /24:22 און עס איז געװען, װי די קעמלען האָבן געענדיקט טרינקען, אַזױ האָט דער מאַן גענומען אַ גילדערנעם נאָזרינג װאָס זײַן װאָג איז געװען אַ בקַע, און צװײ אָרעמבענדער פֿאַר אירע הענט, װאָס זײער װאָג איז געװען צען גאָלדשטיק. /24:23 און ער האָט געזאָגט: װעמעס טאָכטער ביסטו? זאָג מיר, איך בעט דיך, איז דאָ אין דײַן פֿאָטערס הױז אַן אָרט פֿאַר אונדז צום נעכטיקן?

/24:24 האָט זי צו אים געזאָגט: איך בין די טאָכטער פֿון בתואֵל דעם זון פֿון מִלכָּהן, װאָס זי האָט געבאָרן נָחורן. /24:25 און זי האָט צו אים געזאָגט: אי שטרױ אי פוטער אַ סך איז דאָ בײַ אונדז, אי אַן אָרט צום נעכטיקן.

/24:26 האָט דער מאַן זיך גענײַגט און זיך געבוקט צו גאָט. /24:27 און ער האָט געזאָגט: געלױבט איז יהוה דער גאָט פֿון מײַן האַר אבֿרהמען, װאָס האָט ניט פֿאַרלאָזן זײַן חסד און זײַן טרײַשאַפֿט צו מײַן האַר; מיך האָט גאָט געפֿירט אױף דעם װעג צו דעם הױז פֿון מײַן האַרס ברידער.

/24:28 און די מײדל איז געלאָפֿן, און האָט דערצײלט אין איר מוטערס הױז די דאָזיקע זאַכן. /24:29 און רבקה האָט געהאַט אַ ברודער װאָס זײַן נאָמען איז געװען לָבָן; איז לָבָן אַרױסגעלאָפֿן צו דעם מאַן דרױסן צום קװאַל. /24:30 און עס איז געװען, װי ער האָט דערזען דעם נאָזרינג, און די אָרעמבענדער אױף די הענט פֿון זײַן שװעסטער, און װי ער האָט געהערט די װערטער פֿון זײַן שװעסטער רבקהן, אַזױ צו זאָגן: אַזױ און אַזױ האָט דער מאַן צו מיר גערעדט – איז ער געקומען צו דעם מאַן װי ער שטײט בײַ די קעמלען לעבן קװאַל, /24:31 און ער האָט געזאָגט: קום, געבענטשטער פֿון גאָט, פֿאַר װאָס שטײסטו דרױסן? איך האָב דאָך אױפֿגעראַמט דאָס הױז, און אַן אָרט פֿאַר די קעמלען.

/24:32 איז דער מאַן אַרײַנגעגאַנגען אין הױז; און ער האָט אָפּגעבונדן די קעמלען, און האָט דערלאַנגט שטרױ און פֿוטער פֿאַר די קעמלען, און װאַסער צו װאַשן זײַנע פֿיס, און די פֿיס פֿון די מענטשן װאָס מיט אים. /24:33 און עס איז געשטעלט געװאָרן פֿאַר אים צום עסן, אָבער ער האָט געזאָגט: איך װעל ניט עסן, ביז איך האָב גערעדט מײַנע רײד. האָט ער געזאָגט: רעד.

/24:34 האָט ער געזאָגט: דער קנעכט פֿון אבֿרהמען בין איך. /24:35 און גאָט האָט זײער געבענטשט מײַן האַר, און ער איז געװאָרן רײַך; און ער האָט אים געגעבן שאָף און רינדער, און זילבער און גאָלד, און קנעכט און דינסטן, און קעמלען און אײזלען. /24:36 און שׂרה, מײַן האַרס װײַב, האָט געבאָרן אַ זון צו מײַן האַר אױף איר עלטער; און ער האָט אים אַװעקגעגעבן אַלץ װאָס ער האָט געהאַט. /24:37 און מײַן האַר האָט מיך באַשװאָרן, אַזױ צו זאָגן: זאָלסט ניט נעמען אַ װײַב פֿאַר מײַן זון פֿון די טעכטער פֿון דעם כּנַעַני װאָס איך זיץ אין זײַן לאַנד. /24:38 ניט אַנדערש נאָר צו מײַן פֿאָטערס הױז זאָלסטו גײן, און צו מײַן משפּחה, און נעמען אַ װײַב פֿאַר מײַן זון. /24:39 האָב איך געזאָגט צו מײַן האַר: טאָמער װעט די פֿרױ ניט װעלן גײן מיט מיר? /24:40 האָט ער צו מיר געזאָגט: יהוה װאָס איך בין געגאַנגען פֿאַר אים, װעט שיקן זײַן מלאך מיט דיר, און װעט באַגליקן דײַן װעג, און װעסט קריגן אַ װײַב פֿאַר מײַן זון, פֿון מײַן משפּחה און פֿון מײַן פֿאָטערס הױז. /24:41 דענצמאָל װעסטו פֿרײַ זײַן פֿון מײַן שבועה, אַז דו װעסט קומען צו מײַן משפּחה; און אױב זײ װעלן דיר ניט געבן, װעסטו אױך פֿרײַ זײַן פֿון מײַן שבועה. /24:42 בין איך געקומען הײַנט צום קװאַל, און האָב געזאָגט: יהוה, גאָט פֿון מײַן האַר אבֿרהמען, אױב דו װילסט, איך בעט דיך, באַגליקן מײַן װעג װאָס איך גײ אױף אים: /24:43 אָט שטײ איך בײַם קװאַל װאַסער; און עס זאָל זײַן, אַז די מײדל װאָס קומט אַרױס שעפּן, און איך װעל זאָגן צו איר: «גיב מיר טרינקען, איך בעט דיך, אַ ביסל װאַסער פֿון דײַן קרוג», /24:44 און זי װעט זאָגן צו מיר: «אי דו טרינק, אי פֿאַר דײַנע קעמלען װעל איך אָנשעפּן», זאָל זי זײַן די װײַב, װאָס גאָט האָט באַשערט פֿאַר מײַן האַרס זון. /24:45 נאָך אײדער איך ענדיק רעדן צו מײַן האַרצן, ערשט רבקה קומט אַרױס מיט איר קרוג אױף איר אַקסל; און זי האָט אַראָפּגענידערט צום קװאַל און האָט אָנגעשעפּט. האָב איך צו איר געזאָגט: גיב מיר טרינקען, איך בעט דיך. /24:46 האָט זי אױף גיך אַראָפּגעלאָזט איר קרוג פֿון זיך, און האָט געזאָגט: טרינק, און אױך דײַנע קעמלען װעל איך אָנטרינקען. האָב איך געטרונקען, און אױך די קעמלען האָט זי אָנגעטרונקען. /24:47 האָב איך זי געפרעגט און האָב געזאָגט: װעמעס טאָכטער ביסטו? האָט זי געזאָגט: די טאָכטער פֿון בתואֵל דעם זון פֿון נָחורן, װאָס מִלכָּה האָט געבאָרן צו אים. און איך האָב אָנגעטאָן דעם נאָזרינג אױף איר נאָז, און די אָרעמבענדער אױף אירע הענט. /24:48 און איך האָב מיך גענײַגט און מיך געבוקט צו יהוה, און איך האָב געלױבט יהוה דעם גאָט פֿון מײַן האַר אבֿרהמען, װאָס האָט מיך געפירט אױפֿן ריכטיקן װעג צו קריגן די טאָכטער פֿון מײַן האַרס אַן אײגענעם פֿאַר זײַן זון. /24:49 און אַצונד, אױב איר װילט טאָן אַ חסד און אַ טרײַשאַפֿט מיט מײַן האַר, זאָגט מיר; און אױב ניט, זאָגט מיר; און איך װעל מיך קערן אױף רעכטס אָדער אױף לינקס.

/24:50 האָט געענטפֿערט לָבָן און בתואֵל, און זײ האָבן געזאָגט: די זאַך איז אַרױס פֿון גאָט; מיר קענען ניט רעדן צו דיר שלעכטס אָדער גוטס. /24:51 אָט איז רבקה פֿאַר דיר, נעם און גײ, און זאָל זי זײַן אַ װײַב צו דעם זון פֿון דײַן האַר, אַזױ װי גאָט האָט גערעדט.

/24:52 און עס איז געװען, װי דער קנעכט פֿון אבֿרהמען האָט געהערט זײערע װערטער, אַזױ האָט ער זיך געבוקט צו דער ערד פֿאַר גאָט. /24:53 און דער קנעכט האָט אַרױסגענומען זילבערנע זאַכן, און גילדערנע זאַכן, און קלײדער, און געגעבן רבקהן; אױך איר ברודער און איר מוטער האָט ער געגעבן טײַערע מתּנות. /24:54 און זײ האָבן געגעסן און געטרונקען, ער און די מענטשן װאָס מיט אים; און זײ האָבן איבערגענעכטיקט; און זײ זײַנען אױפֿגעשטאַנען אין דער פֿרי, און ער האָט געזאָגט: שיקט מיך אַװעק צו מײַן האַר.

/24:55 האָט געזאָגט איר ברודער און איר מוטער: זאָל די מײדל בלײַבן בײַ אונדז אַ יאָר אָדער צען חדשים , דערנאָך װעט זי גײן. /24:56 האָט ער צו זײ געזאָגט: האַלט מיך ניט אױף, אַז גאָט האָט באַגליקט מײַן װעג. שיקט מיך אַװעק, און לאָמיך גײן צו מײַן האַר. /24:57 האָבן זײ געזאָגט: מיר װעלן רופֿן די מײדל, און מיר װעלן פֿרעגן איר מױל. /24:58 האָבן זײ גערופֿן רבקהן, און האָבן צו איר געזאָגט: װילסטו גײן מיט דעם דאָזיקן מאַן? האָט זי געזאָגט: איך װיל גײן.

/24:59 האָבן זײ אַרױסבאַלײט זײער שװעסטער רבקהן, און איר אַם, און אבֿרהמס קנעכט, און זײַנע מענטשן. /24:60 און זײ האָבן געבענטשט רבקהן, און האָבן צו איר געזאָגט: אונדזער שװעסטער, דו װער טױזנטער מאָל צען טױזנט, און דײַן זאָמען זאָל אַרבן דעם טױער פֿון זײַנע פֿײַנט. /24:61 און רבקה איז אױפֿגעשטאַנען מיט אירע מײדלעך, און זײ האָבן זיך אַרױפֿגעזעצט אױף די קעמלען, און זײַנען געגאַנגען נאָך דעם מאַן. און דער קנעכט האָט גענומען רבקהן, און איז אַװעקגעגאַנגען.

/24:62 און יצחק איז אָנגעקומען פֿון װוּ מע גײט קײן באֵר-לַחַי-רוֹאי, װאָרום ער איז געזעסן אין לאַנד פֿון דָרום – /24:63 און יצחק איז אַרױסגעגאַנגען זיך דורכצוגײן אין פֿעלד אַקעגן אָװנט – האָט ער אױפֿגעהױבן זײַנע אױגן און האָט אַ קוק געטאָן, ערשט קעמלען קומען אָן. /24:64 און רבקה האָט אױפֿגעהױבן אירע אױגן, און האָט דערזען יצחקן, און זי האָט זיך אַראָפּגעלאָזט פֿון קעמל. /24:65 און זי האָט געזאָגט צו דעם קנעכט: װער איז יענער מאַן װאָס גײט אין פֿעלד אונדז אַנטקעגן? האָט דער קנעכט געזאָגט: דאָס איז מײַן האַר. האָט זי גענומען דעם שלײער, און האָט זיך פֿאַרדעקט.

/24:66 און דער קנעכט האָט דערצײלט יצחקן אַלע זאַכן װאָס ער האָט געטאָן. /24:67 און יצחק האָט זי אַרײַנגעבראַכט אין דעם געצעלט פֿון זײַן מוטער שׂרהן. און ער האָט גענומען רבקהן, און זי איז אים געװאָרן פֿאַר אַ װײַב; און ער האָט זי ליב געהאַט. און יצחק האָט זיך געטרײסט נאָך זײַן מוטער.

/25:1 און אבֿרהם האָט װידער גענומען אַ װײַב, און איר נאָמען איז געװען קטורָה. /25:2 און זי האָט אים געבאָרן זִמרָנען, און יָקשָנען, און מדָנען, און מִדיָנען, און יִשבקן, און שוחַן. /25:3 און יָקשָן האָט געבאָרן שבאָן, און דדָנען. און די קינדער פֿון דדָנען זײַנען געװען אַשורים, און לטושים, און לְאומים. /25:4 און די זין פֿון מִדיָנען זײַנען געװען: עֵיפֿה, און עֵפֿר, און חַנוֹך, און אבֿידָע, און אֶלדָעָה, די אַלע זײַנען געװען די קינדער פֿון קטורָהן.

/25:5 און אבֿרהם האָט אַװעקגעגעבן אַלץ װאָס ער האָט געהאַט צו יצחקן. /25:6 און צו די זין פֿון די קעפּסװײַבער װאָס אבֿרהם האָט געהאַט, האָט אבֿרהם געגעבן מתּנות, און האָט זײ אַװעקגעשיקט פֿון זײַן זון יצחקן, װען ער האָט נאָך געלעבט, קײן מזרח אין מזרח-לאַנד.

/25:7 און דאָס זײַנען די טעג פֿון די יאָרן פֿון אבֿרהמס לעבן װאָס ער האָט געלעבט: הונדערט יאָר און פינף יאָר און זיבעציק יאָר. /25:8 און אבֿרהם איז פֿאַרגאַנגען און איז געשטאָרבן אין אַ גוטער עלטער, אַלט און זאַט מיט יאָרן ; און ער איז אײַנגעזאַמלט געװאָרן צו זײַן פאָלק. /25:9 און יצחק און יִשמָעֵאל, זײַנע זין, האָבן אים באַגראָבן אין דער הײל פֿון מַכפֵּלָה, אין דעם פֿעלד פֿון עֶפרון דעם זון פֿון צוֹחַר דעם חִתּי, װאָס פֿאַר מַמרֵא; /25:10 דאָס פֿעלד װאָס אבֿרהם האָט אָפּגעקױפֿט פֿון די קינדער פֿון חֵת, דאָרטן איז באַגראָבן געװאָרן אבֿרהם, און זײַן װײַב שׂרה.

/25:11 און עס איז געװען נאָך דעם טױט פֿון אבֿרהמען, האָט גאָט געבענטשט זײַן זון יצחקן. און יצחק איז געזעסן בײַ באֵר-לַחַי-רוֹאי.

/25:12 און דאָס זײַנען די געבורטן פֿון יִשמָעֵאל, אבֿרהמס זון, װאָס הָגָר די מִצרית, די דינסט פֿון שׂרהן, האָט געבאָרן אבֿרהמען. /25:13 און דאָס זײַנען די נעמען פֿון יִשמָעֵאלס זין, נאָך זײערע נעמען, לױט זײערע געבורטן: דער בכָור פֿון יִשמָעֵאלן, נבָוֹת, און קֵדָר, און אַדבאֵל, און מִבשָׂם; /25:14 און מִשמָע, און דומָה, און מַשׂאָ; /25:15 חַדַר, און תֵּימאָ, איטור, נָפֿיש און קֵדמָה. /25:16 דאָס זײַנען די זין פֿון יִשמָעֵאלן, און דאָס זײַנען זײערע נעמען אין זײערע דערפֿער, און אין זײערע לאַגערן; צװעלף פֿירשטן לױט זײערע פֿעלקער. – /25:17 און דאָס זײַנען די יאָרן פֿון יִשמָעֵאלס לעבן: הונדערט יאָר און זיבן יאָר און דרײַסיק יאָר. און ער איז פֿאַרגאַנגען און איז געשטאָרבן; און ער איז אײַנגעזאַמלט געװאָרן צו זײַן פֿאָלק. – /25:18 און זײ האָבן געװױנט פֿון חַוִילָה ביז שור װאָס פֿאַר מִצרַיִם, װי דו גײסט קײן אַשור; אין געזיכט פֿון אַלע זײַנע ברידער האָט ער זיך באַזעצט.

תּוֹלְדֹת

/25:19 און דאָס איז די געשיכטע פֿון יצחק, אבֿרהמס זון: אבֿרהם האָט געבאָרן יצחקן. /25:20 און יצחק איז געװען פֿערציק יאָר אַלט, װען ער האָט זיך גענומען רבקה, די טאָכטער פֿון בתואֵל דעם אַרַמי פֿון פַּדַן-אַרָם, די שװעסטער פֿון לָבָן דעם אַרַמי, פֿאַר אַ װײַב. /25:21 און יצחק האָט געבעטן צו גאָט פֿון װעגן זײַן װײַב, װאָרום זי איז געװען אַן עקרה; און גאָט האָט זיך געלאָזט דערבעטן פֿון אים, און רבקה זײַן װײַב איז טראָגעדיק געװאָרן.

/25:22 און די קינדער האָבן זיך געשטױסן אין איר, און זי האָט געזאָגט: אױב אַזױ, נאָך װאָס דען לעב איך? און זי איז געגאַנגען פֿרעגן בײַ גאָט. /25:23 און גאָט האָט צו איר געזאָגט: צװײ אומות זײַנען אין דײַן לײַב, און צװײ פֿעלקער װעלן זיך פֿון דײַנע אינגעװײד צעשײדן, און אַ פֿאָלק פֿון אַ פֿאָלק װעט זײַן שטאַרקער, און דער עלטערער װעט דינען דעם ייִנגערן.

/25:24 און אַז אירע טעג זײַנען פֿול געװאָרן צום געװינען, ערשט אַ צװילינג איז אין איר לײַב. /25:25 און דער ערשטער איז אַרױסגעקומען אַ רױטער, אין גאַנצן אַזױ װי אַ האָריקער מאַנטל; און מע האָט גערופֿן זײַן נאָמען עֵשָׂו. /25:26 און דערנאָך איז אַרױסגעקומען זײַן ברודער, און זײַן האַנט האָט צוגעהאַלטן דעם טריט פֿון עֵשָׂון; און מע האָט גערופֿן זײַן נאָמען יַעֲקב. און יצחק איז געװען זעכציק יאָר אַלט בײַ זײער געבאָרן װערן.

/25:27 און די ייִנגלעך זײַנען אױפֿגעװאַקסן; און עֵשָׂו איז געװען אַ מענטש געניט אין געיעג, אַ פֿעלדמענטש, און יעקב איז געװען אַ שטילער מענטש װאָס זיצט אין געצעלטן. /25:28 און יצחק האָט ליב געהאַט עֵשָׂון, װײַל דאָס געפֿאַנג איז אים געװען צום מױל; און רבקה האָט ליב געהאַט יעקבן.

/25:29 האָט יעקב אײן מאָל געקאָכט אַ געקעכטס, און עֵשָׂו איז אָנגעקומען פֿון פֿעלד, און ער איז געװען פֿאַרשמאַכט. /25:30 האָט עֵשָׂו געזאָגט צו יעקבן: לאָז מיך אַ שלונג טאָן, איך בעט דיך, פֿון דעם דאָזיקן רױטן-רױטן, װאָרום איך בין פֿאַרשמאַכט; דרום האָט מען גערופֿן זײַן נאָמען אֶדום. /25:31 האָט יעקב געזאָגט: פֿאַרקױף מיר אַקאָרשט דײַן בכוֹרה. /25:32 האָט עֵשָׂו געזאָגט: זע, איך גײ צום שטאַרבן, און צו װאָס מיר דען בכוֹרה? /25:33 האָט יעקב געזאָגט: שװער מיר אַקאָרשט. האָט ער אים געשװאָרן, און ער האָט פֿאַרקױפֿט זײַן בכוֹרה צו יעקבן. /25:34 און יעקב האָט געגעבן עֵשָׂון ברױט און געקעכטס פֿון לינדזן; און ער האָט געגעסן און געטרונקען, און איז אױפֿגעשטאַנען און אַװעקגעגאַנגען. אַזױ האָט עֵשָׂו פֿאַראַכט די בכוֹרה.

/26:1 און עס איז געװאָרן אַ הונגער אין לאַנד, אַחוץ דעם פֿריערדיקן הונגער, װאָס איז געװען אין די טעג פֿון אבֿרהמען; און יצחק איז געגאַנגען צו אבֿימֶלֶך דעם מלך פֿון די פּלִשתּים, קײן גרָר. /26:2 און גאָט האָט זיך באַװיזן צו אים, און האָט געזאָגט: זאָלסט ניט נידערן קײן מִצרַיִם, װױן אין דעם לאַנד װאָס איך װעל דיר זאָגן. /26:3 האַלט זיך אױף אין דעם דאָזיקן לאַנד, און איך װעל זײַן מיט דיר, און װעל דיך בענטשן; װאָרום צו דיר און צו דײַן זאָמען װעל איך געבן אַלע די דאָזיקע לענדער, און איך װעל מקיים זײַן די שבועה װאָס איך האָב געשװאָרן צו דײַן פֿאָטער אבֿרהמען. /26:4 און איך װעל מערן דײַן זאָמען אַזױ װי די שטערן פֿון הימל, און װעל געבן צו דײַן זאָמען אַלע די דאָזיקע לענדער; און בענטשן װעלן זיך מיט דײַן זאָמען אַלע פֿעלקער פֿון דער ערד; /26:5 דערפֿאַר װאָס אבֿרהם האָט צוגעהערט צו מײַן קָול, און האָט געהיט מײַן היטונג, מײַנע געבאָט, מײַנע געזעצן, און מײַנע לערנונגען.

/26:6 און יצחק האָט זיך באַזעצט אין גרָר. /26:7 האָבן די מענטשן פֿון דעם אָרט געפֿרעגט װעגן זײַן װײַב, און ער האָט געזאָגט: זי איז מײַנע אַ שװעסטער; װאָרום ער האָט מוֹרא געהאַט צו זאָגן «מײַן װײַב»; «טאָמער װעלן די מענטשן פֿון דעם אָרט מיך הרגען איבער רבקהן, װײַל זי איז שײן פֿון אױסזען».

/26:8 און עס איז געװען, אַז ער איז דאָרטן אָפּגעװען אַ לאַנגע צײַט, האָט אבֿימֶלֶך דער מלך פֿון די פּלִשתּים אַרױסגעקוקט דורכן פֿענצטער, און געזען, ערשט יצחק שטיפט מיט זײַן װײַב רבקהן. /26:9 האָט אבֿימֶלֶך גערופֿן יצחקן, און האָט געזאָגט: זי איז דאָך גאָר דײַן װײַב, און װי אַזױ האָסטו געזאָגט: זי איז מײַנע אַ שװעסטער? האָט יצחק צו אים געזאָגט: װײַל איך האָב געקלערט: איך װעל נאָך אומקומען איבער איר. /26:10 האָט אבֿימֶלֶך געזאָגט: װאָס האָסטו דאָ געטאָן צו אונדז? שיר-שיר װאָלט אײנער פֿון פאָלק געלעגן מיט דײַן װײַב, און װאָסלט געבראַכט אױף אונדז אַ שולד.

/26:11 און אבֿימֶלֶך האָט באַפױלן דעם גאַנצן פאָלק, אַזױ צו זאָגן: דער װאָס רירט אָן דעם דאָזיקן מאַן אָדער זײַן װײַב, װעט טײטן געטײט װערן.

/26:12 און יצחק האָט געזײט אין יענעם לאַנד, און האָט געקריגן אין יענעם יאָר הונדערט מאָל אַזױ פֿיל; און גאָט האָט אים געבענטשט. /26:13 און דער מאַן איז געװאָרן רײַך, און איז נאָכאַנאַנד רײַכער געװאָרן, ביז ער איז געװאָרן זײער רײַך. /26:14 און ער האָט געהאַט סטאַדעס שאָף, און סטאַדעס רינדער, און פֿיל קנעכט; און די פּלִשתּים האָבן אים מקנא געװען. /26:15 און אַלע ברונעמער װאָס די קנעכט פֿון זײַן פֿאָטער האָבן געגראָבן אין די טעג פֿון זײַן פֿאָטער אבֿרהמען, האָבן די פּלִשתּים זײ פֿאַרשטאָפּט, און זײ אָנגעפֿילט מיט ערד. /26:16 און אבֿימֶלֶך האָט געזאָגט צו יצחקן: גײ אַװעק פֿון אונדז, װאָרום ביסט פֿיל מאַכטיקער פֿון אונדז.

/26:17 איז יצחק אַװעקגעגאַנגען פֿון דאָרטן, און האָט געלאַגערט אין טאָל פֿון גרָר, און האָט זיך דאָרטן באַזעצט. /26:18 און יצחק האָט װידער אױפֿגעגראָבן די װאַסערברונעמער װאָס מע האָט געגראָבן אין די טעג פֿון זײַן פֿאָטער אבֿרהמען, און די פּלִשתּים האָבן זײ פֿאַרשטאָפּט נאָך דעם טױט פֿון אבֿרהמען; און ער האָט זײ גערופֿן מיט נעמען אַזױ װי די נעמען װאָס זײַן פֿאָטער האָט זײ גערופֿן. /26:19 און די קנעכט פֿון יצחקן האָבן געגראָבן אין טאָל, און האָבן דאָרטן געפונען אַ ברונעם לעבעדיקע װאַסער. /26:20 האָבן זיך געקריגט די פּאַסטוכער פֿון גרָר מיט די פּאַסטוכער פֿון יצחקן, אַזױ צו זאָגן: אונדז געהערט דאָס װאַסער. און ער האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון דעם ברונעם עֵשֶׂק, װײַל זײ האָבן זיך געעֵסֶקט מיט אים. /26:21 און זײ האָבן געגראָבן אַן אַנדער ברונעם, און האָבן זיך איבער אים אױך געקריגט. און ער האָט גערופֿן זײַן נאָמען שִׂטנָה. /26:22 און ער האָט זיך איבערגעטראָגן פֿון דאָרטן, און האָט געגראָבן אַן אַנדער ברונעם; און זײ האָבן זיך איבער אים ניט געקריגט. האָט ער גערופֿן זײַן נאָמען רחוֹבוֹת, װײַל ער האָט געזאָגט: אַצונד האָט אונדז גאָט געגעבן רַחבות, און מיר װעלן װאַקסן אין לאַנד.

/26:23 און ער איז אַרױפֿגעגאַנגען פֿון דאָרטן קײן באֵר-שֶבַע. /26:24 און גאָט האָט זיך באַװיזן צו אים אין יענער נאַכט, און האָט געזאָגט: איך בין דער גאָט פֿון דײַן פֿאָטער אבֿרהמען; זאָלסט ניט מוֹרא האָבן, װאָרום איך בין מיט דיר, און איך װעל דיך בענטשן, און װעל מערן דײַן זאָמען, פֿון מײַן קנעכט אבֿרהמס װעגן.

/26:25 האָט ער דאָרטן געבױט אַ מזבח, און ער האָט גערופֿן צו דעם נאָמען יהוה; און ער האָט דאָרטן אױפֿגעשטעלט זײַן געצעלט. און די קנעכט פֿון יצחקן האָבן דאָרטן געגראָבן אַ ברונעם.

/26:26 און אבֿימֶלֶך איז געגאַנגען צו אים פֿון גרָר, מיט אַחוזַת זײַן גוטן פֿרײַנט, און פּיכול דעם האַר פֿון זײַן חיל. /26:27 האָט יצחק צו זײ געזאָגט: נאָך װאָס זײַט איר געקומען צו מיר, אַז איר זײַט מיר שָׂונאים, און האָט מיך אַרױסגעשיקט פֿון אײַך? /26:28 האָבן זײ געזאָגט: זען האָבן מיר געזען אַז גאָט איז מיט דיר, און מיר האָבן געזאָגט: זאָל-זשע זײַן אַ שבועה צװישן אונדז, צװישן אונדז און צװישן דיר, און לאָמיר שליסן אַ בונד מיט דיר. /26:29 אױב דו װעסט טאָן מיט אונדז בײז! אַזױ װי מיר האָבן דיך ניט אָנגערירט, און אַזױ װי מיר האָבן מיט דיר רק גוטס געטאָן, און מיר האָבן דיך אַװעקגעלאָזט בשלום. אַצונד ביסטו אַ געבענטשטער פֿון גאָט.

/26:30 האָט ער געמאַכט פֿאַר זײ אַ מאָלצײַט, און זײ האָבן געגעסן און געטרונקען. /26:31 און זײ האָבן זיך געפֿעדערט אין דער פֿרי, און זײ האָבן געשװאָרן אײנער דעם אַנדערן, און יצחק האָט זײ אַרױסבאַלײט, און זײ זײַנען אַװעקגעגאַנגען פֿון אים בשלום.

/26:32 און עס איז געװען אין יענעם טאָג, זײַנען געקומען די קנעכט פֿון יצחקן, און האָבן אים דערצײלט װעגן אַ ברונעם װאָס זײ האָבן געגראָבן, און זײ האָבן צו אים געזאָגט: מיר האָבן געפֿונען װאַסער. /26:33 האָט ער אים גערופֿן שִבְעָה. דרום איז דער נאָמען פֿון דער שטאָט באֵר-שֶבַע ביז אױף הײַנטיקן טאָג.

/26:34 און אַז עֵשָׂו איז געװען פֿערציק יאָר אַלט, האָט ער גענומען פֿאַר אַ װײַב יהודית די טאָכטער פֿון באֵרי דעם חִתּי, און בשׂמַת די טאָכטער פֿון אֵילוֹן דעם חִתּי. /26:35 און זײ זײַנען געװען אַ האַרצביטערניש פֿאַר יצחקן און פֿאַר רבקהן.

/27:1 און עס איז געװען, אַז יצחק איז אַלט געװאָרן, און זײַנע אױגן זײַנען געװאָרן צו טונקל צו זען, האָט ער גערופֿן זײַן עלטערן זון עֵשָׂון, און האָט צו אים געזאָגט: מײַן זון! האָט ער צו אים געזאָגט: דאָ בין איך. /27:2 האָט ער געזאָגט: זע נאָר, איך בין אַלט, איך װײס ניט דעם טאָג פֿון מײַן טױט. /27:3 דרום נעם אַצונד, איך בעט דיך, דײַנע װאַפֿן, דײַן פֿײַלבײַטל און דײַן בױגן, און גײ אַרױס אין פֿעלד, און פֿאַנג מיר אַ געפֿאַנג; /27:4 און מאַך מיר אַ מאכל אַזױ װי איך האָב ליב, און ברענג מיר, און איך װעל עסן; כּדי מײַן זעל זאָל דיך בענטשן אײדער איך שטאַרב.

/27:5 און רבקה האָט געהערט װי יצחק רעדט צו זײַן זון עֵשָׂון. און עֵשָׂו איז אַװעקגעגאַנגען אין פֿעלד, צו פֿאַנגען אַ געפֿאַנג אױף צו ברענגען. /27:6 האָט רבקה געזאָגט צו איר זון יעקבן, אַזױ צו זאָגן: זע, איך האָב געהערט דײַן פֿאָטער רעדן צו דײַן ברודער עֵשָׂון, אַזױ צו זאָגן: /27:7 ברענג מיר אַ געפֿאַנג, און מאַך מיר אַ מאכל, און איך װעל עסן, און איך װעל דיך בענטשן פֿאַר גאָט פֿאַר מײַן טױט. /27:8 איז אַצונד, מײַן זון, הער צו מײַן קָול לױט װי איך באַפֿעל דיר. /27:9 גײ אַקאָרשט צו די שאָף, און ברענג מיר פֿון דאָרטן צװײ גוטע ציגנבעקלעך, און איך װעל פֿון זײ מאַכן אַ מאכל פֿאַר דײַן פאָטער, אַזױ װי ער האָט ליב. /27:10 און װעסט ברענגען צו דײַן פֿאָטער, ער זאָל עסן, כּדי ער זאָל דיך בענטשן פֿאַר זײַן טױט.

/27:11 האָט יעקב געזאָגט צו זײַן מוטער רבקהן: זע, מײַן ברודער עֵשָׂו איז אַ מענטש אַ האָריקער, און איך בין אַ מענטש אַ גלאַטער. /27:12 טאָמער װעט מיך מײַן פֿאָטער אָנטאַפּן, װעל איך זײַן אין זײַנע אױגן אַזױ װי אַן אָפּנאַרער, און איך װעל ברענגען אױף מיר אַ קללה, און ניט אַ ברכה.

/27:13 האָט זײַן מוטער צו אים געזאָגט: אױף מיר דײַן קללה, מײַן זון! נאָר הער צו מײַן קָול, און גײ ברענג מיר.

/27:14 איז ער געגאַנגען, און האָט גענומען און געבראַכט צו זײַן מוטער, און זײַן מוטער האָט געמאַכט אַ מאכל אַזױ װי זײַן פֿאָטער האָט ליב געהאַט. /27:15 און רבקה האָט גענומען די שענסטע בגדים פֿון איר עלטערן זון עֵשָׂון, װאָס זײַנען געװען בײַ איר אין הױז, און זי האָט אָנגעטאָן איר ייִנגערן זון יעקבן. /27:16 און די פֿעלכלעך פֿון די ציגנבעקלעך האָט זי אָנגעטאָן אױף זײַנע הענט און אױף זײַן גלאַטן האַלדז. /27:17 און זי האָט געגעבן דעם מאכל און דאָס ברױט װאָס זי האָט געמאַכט, אין דער האַנט פֿון איר זון יעקבן.

/27:18 און ער איז געקומען צו זײַן פֿאָטער, און האָט געזאָגט: פֿאָטער מײַנער! האָט ער געזאָגט: דאָ בין איך; װער ביסטו מײַן זון? /27:19 האָט יעקב געזאָגט צו זײַן פֿאָטער: איך בין עֵשָׂו דײַן בכָור; איך האָב געטאָן אַזױ װי דו האָסט מיר געהײסן. הײב דיך אױף, איך בעט דיך, זעץ דיך, און עס פֿון מײַן געפֿאַנג, כּדי דײַן זעל זאָל מיך בענטשן. /27:20 האָט יצחק געזאָגט צו זײַן זון: װי האָסטו עפּעס אַזױ גיך געפֿונען, מײַן זון? האָט ער געזאָגט: װײַל יהוה דײַן גאָט האָט מיר צוגעשיקט אַ טראַף. /27:21 האָט יצחק געזאָגט צו יעקבן: גענען, איך בעט דיך, און לאָמיך דיך אָנטאַפּן, מײַן זון, אױב דו ביסט דאָס מײַן זון עֵשָׂו, אָדער ניט. /27:22 האָט יעקב גענענט צו זײַן פֿאָטער יצחקן, און ער האָט אים אָנגעטאַפּט, און האָט געזאָגט: דער קָול איז דער קָול פֿון יעקבן, אָבער די הענט זײַנען די הענט פֿון עֵשָׂון. /27:23 און ער האָט אים ניט דערקענט, װײַל זײַנע הענט זײַנען געװען האָריק, אַזױ װי די הענט פֿון זײַן ברודער עֵשָׂון; און ער האָט אים געבענטשט. /27:24 און ער האָט געזאָגט: דו ביסט דאָס מײַן זון עֵשָׂו? האָט ער געזאָגט: איך בין עס. /27:25 האָט ער געזאָגט: דערלאַנג מיר, און איך װעל עסן פֿון מײַן זונס געפֿאַנג, כּדי מײַן זעל זאָל דיך בענטשן. האָט ער אים דערלאַנגט, און ער האָט געגעסן; און ער האָט אים געבראַכט װײַן, און ער האָט געטרונקען. /27:26 און זײַן פֿאָטער יצחק האָט געזאָגט צו אים: גענען, איך בעט דיך, און טו מיך אַ קוש, מײַן זון. /27:27 האָט ער גענענט, און האָט אים אַ קוש געטאָן. און ער האָט געשמעקט דעם ריח פֿון זײַנע בגדים, און האָט אים געבענטשט, און געזאָגט: זע, דער ריח פֿון מײַן זון איז װי דער ריח פֿון אַ פֿעלד װאָס גאָט האָט עס געבענטשט. /27:28 און גאָט זאָל דיר געבן פֿון דעם טױ פֿון הימל, און פֿון די פֿעטקײטן פֿון דער ערד, און פֿיל תּבואה און װײַן.

/27:29 פֿעלקער זאָלן דיר דינען, און אומות זאָלן זיך בוקן צו דיר. זײַ אַ האַר איבער דײַנע ברידער, און די זין פֿון דײַן מוטער זאָלן זיך בוקן צו דיר. פֿאַרשאָלטן די װאָס שילטן דיך, און געבענטשט די װאָס בענטשן דיך!

/27:30 און עס איז געװען, אַז יצחק האָט געענדיקט בענטשן יעקבן, איז װי נאָר יעקב איז אַרױסגעגאַנגען פֿון פֿאַר זײַן פֿאָטער יצחקן, אַזױ איז זײַן ברודער עֵשָׂו אָנגעקומען פֿון זײַן געיעג. /27:31 און ער אױך האָט געמאַכט אַ מאכל און געבראַכט צו זײַן פֿאָטער; און ער האָט געזאָגט צו זײַן פֿאָטער: זאָל מײַן פֿאָטער אױפֿשטײן, און עסן פֿון זײַן זונס געפֿאַנג, כּדי דײַן זעל זאָל מיך בענטשן. /27:32 האָט זײַן פֿאָטער יצחק צו אים געזאָגט: װער ביסטו? האָט ער געזאָגט: איך בין דײַן זון, דײַן בכָור עֵשָׂו. /27:33 האָט יצחק געציטערט זײער אַ גרױס ציטערניש און ער האָט געזאָגט: הײַנט װער איז דער װאָס האָט געפֿאַנגען אַ געפֿאַנג און מיר געבראַכט, און איך האָב געגעסן פֿון אַלץ אײדער דו ביסט געקומען, און איך האָב אים געבענטשט? ער װעט אױך זײַן געבענטשט.

/27:34 װי עֵשָׂו האָט געהערט די װערטער פֿון זײַן פֿאָטער, אַזױ האָט ער אױסגעשריען אַ זײער גרױס און ביטער געשרײ, און ער האָט געזאָגט צו זײַן פֿאָטער: בענטש מיך אױך, מײַן פֿאָטער. /27:35 האָט ער געזאָגט: דײַן ברודער איז געקומען מיט באַטרוג, און האָט צוגענומען דײַן ברכה. /27:36 האָט ער געזאָגט: צי דען רופֿט מען זײַן נאָמען יעקב, װײַל ער האָט מיר שױן צװײ מאָל אױסגענאַרט? מײַן בכוֹרה האָט ער צוגענומען, און אָט האָט ער אַצונד צוגענומען מײַן ברכה. און ער האָט געזאָגט: האָסטו ניט באַהאַלטן פֿאַר מיר אַ ברכה? /27:37 האָט יצחק געענטפֿערט און האָט געזאָגט צו עֵשָׂון: זע, איך האָב אים געמאַכט פֿאַר אַ האַר איבער דיר, און אַלע זײַנע ברידער האָב איך אים געגעבן פֿאַר קנעכט, און מיט תּבואה און װײַן האָב איך אים פֿאַרזאָרגט, און פֿאַר דיר, װאָס קען איך דען טאָן, מײַן זון? /27:38 האָט עֵשָׂו געזאָגט צו זײַן פֿאָטער: איז דאָס די אײנציקע ברכה בײַ דיר, מײַן פֿאָטער? בענטש מיך אױך, מײַן פֿאָטער. און עֵשָׂו האָט אױפֿגעהױבן זײַן קָול און האָט געװײנט. /27:39 האָט זײַן פֿאָטער יצחק זיך אָפּגערופֿן און האָט צו אים געזאָגט: זע, װײַט פֿון די פֿעטקײטן פֿון דער ערד װעט זײַן דײַן װױנונג, און אָן דעם הימלס טױ פֿון אױבן; און אױף דײַן שװערד װעסטו לעבן, און דײַן ברודער װעסטו דינען; /27:40 און עס װעט זײַן, אַז דו װעסט זיך אָפּרײַסן, װעסטו אַראָפּװאַרפֿן זײַן יאָך פֿון דײַן האַלדז.

/27:41 און עֵשָׂו האָט פֿײַנט געקריגן יעקבן איבער דער ברכה װאָס זײַן פֿאָטער האָט אים געבענטשט, און עֵשָׂו האָט געזאָגט בײַ זיך אין האַרצן: זאָלן אָנקומען די טרױערטעג נאָך מײַן פֿאָטער, און איך װעל הרגען מײַן ברודער יעקבן.

/27:42 זײַנען דערצײלט געװאָרן רבקהן די װערטער פֿון איר עלטערן זון עֵשָׂון, און זי האָט געשיקט און האָט גערופֿן איר ייִנגערן זון יעקבן, און האָט צו אים געזאָגט: זע, דײַן ברודער עֵשָׂו טרײסט זיך װעגן דיר, אַז ער װעט דיך הרגען. /27:43 און אַצונד, מײַן זון, הער צו מײַן קָול, און שטײ אױף, אַנטלױף דיר צו מײַן ברודער לָבָנען קײן חָרָן. /27:44 און װעסט זיצן בײַ אים עטלעכע יאָר, ביז װאַנען דער גרימצאָרן פֿון דײַן ברודער װעט אָפּגײן; /27:45 ביז דער כּעס פֿון דײַן ברודער װעט זיך אָפּקערן פֿון דיר, און ער װעט פֿאַרגעסן װאָס דו האָסט אים געטאָן; און איך װעל שיקן, און װעל דיך אָפּנעמען פֿון דאָרטן. נאָך װאָס זאָל איך אָנװערן אײַך בײדן אין אײן טאָג?

/27:46 און רבקה האָט געזאָגט צו יצחקן: מײַן לעבן איז מיר נִמאס פֿון װעגן די טעכטער פֿון חֵת; אױב יעקב נעמט אַ װײַב פֿון די טעכטער פֿון חֵת, אַזױ װי די דאָזיקע, פֿון די טעכטער פֿון לאַנד, װאָס טױג מיר דאָס לעבן?

/28:1 האָט יצחק גערופֿן יעקבן, און האָט אים געבענטשט, און האָט אים באַפֿױלן, און האָט צו אים געזאָגט: זאָלסט ניט נעמען אַ װײַב פֿון די טעכטער פֿון כּנַעַן. /28:2 שטײ אױף, גײ קײן פַּדַן-אַרָם, צו דעם הױז פֿון בתואֵל, דײַן מוטערס פֿאָטער, און נעם דיר פֿון דאָרטן אַ װײַב פֿון די טעכטער פֿון לָבָן, דײַן מוטערס ברודער. /28:3 און גאָט שַדַי װעט דיך בענטשן, און װעט דיך פֿרוכפּערן און דיך מערן, און װעסט װערן אַ געזעמל פֿעלקער. /28:4 און ער װעט דיר געבן די ברכה פֿון אבֿרהמען, דיר און דײַן זאָמען מיט דיר, כּדי זאָלסט אַרבן דאָס לאַנד פֿון דײַן װױנשאַפֿט, װאָס גאָט האָט געגעבן צו אבֿרהמען.

/28:5 און יצחק האָט אַװעקגעשיקט יעקבן, און ער איז געגאַנגען קײן פַּדַן-אַרָם, צו לָבָן דעם זון פֿון בתואֵל דעם אַרַמי, דעם ברודער פֿון רבקה, דער מוטער פֿון יעקבן און עֵשָׂון.

און עֵשָׂו האָט געזען אַז יצחק האָט געבענטשט יעקבן, און האָט אים אַװעקגעשיקט קײן פַּדַן-אַרָם, זיך צו נעמען אַ װײַב פֿון דאָרטן; אַז װען ער האָט אים געבענטשט, האָט ער אים באַפֿױלן, אַזױ צו זאָגן: זאָלסט ניט נעמען אַ װײַב פֿון די טעכטער פֿון כּנַעַן; /28:7 און יעקב האָט צוגעהערט צו זײַן פֿאָטער און צו זײַן מוטער, און איז געגאַנגען קײן פַּדַן-אַרָם. /28:8 און עֵשָׂו האָט געזען אַז די טעכטער פֿון כְּנַעַן זײַנען שלעכט אין די אױגן פֿון זײַן פֿאָטער יצחקן, /28:9 און עֵשָׂו איז געגאַנגען צו יִשמָעֵאלן, און האָט, צו זײַנע אַנדערע װײַבער, זיך גענומען פֿאַר אַ װײַב מָחלַת די טאָכטער פֿון יִשמָעֵאל, אבֿרהמס זון, די שװעסטער פֿון נבָיוֹתן.

וַיֵצֵא

/28:10 און יעקב איז אַרױסגעגאַנגען פֿון באֵר-שֶבַע, און איז געגאַנגען קײן חָרָן. /28:11 און ער האָט געטראָפֿן אַן אָרט, און איז דאָרטן געבליבן נעכטיקן, װאָרום די זון איז אונטערגעגאַנגען; און ער האָט גענומען פֿון די שטײנער פֿון דעם אָרט, און געמאַכט פֿאַר זײַן צוקאָפּנס, און האָט זיך געלײגט אין יענעם אָרט. /28:12 האָט זיך אים געחלומט, ערשט אַ לײטער שטײט אױף דער ערד, און זײַן שפּיץ גרײכט ביזן הימל, און זע, מלאָכים פֿון גאָט גײען אַרױף און נידערן אַראָפּ אױף אים. /28:13 און אָט שטײט גאָט איבער אים, און ער זאָגט: איך בין יהוה דער גאָט פֿון דײַן פֿאָטער אבֿרהמען, און דער גאָט פֿון יצחקן. דאָס לאַנד װאָס דו ליגסט דערױף, צו דיר װעל איך עס געבן, און צו דײַן זאָמען. /28:14 און דײַן זאָמען װעט זײַן אַזױ װי שטױב פֿון דער ערד, און װעסט זיך אױסשפּרײטן קײן מערב און קײן מזרח און קײן צפֿון און קײן דָרום, און בענטשן װעלן זיך מיט דיר און מיט דײַן זאָמען אַלע משפּחות פֿון דער ערד. /28:15 און זע, איך װעל זײַן מיט דיר, און איך װעל דיך היטן אומעטום װוּ דו װעסט גײן, און איך װעל דיך אומקערן צו דער דאָזיקער ערד, װאָרום איך װעל דיך ניט פֿאַרלאָזן, ביז װאַנען איך האָב געטאָן װאָס איך האָב דיר צוגעזאָגט.

/28:16 האָט יעקב זיך אױפֿגעכאַפּט פֿון זײַן שלאָף, און ער האָט געזאָגט: פֿאַר װאָר, גאָט איז פֿאַראַן אין דעם דאָזיקן אָרט, און איך האָב ניט געװוּסט. /28:17 און ער האָט מוֹרא געהאַט, און האָט געזאָגט: װי מוֹראדיק איז דער דאָזיקער אָרט! דאָס איז ניט אַנדערש װי דאָס הױז פֿון גאָט, און דאָס איז דער טױער פֿון הימל.

/28:18 און יעקב האָט זיך געפֿעדערט אין דער פֿרי, און ער האָט גענומען דעם שטײן װאָס ער האָט געמאַכט פֿאַר זײַן צוקאָפּנס, און האָט אים געמאַכט פֿאַר אַ זײַלשטײן, און ער האָט אַרױפֿגעגאָסן אײל אױף זײַן שפּיץ. /28:19 און ער האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון יענעם אָרט בית-אֵל, אָבער לוז איז געװען דער נאָמען פֿון דער שטאָט צוערשט. /28:20 און יעקב האָט אַ נדר געטאָן, אַזױ צו זאָגן: אױב גאָט װעט זײַן מיט מיר, און װעט מיך היטן אױף דעם דאָזיקן װעג װאָס איך גײ, און ער װעט מיר געבן ברױט צום עסן, און אַ בגד אָנצוטאָן, /28:21 און איך װעל מיך אומקערן בשלום צו מײַן פֿאָטערס הױז, װעט יהוה מיר זײַן צום גאָט. /28:22 און דער דאָזיקער שטײן װאָס איך האָב געמאַכט פֿאַר אַ זײַלשטײן, װעט זײַן אַ הױז פֿון גאָט; און פֿון אַלץ װאָס דו װעסט מיר געבן, װעל איך מעשׂרן מעשׂר צו דיר.

/29:1 און יעקב האָט אױפֿגעהױבן זײַנע פֿיס, און איז געגאַנגען צו דעם לאַנד פֿון די קינדער פֿון מזרח. /29:2 און ער האָט אַ קוק געטאָן, ערשט אַ ברונעם איז אין פֿעלד, און זע, דרײַ סטאַדעס שאָף הױערן דאָרטן בײַ אים; װאָרום פֿון יענעם ברונעם פֿלעגט מען אָנטרינקען די סטאַדעס, און דער שטײן אױפֿן מױל פֿון ברונעם איז געװען גרױס. /29:3 און אַז דאָרטן האָבן זיך צונױפֿגעזאַמלט אַלע סטאַדעס, האָט מען אַראָפּגעקײַקלט דעם שטײן פֿון דעם מױל פֿון ברונעם, און מע האָט אָנגעטרונקען די שאָף, און אומגעקערט דעם שטײן אױפֿן מױל פֿון דעם ברונעם אױף זײַן אָרט.

/29:4 האָט יעקב צו זײ געזאָגט: פֿון װאַנען זײַט איר, מײַנע ברידער? האָבן זײ געזאָגט: פֿון חָרָן זײַנען מיר. /29:5 האָט ער צו זײ געזאָגט: קענט איר לָבָן דעם זון פֿון נָחוֹרן? האָבן זײ געזאָגט: מיר קענען. /29:6 האָט ער צו זײ געזאָגט: איז פֿריד צו אים? האָבן זײ געזאָגט: פֿריד; און אָן קומט זײַן טאָכטער רחל מיט די שאָף. /29:7 האָט ער צו זײ געזאָגט: זעט, דער טאָג איז נאָך גרױס, נאָך ניט צײַט דאָס פֿי זאָל אײַנגעזאַמלט װערן; טרינקט אָן די שאָף, און גײט פֿיטערט. /29:8 האָבן זײ געזאָגט: מיר קענען ניט, ביז װאַנען אַלע סטאַדעס װעלן זיך צונױפֿזאַמלען, און מע װעט אַראָפּקײַקלען דעם שטײן פֿון דעם מױל פֿון ברונעם; און מיר װעלן אָנטרינקען די שאָף.

/29:9 װי ער רעדט נאָך מיט זײ, אַזױ איז רחל אונטערגעקומען מיט איר פֿאָטערס שאָף; װאָרום זי איז געװען אַ פּאַסטוכערין. /29:10 און עס איז געװען, װי יעקב האָט דערזען רחלען, די טאָכטער פֿון לָבָן, זײַן מוטערס ברודער, און די שאָף פֿון לָבָן, זײַן מוטערס ברודער, אַזױ האָט יעקב גענענט, און האָט אַראָפּגעקײַקלט דעם שטײן פֿון דעם מױל פֿון ברונעם, און האָט אָנגעטרונקען די שאָף פֿון לָבָן, זײַן מוטערס ברודער. /29:11 און יעקב האָט געקושט רחלען, און האָט אױפֿגעהױבן זײַן קָול און האָט געװײנט. /29:12 און יעקב האָט דערצײלט רחלען אַז ער איז איר פֿאָטערס אַן אײגענער, און אַז ער איז רבקהס אַ זון; און זי איז געלאָפֿן, און האָט אָנגעזאָגט איר פֿאָטער.

/29:13 און עס איז געװען, װי לָבָן האָט געהערט די הערונג װעגן יעקב, זײַן שװעסטערס זון, אַזױ איז ער אים געלאָפֿן אַנטקעגן, און ער האָט אים געהאַלדזט און אים געקושט, און האָט אים אַרײַנגעבראַכט אין זײַן הױז. און ער האָט דערצײלט לָבָנען אַלע יענע געשעענישן. /29:14 און לָבָן האָט צו אים געזאָגט: פֿאַר װאָר, מײַן ביין און מײַן פֿלײש ביסטו.

און ער איז געזעסן בײַ אים אַ חוֹדש צײַט.

/29:15 האָט לָבָן געזאָגט צו יעקבן: צי װײַל דו ביסט מײַנער אַן אײגענער, זאָסלטו מיר דינען אומזיסט? זאָג מיר װאָס איז דײַן לױן. /29:16 און לָבָן האָט געהאַט צװײ טעכטער; דער נאָמען פֿון דער עלטערער איז געװען לאה, און דער נאָמען פֿון דער ייִנגערער רחל. /29:17 און לאהס אױגן זײַנען געװען שלאַפֿע, און רחל איז געװען שײן אױפֿן געשטאַלט, און שײן אױפֿן פּנים, /29:18 און יעקב האָט ליב געקריגן רחלען; און ער האָט געזאָגט: איך װעל דיר דינען זיבן יאָר פֿאַר דײַן ייִנגערער טאָכטער רחלען. /29:19 האָט לָבָן געזאָגט: בעסער איך זאָל זי דיר געבן, אײדער איך זאָל זי געבן צו אַן אַנדער מאַן; בלײַב בײַ מיר.

/29:20 און יעקב האָט געדינט פֿאַר רחלען זיבן יאָר, און זײ זײַנען געװען אין זײַנע אױגן אַזױ װי עטלעכע טעג, פֿון זײַן ליבשאַפֿט צו איר. /29:21 און יעקב האָט געזאָגט צו לָבָנען: גיב מיר מײַן װײַב, װאָרום מײַנע טעג זײַנען דערפֿילט געװאָרן; און איך װעל קומען צו איר.

/29:22 האָט לָבָן אײַנגעזאַמלט אַלע מענטשן פֿון דעם אָרט, און ער האָט געמאַכט אַ מאָלצײַט. /29:23 און עס איז געװען אין אָװנט, האָט ער גענומען זײַן טאָכטער לאהן, און האָט זי געבראַכט צו אים, און ער איז געקומען צו איר. /29:24 און לָבָן האָט איר געגעבן זײַן דינסט זִלפָּהן – פֿאַר אַ דינסט צו זײַן טאָכטער לאהן.

/29:25 און עס איז געװען אין דער פֿרי, ערשט דאָס איז לאה. האָט ער געזאָגט צו לָבָנען: װאָס האָסטו מיר דאָ געטאָן? האָב איך ניט געדינט בײַ דיר פֿאַר רחלען, און פֿאַר װאָס האָסטו מיך גענאַרט? /29:26 האָט לָבָן געזאָגט: עס װערט ניט געטאָן אַזױ אין אונדזער מקום, אױסצוגעבן די ייִנגערע פֿאַר דער עלטערער. /29:27 דערפֿיל די װאָך פֿון דער, און מיר װעלן דיר אױך יענע געבן, פֿאַר דעם דינסט װאָס דו װעסט דינען בײַ מיר נאָך זיבן אַנדערע יאָר.

/29:28 האָט יעקב אַזױ געטאָן, און ער האָט דערפֿילט די װאָך פֿון דער; און ער האָט אים געגעבן זײַן טאָכטער רחלען, אים פֿאַר אַ װײַב. /29:29 און לָבָן האָט געגעבן צו זײַן טאָכטער רחלען זײַן דינסט בלהָהן פֿאַר אַ דינסט צו איר.

/29:30 און ער איז געקומען אױך צו רחלען. און ער האָט רחלען אױך מער ליב געהאַט פֿון לאהן; און ער האָט געדינט בײַ אים נאָך זיבן אַנדערע יאָר.

/29:31 און גאָט האָט געזען אַז לאה איז אומבאַליבט, און ער האָט געעפֿנט איר טראַכט; און רחל איז געװען אַן עקרה. /29:32 און לאה איז טראָגעדיק געװאָרן, און האָט געבאָרן אַ זון, און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען רְאובֵן, װײַל זי האָט געזאָגט: יאָ, גאָט האָט געזען מײַן פּײַן, װאָרום אַצונד װעט מיך מײַן מאַן ליב האָבן. /29:33 און זי איז װידער טראָגעדיק געװאָרן, און האָט געבאָרן אַ זון, און זי האָט געזאָגט: װײַל גאָט האָט געהערט אַז איך בין אומבאַליבט, דרום האָט ער מיר געגעבן אױך דעם דאָזיקן; און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען שִמְעוֹן. /29:34 און זי איז װידער טראָגעדיק געװאָרן, און האָט געבאָרן אַ זון, און זי האָט געזאָגט: אַצונד דאָס מאָל װעט מײַן מאַן װערן צוגעטאָן צו מיר, װײַל איך האָב אים געבאָרן דרײַ זין; דרום האָט מען גערופֿן זײַן נאָמען לֵוִי. /29:35 און זי איז װידער טראָגעדיק געװאָרן, און האָט געבאָרן אַ זון, און זי האָט געזאָגט: דאָס מאָל טו איך לױבן גאָט; דרום האָט זי גערופֿן זײַן נאָמען יהודָה. און זי האָט אױפֿגעהערט געבערן.

/30:1 און אַז רחל האָט געזען אַז זי געבערט ניט פֿון יעקבן, האָט רחל מקנא געװען איר שװעסטער, און זי האָט געזאָגט צו יעקבן: גיב מיר קינדער, אַניט שטאַרב איך. /30:2 האָט דער צאָרן פֿון יעקבן געגרימט אױף רחלען, און ער האָט געזאָגט: בין איך דען אױף דעם אָרט פֿון גאָט, װאָס האָט פֿאַרמיטן פֿון דיר פֿרוכט פֿון לײַב? /30:3 האָט זי געזאָגט: אָט איז מײַן דינסט בלהָה, קום צו איר, און זי װעט געבערן אױף מײַנע קני, און אױך איך װעל אױפֿגעריכט װערן פֿון איר.

/30:4 און זי האָט אים געגעבן איר דינסט בלהָהן פֿאַר אַ װײַב, און יעקב איז צו איר געקומען. /30:5 און בלהָה איז טראָגעדיק געװאָרן, און האָט יעקבן געבאָרן אַ זון. /30:6 און רחל האָט געזאָגט: גאָט האָט זיך פֿאַר מיר אָנגענומען, און האָט אױך מײַן קָול צוגעהערט, און מיר געגעבן אַ זון; דרום האָט זי גערופֿן זײַן נאָמען דָן. /30:7 און בלהָה, רחלס דינסט, איז װידער טראָגעדיק געװאָרן, און האָט יעקבן געבאָרן אַ צװײטן זון. /30:8 און רחל האָט געזאָגט: שטאַרקע ראַנגלענישן האָב איך זיך געראַנגלט מיט מײַן שװעסטער, און איך בין בײַגעקומען; דרום האָט זי גערופֿן זײַן נאָמען נַפֿתָּלי.

/30:9 און לאה האָט געזען אַז זי האָט אױפֿגעהערט געבערן, האָט זי גענומען איר דינסט זִלפָּהן, און זי געגעבן יעקבן פֿאַר אַ װײַב. /30:10 און זִלפָּה, לאהס דינסט, האָט יעקבן געבאָרן אַ זון. /30:11 האָט לאה געזאָגט: מזל איז געקומען; און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען גָד. /30:12 און זִלפָּה, לאהס דינסט, האָט יעקבן געבאָרן אַ צװײטן זון. /30:13 האָט לאה געזאָגט: אױף מײַן גליק! װאָרום די טעכטער װעלן מיך שאַצן גליקלעך; און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען אָשֵר.

/30:14 און ראובן איז געגאַנגען אין די טעג פֿון װײצשניט, און האָט געפֿונען ליבעפּעלעך אין פֿעלד, און האָט זײ געבראַכט צו זײַן מוטער לאהן. האָט רחל געזאָגט צו לאהן: גיב מיר, איך בעט דיך, פֿון דײַן זונס ליבעפּעלעך. /30:15 האָט זי געזאָגט צו איר: װינציק װאָס דו האָסט צוגענומען מײַן מאַן, װילסטו נאָך צונעמען מײַן זונס ליבעפּעלעך? האָט רחל געזאָגט: דערפֿאַר זאָל ער ליגן מיט דיר הײַנטיקע נאַכט, פֿאַר די ליבעפּעלעך פֿון דײַן זון.

/30:16 און װי יעקב איז געקומען פֿון פֿעלד אין אָװנט, אַזױ איז לאה אים אַרױסגעגאַנגען אַנטקעגן, און האָט געזאָגט: צו מיר מוזטו קומען, װאָרום אָפּדינגען האָב איך דיך אָפּגעדונגען פֿאַר די ליבעפּעלעך פֿון מײַן זון. און ער איז מיט איר געלעגן אין יענער נאַכט. /30:17 און גאָט האָט צוגעהערט צו לאהן, און זי איז טראָגעדיק געװאָרן, און האָט יעקבן געבאָרן אַ פֿינפֿטן זון. /30:18 און לאה האָט געזאָגט: גאָט האָט געגעבן מײַן שׂכר פֿאַר װאָס איך האָב געגעבן מײַן דינסט צו מײַן מאַן; און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען יִשׂשָׂכָר. /30:19 און לאה איז װידער טראָגעדיק געװאָרן, און האָט יעקבן געבאָרן אַ זעקסטן זון. /30:20 און לאה האָט געזאָגט: גאָט האָט מיך באַשאָנקען מיט אַ גוטן געשאַנק; דאָס מאָל װעט מײַן מאַן װױנען מיט מיר, װײַל איך האָב אים געבאָרן זעקס זין; און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען זבולון. /30:21 און דערנאָך האָט זי געבאָרן אַ טאָכטער, און זי האָט גערופֿן איר נאָמען דינה.

/30:22 און גאָט האָט געדאַכט אָן רחלען, און גאָט האָט צוגעהערט צו איר, און האָט געעפֿנט איר טראַכט. /30:23 און זי איז טראָגעדיק געװאָרן, און האָט געבאָרן אַ זון; און זי האָט געזאָגט: גאָט האָט אָפּגעטאָן מײַן חרפּה. /30:24 און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען יוֹסף, אַזױ צו זאָגן: גאָט זאָל מיר צוגעבן נאָך אַן אַנדער זון.

/30:25 און עס איז געװען, אַז רחל האָט געבאָרן יוֹספֿן, האָט יעקב געזאָגט צו לָבָנען: לאָז מיך אַװעק, און איך װעל גײן צו מײַן אָרט און צו מײַן לאַנד. /30:26 גיב מיר מײַנע װײַבער און מײַנע קינדער, װאָס איך האָב דיר פֿאַר זײ געדינט, און איך װעל גײן; װאָרום דו װײסט מײַן דינסט װאָס איך האָב דיר געדינט.

/30:27 האָט לָבָן צו אים געזאָגט: אױב, איך בעט דיך, איך האָב געפֿונען לײַטזעליקײט אין דײַנע אױגן –; איך האָב געמערקט אַז גאָט האָט מיך געבענטשט פֿון דײַנעטװעגן. /30:28 און ער האָט געזאָגט: זאָג מיר דײַן לױן, און איך װעל געבן.

/30:29 האָט ער צו אים געזאָגט: דו װײסט װי איך האָב דיר געדינט, און װאָס דײַן פֿי איז געװאָרן אונטער מיר; /30:30 װאָרום װינציק-װאָס האָסטו געהאַט פֿאַר מיר, און עס האָט זיך פֿאַרמערט לרָוב, און גאָט האָט דיך געבענטשט אין מײַנע טריט. און אַצונד, װען װעל איך אױך טאָן פֿאַר מײַן הױזגעזינט?

/30:31 האָט ער געזאָגט: װאָס זאָל איך דיר געבן? האָט יעקב געזאָגט: זאָלסט מיר גאָרנישט געבן; אױב דו װעסט מיר טאָן די דאָזיקע זאַך, װעל איך װידער פֿיטערן דײַנע שאָף, און היטן: /30:32 איך װעל דורכגײן הײַנט דורך אַלע דײַנע שאָף, אָפּצוטאָן פֿון דאָרטן איטלעך געשפּרענקלט און געפֿלעקט לאַם, און איטלעך טונקל לאַם צװישן די שעפּסן, און געפֿלעקט און געשפּרענקלט צװישן די ציגן; און אַזױנס זאָל זײַן מײַן לױן. /30:33 און עדות זאָגן װעט אױף מיר מײַן ערלעכקײט פֿאַר דיר, אין אַ שפּעטערדיקן טאָג, אַז דו װעסט קומען איבערקוקן מײַן לױן: איטלעכס װאָס איז ניט געשפּרענקלט און געפֿלעקט צװישן די ציגן און טונקל צװישן די שעפּסן, איז דאָס אַ געגנבעטס בײַ מיר.

/30:34 האָט לָבָן געזאָגט: יאָ, זאָל זײַן אַזױ װי דײַן װאָרט. /30:35 און ער האָט אָפּגעטאָן אין יענעם טאָג די געשטרײַפֿטע און געפֿלעקטע בעק, און אַלע געשפּרענקלטע און געפֿלעקטע ציגן, איטלעכס װאָס האָט אױף זיך װײַס, און איטלעך טונקלס צװישן די שעפּסן, און ער האָט זײ איבערגעגעבן אין דער האַנט פֿון זײַנע זין. /30:36 און ער האָט געמאַכט דרײַ טעג װעגס צװישן זיך און צװישן יעקבן. און יעקב האָט געפֿיטערט לָבָנס איבעריקע שאָף.

/30:37 האָט יעקב זיך גענומען פֿײַכטע שטעקלעך פֿון טאָפּאָל, און מאַנדלבױם, און פּלאַטאַנענבױם, און ער האָט אױסגעשײלט אױף זײ װײַסע אױסשײלונגען, אָפּדעקנדיק דאָס װײַסע װאָס אױף די שטעקלעך. /30:38 און ער האָט אַרײַנגעשטעלט די שטעקלעך װאָס ער האָט אַרומגעשײלט, אין די קאָריטעס, אין די װאַסעררינעס װוּ די שאָף קומען טרינקען, אַקעגן די שאָף; און זײ האָבן זיך געפּאָרט אַז זײ זײַנען געקומען טרינקען. /30:39 און די שאָף האָבן זיך געפּאָרט פֿאַר די שטעקלעך, און די שאָף האָבן געבאָרן געשטרײַפטע, געשפּרענקלטע, און געפלעקטע. /30:40 און די לעמער האָט יעקב אָפּגעשײדט – און ער האָט צוגעקערט די פּנימער פֿון די שאָף אין לָבָנס שאָף צו די געשטרײַפֿטע און אַלע טונקעלע – און האָט זיך געמאַכט סטאַדעס באַזונדער, און האָט זײ ניט געשטעלט מיט לָבָנס שאָף. /30:41 און עס איז געװען, װען נאָר די שטאַרקע שאָף האָבן זיך געפּאָרט, אַזױ פֿלעגט יעקב אַרײַנטאָן די שטעקלעך פֿאַר די אױגן פֿון די שאָף אין די קאָריטעס, כּדי זײ זאָלן זיך פּאָרן בײַ די שטעקלעך; /30:42 אָבער אַז די שאָף זײַנען געװען שװאַכע, פֿלעגט ער ניט אַרײַנטאָן; אַזױ פֿלעגן די שװאַכע אָנקומען לָבָנען, און די שטאַרקע יעקבן. /30:43 און דער מאַן איז געװאָרן זײער זײער רײַך, און ער האָט געהאַט פֿיל שאָף, און דינסטן און קנעכט, און קעמלען און אײזלען.

/31:1 און ער האָט געהערט די װערטער פֿון לָבָנס זין, אַזױ צו זאָגן: יעקב האָט צוגענומען אַלץ װאָס אונדזער פֿאָטער האָט געהאַט, און פֿון אונדזער פֿאָטערס האָב האָט ער געמאַכט די דאָזיקע גאַנצע רײַכקײט. /31:2 און יעקב האָט געזען אָן לָבָנס פּנים, ערשט ער איז ניט צו אים װי נעכטן-אײערנעכטן. /31:3 און גאָט האָט געזאָגט צו יעקבן: קער זיך אום צו דעם לאַנד פֿון דײַנע עלטערן, און צו דײַן אָפּשטאַם, און איך װעל זײַן מיט דיר.

/31:4 האָט יעקב געשיקט און האָט גערופֿן רחלען און לאהן אין פֿעלד, צו זײַנע שאָף. /31:5 און ער האָט צו זײ געזאָגט: איך זע אָן אײַער פֿאָטערס פּנים, אַז ער איז ניט צו מיר װי נעכטן-אײערנעכטן; אָבער דער גאָט פֿון מײַן פֿאָטער איז געװען מיט מיר. /31:6 און איר װײסט אַז מיט מײַן גאַנצן כּוֹח האָב איך געדינט אײַער פֿאָטער. /31:7 און אײַער פֿאָטער האָט געמאַכט געשפּעט פֿון מיר, און האָט געביטן מײַן לױן צען מאָל, נאָר גאָט האָט אים ניט געלאָזן שלעכטס טאָן מיט מיר. /31:8 אַז ער האָט אַזױ געזאָגט: געשפּרענקלטע זאָלן זײַן דײַן לױן, האָבן אַלע שאָף געבאָרן געשפּרענקלטע; און אַז ער האָט אַזױ געזאָגט: געשטרײַפֿטע זאָלן זײַן דײַן לױן, האָבן אַלע שאָף געבאָרן געשטרײַפֿטע. /31:9 און גאָט האָט אַװעקגענומען פֿון אײַער פֿאָטערס פֿי, און געגעבן מיר. /31:10 און עס איז געװען אין דער צײַט װען די שאָף האָבן זיך געפּאָרט, האָב איך אױפֿגעהױבן מײַנע אױגן, און האָב געזען אין חלום, ערשט די בעק װאָס שפּרינגען אױף די שאָף זײַנען געשטרײַפֿטע, געשפּרענקלטע, און געפֿלעקטע. /31:11 און אַ מלאך פֿון גאָט האָט געזאָגט צו מיר אין חלום: יעקב! און איך האָב געזאָגט: דאָ בין איך. /31:12 האָט ער צו מיר געזאָגט: הײב אַקאָרשט אױף דײַנע אױגן און זע, אַלע בעק װאָס שפּרינגען אױף די שאָף זײַנען געשטרײַפֿטע, געשפּרענקלטע, און געפֿלעקטע; װאָרום איך האָב געזען אַלץ װאָס לָבָן טוט צו דיר. /31:13 איך בין דער גאָט פֿון בית-אֵל װאָס דו האָסט דאָרטן געזאַלבט אַ זײַלשטײן, װאָס דו האָסט דאָרטן געטאָן אַ נדר צו מיר. און אַצונד שטײ אױף, גײ אַרױס פֿון דעם היגן לאַנד, און קער זיך אום צו דעם לאַנד פֿון דײַן געבורט.

/31:14 האָבן רחל און לאה געענטפֿערט און געזאָגט צו אים: האָבן מיר דען נאָך אַ חלק אָדער אַ ירושה אין אונדזער פֿאָטערס הױז? /31:15 זײַנען מיר ניט אַזױ װי פֿרעמדע פֿאַררעכנט בײַ אים? װאָרום ער האָט אונדז פֿאַרקױפֿט, און אױפֿעסן אױך אױפֿגעגעסן דאָס געלט פֿאַר אונדז. /31:16 װאָרום די גאַנצע עשירות װאָס גאָט האָט אַװעקגענומען פֿון אונדזער פֿאָטער, דאָס איז אונדזערס און אונדזערע קינדערס. און אַצונד, אַלץ װאָס גאָט האָט דיר געהײסן, טו.

/31:17 איז יעקב אױפֿגעשטאַנען, און האָט אַרױפֿגעזעצט זײַנע קינדער און זײַנע װײַבער אױף קעמלען; /31:18 און ער האָט אַװעקגעפֿירט דאָס גאַנצע פֿי זײַנס, און זײַן גאַנצן פֿאַרמעג װאָס ער האָט אָנגעקליבן, דאָס פֿי פֿון זײַן אײגנס װאָס ער האָט אָנגעקליבן אין פַּדַן-אַרָם – כּדי צו גײן צו זײַן פֿאָטער יצחקן, קײן כּנַעַן. /31:19 און לָבָן איז געװען אַװעקגעגאַנגען שערן זײַנע שאָף. האָט רחל אַרױסגעגנבעט דעם תּרָפֿים פֿון איר פֿאָטער. /31:20 און יעקב האָט געגנבעט דאָס האַרץ פֿון לָבָן דעם אַרַמי מיט װאָס ער האָט אים ניט געלאָזט מערקן אַז ער אַנטלױפֿט. /31:21 און ער איז אַנטלאָפֿן מיט אַלץ װאָס ער האָט געהאַט, און ער איז אױפֿגעשטאַנען און אַריבערגעגאַנגען דעם טײַך, און האָט געקערט זײַן פּנים צום באַרג גִלעָד.

/31:22 איז אָנגעזאָגט געװאָרן לָבָנען אױפֿן דריטן טאָג אַז יעקב איז אַנטלאָפֿן. /31:23 האָט ער גענומען זײַנע ברידער מיט זיך, און האָט אים נאָכגעיאָגט זיבן טעג װעגס, און ער האָט אים אָנגעיאָגט אױפֿן באַרג גִלעָד.

/31:24 איז גאָט געקומען צו לָבָן דעם אַרַמי אין אַ חלום פֿון דער נאַכט, און האָט צו אים געזאָגט: היט דיך, זאָלסט ניט רעדן מיט יעקבן פֿון גוטס ביז שלעכטס.

/31:25 און לָבָן האָט אָנגעיאָגט יעקבן. און יעקב האָט אױפֿגעשטעלט זײַן געצעלט אױפֿן באַרג; אױך לָבָן און זײַנע ברידער האָבן אױפֿגעשטעלט אױפֿן באַרג גִלעָד. /31:26 האָט לָבָן געזאָגט צו יעקבן: װאָס האָסטו געטאָן װאָס דו האָסט געגנבעט מײַן האַרץ, און האָסט אַװעקגעפֿירט מײַנע טעכטער אַזױ װי געפֿאַנגענע פֿון שװערד? /31:27 פֿאַר װאָס ביסטו אַנטלאָפֿן באַהאַלטענערהײט, און האָסט זיך אַװעקגעגנבעט פֿון מיר, און האָסט מיר ניט אױסגעזאָגט, אַז איך זאָל דיך באַלײטן מיט שׂמחה און מיט געזאַנגען, מיט פּױק און מיט האַרף? /31:28 און האָסט מיך ניט געלאָזן קושן מײַנע זין און מײַנע טעכטער. נאַריש האָסטו אַצונד געטאָן. /31:29 מײַן האַנט האָט בכּוֹח צו טאָן מיט אײַך שלעכטס, נאָר דער גאָט פֿון אײַער פֿאָטער האָט נעכטן בײַ נאַכט געזאָגט צו מיר, אַזױ צו זאָגן: היט דיך פֿון צו רעדן מיט יעקבן פֿון גוטס ביז שלעכטס. /31:30 און אַצונד, אַװעקגײן ביסטו אַװעקגעגאַנגען, װײַל בענקען האָסטו זיך פֿאַרבענקט נאָך דײַן פֿאָטערס הױז, אַלמאַי אָבער האָסטו געגנבעט מײַן גאָט?

/31:31 האָט יעקב געענטפֿערט און האָט געזאָגט צו לָבָנען: װײַל איך האָב מוֹרא געהאַט, װאָרום איך האָב געקלערט: טאָמער װעסטו אַװעקרױבן דײַנע טעכטער פֿון מיר. /31:32 בײַ װעמען אָבער דו װעסט געפֿינען דײַן גאָט, דער זאָל ניט לעבן. פֿאַר אונדזערע ברידער דערקען װאָס איז דײַנס בײַ מיר, און נעם דיר צו. און יעקב האָט ניט געװוּסט אַז רחל האָט עס געגנבעט.

/31:33 איז לָבָן אַרײַנגעגאַנגען אין דעם געצעלט פֿון יעקבן, און אין דעם געצעלט פֿון לאהן, און אין דעם געצעלט פֿון די צװײ דינסטן, און ער האָט ניט געפֿונען; און ער איז אַרױסגעגאַנגען פֿון לאהס געצעלט, און איז אַרײַנגעגאַנגען אין דעם געצעלט פֿון רחלען. /31:34 און רחל האָט גענומען דעם תּרָפֿים, און האָט אים אַרײַנגעטאָן אין זאָטלקישן פֿון דעם קעמל, און האָט זיך געזעצט דערױף; און לָבָן האָט אַרומגעטאַפּט דאָס גאַנצע געצעלט, און האָט ניט געפֿונען. /31:35 האָט זי געזאָגט צו איר פֿאָטער: זאָל ניט פֿאַרדריסן אין די אױגן פֿון מײַן האַר, װאָס איך קען ניט אױפֿשטײן פֿאַר דיר, װײַל דער שטײגער פֿון װײַבער איז בײַ מיר. און ער האָט געזוכט, און האָט ניט געפֿונען דעם תּרָפֿים.

/31:36 האָט יעקבן פֿאַרדראָסן, און ער האָט זיך געקריגט מיט לָבָנען. און יעקב האָט זיך אָפּגערופֿן און האָט געזאָגט צו לָבָנען: װאָס איז מײַן פֿאַרברעך, װאָס איז מײַן חטא, װאָס דו האָסט מיך נאָכגעיאָגט? /31:37 אַז דו האָסט דורכגעטאַפּט אַלע מײַנע זאַכן, װאָס האָסטו געפֿונען פֿון אַלע דײַנע כְּלֵי-בית? לײג עס דאָ פֿאַר מײַנע ברידער און דײַנע ברידער, און זאָלן זײ אַנטשײדן צװישן אונדז בײדן. /31:38 פֿאַר די צװאַנציק יאָר װאָס איך בין געװען מיט דיר, האָבן דײַנע שעפּסן און דײַנע ציגן ניט פֿאַר װאָרפֿן, און די װידערס פֿון דײַנע שאָף האָב איך ניט געגעסן. /31:39 אַ פֿאַרצוקטע האָב איך ניט געבראַכט צו דיר; איך פֿלעג לײַדן איר שאָדן; פֿון מײַן האַנט פֿלעגסטו עס אױפֿמאָנען, געגנבעט בײַ טאָג, צי געגנבעט בײַ נאַכט. /31:40 בײַ טאָג פֿלעגט מיך אױפֿעסן די היץ, און דער פֿראָסט בײַ נאַכט; און מײַן שלאָף האָט געװײַכט פֿון מײַנע אױגן. /31:41 פֿאַר צװאַנציק יאָר בין איך געװען אין דײַן הױז: פֿערצן יאָר האָב איך דיר געדינט פֿאַר דײַנע צװײ טעכטער, און זעקס יאָר פֿאַר דײַנע שאָף; און דו האָסט געביטן מײַן לױן צען מאָל. /31:42 װען ניט דער גאָט פֿון מײַן פֿאָטער, דער גאָט פֿון אבֿרהמען און די פֿאָרכט פֿון יצחקן, װאָלט געװען מיט מיר, װאָלסטו מיך אַצונד אַװעקגעשיקט מיט לײדיקן. גאָט האָט געזען מײַן פּײַן און די מאַטערניש פֿון מײַנע הענט, און ער האָט אַנטשײדט נעכטן בײַ נאַכט.

/31:43 האָט לָבָן געענטפֿערט און האָט געזאָגט צו יעקבן; די טעכטער זײַנען מײַנע טעכטער, און די קינדער מײַנע קינדער, און די שאָף מײַנע שאָף, און אַלץ װאָס דו זעסט איז מײַנס; און װאָס קען איך הײַנט טאָן צו די דאָזיקע טעכטער מײַנע, אָדער צו זײערע קינדער װאָס זײ האָבן געבאָרן? /31:44 און אַצונד, קום לאָמיר שליסן אַ בונד, איך און דו, און זאָל עס זײַן צום עדות צװישן מיר און צװישן דיר.

/31:45 האָט יעקב גענומען אַ שטײן, און האָט אים אױפֿגעשטעלט פֿאַר אַ זײַלשטײן. /31:46 און יעקב האָט געזאָגט צו זײַנע ברידער: קלײַבט אָן שטײנער. האָבן זײ גענומען שטײנער, און געמאַכט אַ הױפֿן, און זײ האָבן געגעסן דאָרטן אױפֿן הױפֿן. /31:47 און לָבָן האָט אים גערופֿן יְגַר-שָׂהֲדותאָ, און יעקב האָט אים גערופֿן גַל-עֵד. /31:48 און לָבָן האָט געזאָגט: דער דאָזיקער הױפֿן איז אַן עדות צװישן מיר און צװישן דיר הײַנט. דרום האָט מען גערופֿן זײַן נאָמען גִלעָד; /31:49 און אױך מִצפָּה, װײַל ער האָט געזאָגט: גאָט זאָל אַראָפּקוקן צװישן מיר און צװישן דיר, װען מיר װעלן זײַן פֿאַרהױלן אײנער פֿון אַנדערן, /31:50 אױב דו װעסט פּײַניקן מײַנע טעכטער, און אױב דו װעסט צונעמען אַנדערע װײַבער צו מײַנע טעכטער, בעת קײן מענטש איז ניטאָ לעבן אונדז; זע, גאָט איז אַן עדות צװישן מיר און צװישן דיר.

/31:51 און לָבָן האָט געזאָגט צו יעקבן: אָט איז דער דאָזיקער הױפֿן, און אָט איז דער זײַלשטײן, װאָס איך האָב אױפֿגעשטעלט צװישן מיר און צװישן דיר. /31:52 אַן עדות איז דער דאָזיקער הױפֿן, און אַן עדות דער זײַלשטײן, אַז איך װעל ניט אַריבערגײן דעם דאָזיקן הױפֿן צו דיר, און אַז דו װעסט ניט אַריבערגײן דעם דאָזיקן הױפֿן און דעם דאָזיקן זײַלשטײן צו מיר, צום בײזן. /31:53 זאָל דער גאָט פֿון אבֿרהמען, און דער גאָט פֿון נָחוֹרן, דער גאָט פֿון זײער פֿאָטער, משפּטן צװישן אונדז. און יעקב האָט געשװאָרן בײַ דער פֿאָרכט פֿון זײַן פֿאָטער יצחקן.

/31:54 און יעקב האָט געשלאַכט שלאַכטאָפּפֿער אױפֿן באַרג, און ער האָט גערופֿן זײַנע ברידער צו עסן ברױט; און זײ האָבן געגעסן ברױט, און האָבן גענעכטיקט אױפֿן באַרג.

/32:1 און לָבָן האָט זיך געפֿעדערט אין דער פֿרי, און ער האָט געקושט זײַנע זין און זײַנע טעכטער, און האָט זײ געבענטשט; און לָבָן איז אַװעקגעגאַנגען, און האָט זיך אומגעקערט צו זײַן אָרט.

/32:2 און יעקב איז געגאַנגען אױף זײַן װעג, און מלאָכים פֿון גאָט האָבן אים באַגעגנט. /32:3 און יעקב האָט געזאָגט, אַז ער האָט זײ דערזען: גאָטס מחנה איז דאָס; און ער האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון יענעם אָרט מַחנַיִם.

וַיִשְלַח

/32:4 און יעקב האָט געשיקט שלוחים פֿאַרױס פֿאַר זיך צו זײַן ברודער עֵשָׂון קײן לאַנד שֵׂעִיר, אין פֿעלד פֿון אֶדוֹם. /32:5 און ער האָט זײ באַפֿױלן, אַזױ צו זאָגן: אַזױ זאָלט איר זאָגן צו מײַן האַר, צו עֵשָׂון: אַזױ האָט געזאָגט דײַן קנעכט יעקב: בײַ לָבָנען האָב איך געװױנט, און איך האָב זיך אױפֿגעהאַלטן ביז אַצונד. /32:6 און איך האָב אָקסן און אײזלען, שאָף, און קנעכט און דינסטן; האָב איך געשיקט אָנזאָגן מײַן האַר, כּדי צו געפֿינען לײַטזעליקײט אין דײַנע אױגן.

/32:7 האָבן די שלוחים זיך אומגעקערט צו יעקבן, אַזױ צו זאָגן: מיר זײַנען געקומען צו דײַן ברודער, צו עֵשָׂון, און ער גײט דיר אױך אַנטקעגן, און פֿיר הונדערט מאַן מיט אים. /32:8 האָט יעקב זײער מוֹרא געקריגן, און ער איז געװען באַקלעמט. און ער האָט צעטײלט דאָס פֿאָלק װאָס מיט אים, און די שאָף און די רינדער און די קעמלען, אין צװײ מחנות. /32:9 און ער האָט געזאָגט: אױב עֵשָׂו װעט קומען אױף אײן מחנה, און װעט זי שלאָגן, װעט די איבעריקע מחנה אַנטרונען װערן.

/32:10 און יעקב האָט געזאָגט: גאָט פֿון מײַן פֿאָטער אבֿרהמען, און גאָט פֿון מײַן פֿאָטער יצחקן, יהוה, װאָס האָט געזאָגט צו מיר: קער זיך אום צו דײַן לאַנד און צו דײַן אָפּשטאַם, און איך װעל גוטס טאָן מיט דיר; /32:11 איך בין צו קלײן פֿאַר אַלע חסדים און פֿאַר אַלדער טרײַשאַפֿט װאָס דו האָסט געטאָן מיט דײַן קנעכט; װאָרום מיט מײַן שטעקן בין איך אַריבערגעגאַנגען דעם דאָזיקן יַרדן, און אַצונד בין איך געװאָרן צװײ מחנות. /32:12 זײַ מיך מציל, איך בעט דיך, פֿון דער האַנט פֿון מײַן ברודער, פֿון דער האַנט פֿון עֵשָׂון, װאָרום איך האָב מוֹרא פֿאַר אים, ער זאָל ניט קומען און מיך שלאָגן מוטער מיט קינדער. /32:13 דו האָסט דאָך געזאָגט: גוטס טאָן װעל איך גוטס טאָן מיט דיר, און איך װעל מאַכן דײַן זאָמען אַזױ װי דער זאַמד פֿון ים, װאָס קען ניט געצײלט װערן פֿון פֿילקײט.

/32:14 און ער האָט דאָרטן גענעכטיקט יענע נאַכט; און ער האָט גענומען פֿון װאָס אים איז געקומען צו דער האַנט, אַ מתּנה פֿאַר זײַן ברודער עֵשָׂון: /32:15 צװײ הונדערט ציגן, און צװאַנציק בעק, צװײ הונדערט שעפּסן, און צװאַנציק װידערס, /32:16 דרײַסיק קעמלען זײגעדיקע מיט זײערע יונגע, פֿערציק קי, און צען אָקסן, צװאַנציק אײזעלינס, און צען יונגע אײזלען. /32:17 און ער האָט איבערגעגעבן אין דער האַנט פֿון זײַנע קנעכט, צו סטאַדע, צו סטאַדע באַזונדער; און ער האָט אָנגעזאָגט זײַנע קנעכט: גײט מיר פֿאַרױס, און װאַרע זאָלט איר מאַכן צװישן סטאַדע און סטאַדע. /32:18 און ער האָט באַפֿױלן דעם ערשטן, אַזױ צו זאָגן: אַז דיך װעט באַגעגענען עֵשָׂו מײַן ברודער, און װעט דיך פֿרעגן, אַזױ צו זאָגן: װעמעס ביסטו? און װוּהין גײסטו? און װעמעס זײַנען די דאָזיקע פֿאַר דיר? /32:19 זאָלסטו זאָגן: דײַן קנעכט יעקבס; אַ מתּנה איז דאָס געשיקט צו מײַן האַר, צו עֵשָׂון; און אָן איז ער אױך הינטער אונדז. /32:20 און ער האָט באַפֿױלן אױך דעם צװײטן און דעם דריטן, און אַלע װאָס זײַנען געגאַנגען הינטער די סטאַדעס, אַזױ צו זאָגן: אַזױ װי די דאָזיקע רײד זאָלט איר רעדן צו עֵשָׂון, אַז איר טרעפֿט אים; /32:21 און איר זאָלט זאָגן: אָן איז אױך דײַן קנעכט יעקב הינטער אונדז. װאָרום ער האָט געזאָגט: לאָמיך אים איבערבעטן מיט דער מתּנה װאָס גײט מיר פֿאַרױס, און דערנאָך װעל איך זען זײַן פּנים, אפֿשר װעט ער מיך אױפֿנעמען.

/32:22 איז די מתּנה אַװעק אים פֿאַרױס, און ער האָט גענעכטיקט יענע נאַכט אין לאַגער. /32:23 און ער איז אױפֿגעשטאַנען אין יענער נאַכט, און האָט גענומען זײַנע צװײ װײַבער, און זײַנע צװײ דינסטן, און זײַנע עלף קינדער, און ער איז אַריבערגעפֿאָרן דעם איבערפֿאָר פֿון יַבוֹק. /32:24 ער האָט זײ גענומען, און האָט זײ אַריבערגעפֿירט איבערן טײַך, און האָט אַריבערגעפֿירט װאָס ער האָט געהאַט.

/32:25 און אַז יעקב איז געבליבן אַלײן, האָט אַ מאַן זיך געראַנגלט מיט אים ביז דער פֿרימאָרגן איז אױפֿגעגאַנגען. /32:26 און אַז ער האָט געזען אַז ער קען אים ניט בײַקומען, האָט ער אָנגערירט דאָס לעפֿל פֿון זײַן דיך; און דאָס לעפֿל פֿון יעקבס דיך איז אױסגעלונקען געװאָרן אין זײַן ראַנגלען זיך מיט אים. /32:27 האָט ער געזאָגט: לאָז מיך אַװעק, װאָרום דער פֿרימאָרגן איז אױפֿגעגאַנגען. האָט ער געזאָגט: איך װעל דיך ניט אַװעקלאָזן, סײַדן װעסט מיך בענטשן. /32:28 האָט ער צו אים געזאָגט: װאָס איז דײַן נאָמען? האָט ער געזאָגט: יעקב. /32:29 האָט ער געזאָגט: ניט מער זאָל יעקב גערופֿן װערן דײַן נאָמען, נײַערט יִשׂרָאֵל, װאָרום האָסט געשטריטן מיט גאָט און מיט מענטשן, און ביסט בײַגעקומען. /32:30 האָט יעקב געפֿרעגט און האָט געזאָגט: זאָג מיר, איך בעט דיך, דײַן נאָמען. האָט ער געזאָגט: נאָך װאָס דען פֿרעגסטו אױף מײַן נאָמען? און ער האָט אים דאָרטן געבענטשט.

/32:31 און יעקב האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון דעם אָרט פּניאֵל, װײַל: איך האָב געזען גאָט פּנים אֶל פּנים, און מײַן זעל איז ניצול געװאָרן. /32:32 און די זון איז אים אױפֿגעגאַנגען װי ער איז אַריבערגעגאַנגען פּניאֵל. און ער האָט געהונקען אױף זײַן דיך.

/32:33 דרום עסן ניט די קינדער פֿון ישׂראל דעם שפּרינגאָדער װאָס אױפֿן לעפֿל פֿון דיך, ביז אױף הײַנטיקן טאָג; װײַל ער האָט אָנגערירט דאָס לעפֿל פֿון יעקבס דיך, דעם שפּרינגאָדער.

/33:1 און יעקב האָט אױפֿגעהױבן זײַנע אױגן, און האָט אַ קוק געטאָן, ערשט עֵשָׂו קומט אָן, און פֿיר הונדערט מאַן מיט אים; האָט ער אײַנגעטײלט די קינדער צו לאהן, און צו רחלען, און צו די צװײ דינסטן. /33:2 און ער האָט געשטעלט די דינסטן און זײערע קינדער צוערשט, און לאהן און אירע קינדער הינטער זײ, און רחלען און יוֹספֿן די לעצטע. /33:3 און ער איז אַװעק זײ פֿאַרױס, און ער האָט זיך געבוקט צו דער ערד זיבן מאָל ביז ער האָט גענענט צו זײַן ברודער.

/33:4 איז עֵשָׂו אים געלאָפֿן אַנטקעגן, און ער האָט אים אַרומגענומען, און איז אים געפֿאַלן אױפֿן האַלדז, און האָט אים געקושט, און זײ האָבן געװײנט. /33:5 און ער האָט אױפֿגעהױבן זײַנע אױגן, און האָט געזען די װײַבער און די קינדער, און ער האָט געזאָגט: װער זײַנען די דאָזיקע בײַ דיר? האָט ער געזאָגט: די קינדער מיט װאָס גאָט האָט געלײַטזעליקט דײַן קנעכט.

/33:6 האָבן גענענט די דינסטן, זײ און זײערע קינדער, און האָבן זיך געבוקט. /33:7 און אױך לאה און אירע קינדער האָבן גענענט, און האָבן זיך געבוקט; און דערנאָך האָבן גענענט יוֹסף און רחל, און האָבן זיך געבוקט.

/33:8 האָט ער געזאָגט: װאָס איז בײַ דיר די דאָזיקע גאַנצע מחנה װאָס איך האָב באַגעגנט? האָט ער געזאָגט: צו געפֿינען לײַטזעליקײט אין די אױגן פֿון מײַן האַר. /33:9 האָט עֵשָׂו געזאָגט: איך האָב גענוג, מײַן ברודער, זאָל בלײַבן בײַ דיר װאָס בײַ דיר. /33:10 האָט יעקב געזאָגט: נײן, איך בעט דיך; אױב, איך בעט דיך, איך האָב געפֿונען לײַטזעליקײט אין דײַנע אױגן, זאָלסטו אָננעמען מײַן מתּנה פֿון מײַן האַנט, װאָרום איך האָב געזען דײַן פּנים, אַזױ װי מע זעט דעם פּנים פֿון גאָט, און דו האָסט מיך באַװיליקט. /33:11 נעם אָן, איך בעט דיך, מײַן געשאַנק װאָס איז דיר געבראַכט געװאָרן, װײַל גאָט האָט מיך געלײַטזעליקט, און װײַל בײַ מיר איז דאָ פֿון אַלעם. און ער איז צוגעשטאַנען צו אים, ביז ער האָט אָנגענומען.

/33:12 האָט ער געזאָגט: לאָמיר ציען און גײן, און איך װעל גײן לעבן דיר. /33:13 האָט ער צו אים געזאָגט: מײַן האַר מערקט אַז די קינדער זײַנען יונג, און די שאָף און די רינדער זײַנען בײַ מיר זײגעדיקע, און אַז מע װעט זײ צוטרײַבן אײן טאָג, װעלן אױסשטאַרבן אַלע שאָף. /33:14 זאָל, איך בעט דיך, מײַן האַר אַװעקגײן פֿאַרױס פֿאַר זײַן קנעכט, און איך װעל מיר ציען פּאַמעלעך נאָך די טריט פֿון דעם פֿי װאָס פֿאַר מיר, און נאָך די טריט פֿון די קינדער, ביז װאַנען איך װעל קומען צו מײַן האַר קײן שֵׂעִיר. /33:15 האָט עֵשָׂו געזאָגט: לאָמיך אָפּשטעלן בײַ דיר פֿון דעם פֿאָלק װאָס מיט מיר. האָט ער געזאָגט: נאָך װאָס גאָר זאָל איך געפֿינען לײַטזעליקײט אין די אױגן פֿון מײַן האַר?

/33:16 און עֵשָׂו האָט זיך אומגעקערט אין יענעם טאָג אױף זײַן װעג קײן שֵׂעִיר. /33:17 און יעקב האָט אַװעקגעצױגן קײן סוכּוֹת, און ער האָט געבױט פֿאַר זיך אַ הױז, און פֿאַר זײַנע פֿי האָט ער געמאַכט בײַדלעך; דרום האָט מען גערופֿן דעם נאָמען פֿון דעם אָרט סוכּוֹת.

/33:18 און יעקב איז געקומען בשלום אין דער שטאָט שכֶם װאָס אין לאַנד כְּנַעַן, װען ער איז געקומען פֿון פַּדַן-אַרָם; און ער האָט געלאַגערט פֿאַר דער שטאָט. /33:19 און ער האָט אָפּגעקױפֿט דאָס שטיק פֿעלד װאָס ער האָט דאָרטן אױפֿגעשטעלט זײַן געצעלט, פֿון דער האַנט פֿון די קינדער פֿון חַמוֹר דעם פֿאָטער פֿון שכֶמען, פֿאַר הונדערט קשׂיטָה. /33:20 און ער האָט דאָרטן אױפֿגעשטעלט אַ מזבח, און האָט אים גערופֿן אֵל-אֱלֹהֵי-יִשׂרָאֵל.

/34:1 און דינה די טאָכטער פֿון לאהן, װאָס זי האָט געבאָרן יעקבן, איז אַרױסגעגאַנגען זען די טעכטער פֿון לאַנד. /34:2 האָט שכֶם דער זון פֿון חַמוֹר דעם חִוִי, דעם פֿירשט פֿון לאַנד, זי דערזען, און ער האָט זי גענומען, און איז געלעגן מיט איר, און האָט זי געפּײַניקט. /34:3 און זײַן זעל האָט זיך באַהעפֿט אָן יעקבס טאָכטער דינהן, און ער האָט ליב געקריגן די מײדל, און ער האָט גערעדט צום האַרצן פֿון דער מײדל. /34:4 און שכֶם האָט געזאָגט צו זײַן פֿאָטער חַמוֹרן, אַזױ צו זאָגן: נעם מיר די דאָזיקע מײדל פֿאַר אַ װײַב.

/34:5 און יעקב האָט געהערט אַז ער האָט פֿאַראומרײניקט זײַן טאָכטער דינהן, װען זײַנע זין זײַנען געװען מיט זײַן פֿי אין פֿעלד; האָט יעקב געשװיגן ביז זײ זײַנען געקומען.

/34:6 און חַמוֹר דער פֿאָטער פֿון שכֶמען איז אַרױסגעקומען צו יעקבן, צו רעדן מיט אים. /34:7 און די זין פֿון יעקבן זײַנען געקומען פֿון פֿעלד, װי זײ האָבן עס געהערט; און די מענער האָבן זיך געקלעמט, און זײ האָט שטאַרק געברענט װאָס ער האָט באַגאַנגען אַ נבָלה אַקעגן ישׂראל, צו ליגן מיט דער טאָכטער פֿון יעקבן, װאָס אַזױ-װאָס טאָר ניט געטאָן װערן.

/34:8 און חַמוֹר האָט גערעדט מיט זײ, אַזױ צו זאָגן: די זעל פֿון מײַן זון שכֶמען גלוסט נאָך אײַער טאָכטער. גיט זי אים, איך בעט אײַך, פֿאַר אַ װײַב. /34:9 און זײַט זיך מתחתּן מיט אונדז; אײַערע טעכטער װעט איר אונדז געבן, און אונדזערע טעכטער װעט איר אײַך נעמען. /34:10 און איר װעט זיך באַזעצן בײַ אונדז, און דאָס לאַנד װעט ליגן פֿאַר אײַך; זיצט און פֿאַרקערט דרינען און באַפֿעסטיקט אײַך אין איר. /34:11 און שכֶם האָט געזאָגט צו איר פֿאָטער און צו אירע ברידער: לאָמיך געפֿינען לײַטזעליקײט אין אײַערע אױגן, און װאָס איר װעט מיר זאָגן, װעל איך געבן. /34:12 מערט אױף מיר נדן און מתּנות ביז גאָר, און איך װעל געבן אַזױ װי איר װעט מיר זאָגן, נאָר גיט מיר די מײדל פֿאַר אַ װײַב.

/34:13 האָבן די זין פֿון יעקבן געענטפֿערט שכֶמען און זײַן פֿאָטער חַמוֹרן מיט ליסטיקײט, און זײ האָבן גערעדט – װײַל ער האָט פֿאַראומרײניקט זײער שװעסטער דינהן – /34:14 און זײ האָבן צו זײ געזאָגט: מיר קענען ניט טאָן די דאָזיקע זאַך, צו געבן אונדזער שװעסטער צו אַ מאַן װאָס איז אומבאַשניטן, װאָרום דאָס איז אַ חרפּה פֿאַר אונדז. /34:15 נאָר מיט דעם באַדינג װעלן מיר אײַנװיליקן צו אײַך: אױב איר װעט װערן אַזױ װי מיר, אַז בײַ אײַך זאָל געמַלט װערן איטלעכער מאַנספֿאַרשױן. /34:16 דענצמאָל װעלן מיר אײַך געבן אונדזערע טעכטער, און אײַערע טעכטער װעלן מיר אונדז נעמען, און מיר װעלן זיך באַזעצן בײַ אײַך, און װערן אײן פֿאָלק. /34:17 אָבער אַז איר װעט ניט צוהערן צו אונדז, זיך צו מַלן, װעלן מיר נעמען אונדזער טאָכטער, און מיר װעלן אַװעקגײן.

/34:18 און זײערע װערטער זײַנען װױל געפֿעלן אין די אױגן פֿון חַמוֹרן, און אין די אױגן פֿון שכֶם דעם זון פֿון חַמוֹרן. /34:19 און דער יונג האָט ניט געזאַמט צו טאָן די זאַך, װאָרום ער האָט געגאַרט נאָך דער טאָכטער פֿון יעקבן; און ער איז געװען דער אָנגעזעענסטער פֿון דעם גאַנצן הױז פֿון זײַן פֿאָטער. /34:20 און חַמוֹר און זײַן זון שכֶם זײַנען געקומען צום טױער פֿון זײער שטאָט, און האָבן גערעדט צו די מענטשן פֿון זײער שטאָט, אַזױ צו זאָגן: /34:21 די דאָזיקע מענטשן זײַנען אין שלום מיט אונדז; זאָלן זײ זיך באַזעצן אין לאַנד, און פֿאַרקערן דרינען; װאָרום זעט, דאָס לאַנד ליגט געראַם אין אָרט פֿאַר זײ. זײערע טעכטער װעלן מיר אונדז נעמען פֿאַר װײַבער, און אונדזערע טעכטער װעלן מיר זײ געבן. /34:22 אָבער נאָר מיט דעם באַדינג װעלן די מענטשן אײַנװיליקן צו אונדז זיך צו באַזעצן בײַ אונדז, צו װערן אײן פֿאָלק, אַז בײַ אונדז זאָל געמַלט װערן איטלעכער מאַנספֿאַרשױן, אַזױ װי זײ זײַנען געמַלט. /34:23 זײער פֿי, און זײער אײגנס, און אַלע זײערע בהמות, װעלן דאָך זײַן אונדזערע; זאָלן מיר נאָר אײַנװיליקן צו זײ, און זײ זאָלן זיך באַזעצן בײַ אונדז.

/34:24 האָבן אַלע אַרױסגײער פֿון דעם טױער פֿון זײַן שטאָט צוגעהערט צו חַמוֹרן און צו זײַן זון שכֶמען, און אַלע מאַנספֿאַרשױנען זײַנען געמַלט געװאָרן, אַלע אַרױסגײער פֿון דעם טױער פֿון זײַן שטאָט.

/34:25 און עס איז געװען אױפֿן דריטן טאָג, װען זײ זײַנען געװען אין װײטאָק, האָבן יעקבס צװײ זין, שמעון און לֵוִי, די ברידער פֿון דינהן, גענומען איטלעכער זײַן שװערד, און זײ זײַנען געקומען זיכערערהײט אױף דער שטאָט, און האָבן אױסגעהרגעט אַלע מאַנספֿאַרשױנען. /34:26 אױך חַמוֹרן און זײַן זון שכֶמען האָבן זײ געהרגעט מיטן שאַרף פֿון שװערד; און זײ האָבן צוגענומען דינהן פֿון שכֶמס הױז, און זײַנען אַרױסגעגאַנגען. /34:27 זײַנען די זין פֿון יעקבן געקומען אױף די דערשלאָגענע, און האָבן אױסגערױבט די שטאָט, װײַל זײ האָבן פֿאַראומרײניקט זײער שװעסטער; /34:28 זײערע שאָף און זײערע רינדער און זײערע אײזלען, סײַ װאָס אין שטאָט, סײַ װאָס אין פֿעלד, האָבן זײ צוגענומען; /34:29 און זײער גאַנצן פֿאַרמעג, און אַלע זײערע קלײנע קינדער און זײערע װײַבער, האָבן זײ געפֿאַנגען און אַװעקגערױבט – אַלץ װאָס אין הױז.

/34:30 האָט יעקב געזאָגט צו שמעונען און צו לֵוִין: איר האָט מיך פֿאַראומגליקט, מיך צו פֿאַרמיאוסן בײַ דעם באַװױנער פֿון לאַנד, בײַ דעם כּנַעַני און בײַ דעם פּרִזי; װאָרום איך בין אַ הײַפֿל מענטשן, און זײ װעלן זיך אױפֿקלײַבן אַקעגן מיר, און װעלן מיך שלאָגן, און איך און מײַן הױז װעלן פֿאַרטיליקט װערן. /34:31 האָבן זײ געזאָגט: זאָל מען אַזױ װי מיט אַ זוֹנה זיך באַגײן מיט אונדזער שװעסטער?

/35:1 און גאָט האָט געזאָגט צו יעקבן: שטײ אױף, גײ אַרױף קײן בית-אֵל און זיץ דאָרטן, און מאַך דאָרטן אַ מזבח צו דעם גאָט װאָס האָט זיך באַװיזן צו דיר בײַ דײַן אַנטלױפֿן פֿון דײַן ברודער עֵשָׂון.

/35:2 האָט יעקב געזאָגט צו זײַן הױזגעזינט, און צו אַלע װאָס מיט אים: טוט אָפּ די פֿרעמדע געטער װאָס צװישן אײַך, און רײניקט אײַך, און בײַט איבער אײַערע קלײדער. /35:3 און לאָמיר אױפֿשטײן און אַרױפֿגײן קײן בית-אֵל, און איך װעל דאָרטן מאַכן אַ מזבח צו דעם גאָט װאָס האָט מיר געענטפֿערט אין טאָג פֿון מײַן נױט, און איז געװען מיט מיר אױף דעם װעג װאָס איך בין געגאַנגען.

/35:4 האָבן זײ אָפּגעגעבן יעקבן אַלע פֿרעמדע געטער װאָס אין זײער האַנט, און די אױרינגען װאָס אין זײערע אױערן; און יעקב האָט זײ באַהאַלטן אונטער דעם אײכנבױם װאָס בײַ שכֶם. /35:5 און זײ האָבן אַװעקגעצױגן; און אַ שרעק פֿון גאָט איז געװען אױף די שטעט װאָס אַרום זײ, און זײ האָבן ניט נאָכגעיאָגט די זין פֿון יעקבן.

/35:6 און יעקב איז געקומען קײן לוז װאָס אין לאַנד כּנַעַן – דאָס איז בית-אֵל – ער און דאָס גאַנצע פֿאָלק װאָס מיט אים. /35:7 און ער האָט דאָרטן געבױט אַ מזבח, און האָט גערופֿן דעם אָרט אֵל-בית-אֵל, װאָרום דאָרטן האָט זיך גאָט אַנטפּלעקט צו אים בײַ זײַן אַנטלױפֿן פֿון זײַן ברודער.

/35:8 און דבוֹרה, רבקהס אַם, איז געשטאָרבן, און זי איז באַגראָבן געװאָרן אונטער בית-אֵל, אונטער דעם אײכנבױם; און ער האָט גערופֿן זײַן נאָמען אַלוֹן-בכות.

/35:9 און גאָט האָט זיך װידער באַװיזן צו יעקבן בײַ זײַן קומען פֿון פַּדַן-אַרָם, און ער האָט אים געבענטשט. /35:10 און גאָט האָט צו אים געזאָגט: דײַן נאָמען איז יעקב; זאָל מער ניט גערופֿן װערן דײַן נאָמען יעקב, נײַערט ישׂראל זאָל זײַן דײַן נאָמען; און ער האָט גערופֿן זײַן נאָמען ישׂראל. /35:11 און גאָט האָט צו אים געזאָגט: איך בין גאָט שַדַי, פֿרוכפּער דיך און מער דיך; אַ פֿאָלק און אַ געזעמל פֿעלקער זאָל װערן פֿון דיר, און מלכים זאָלן אַרױסגײן פֿון דײַנע לענדן. /35:12 און דאָס לאַנד װאָס איך האָב געגעבן אבֿרהמען און יצחקן, דיר װעל איך עס געבן, און דײַן זאָמען נאָך דיר װעל איך געבן דאָס לאַנד.

/35:13 און גאָט האָט זיך אױפֿגעהױבן פֿון איבער אים אין דעם אָרט װוּ ער האָט מיט אים גערעדט. /35:14 און יעקב האָט אױפֿגעשטעלט אַ זײַל אױף דעם אָרט װוּ ער האָט מיט אים גערעדט, אַ זײַל פֿון שטײן, און ער האָט אַרױפֿגעגאָסן אױף אים אַ גיסאָפּפֿער, און געגאָסן אױף אים אײל. /35:15 און יעקב האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון דעם אָרט װאָס גאָט האָט גערעדט מיט אים דאָרטן, בית-אֵל.

/35:16 און זײ האָבן אַװעקגעצױגן פֿון בית-אֵל. און װען עס איז נאָך געװען אַ שטרעק לאַנד צו קומען קײן אֶפֿרָת, איז רחל געגאַנגען צו קינד, און זי האָט געהאַט אַ שװערע געבורט. /35:17 און עס איז געװען, אין איר שװערער געבורט, האָט די הײבין צו איר געזאָגט: זאָלסט ניט מוֹרא האָבן, װאָרום אױך דאָס איז דיר אַ זון. /35:18 און עס איז געװען, װען איר נשמה איז אױסגעגאַנגען, בעת זי איז געשטראָבן, האָט זי גערופֿן זײַן נאָמען בן-אוֹני; אָבער זײַן פֿאָטער האָט אים גערופֿן בניָמין.

/35:19 און רחל איז געשטאָרבן, און זי איז באַגראָבן געװאָרן אױפֿן װעג קײן אֶפֿרָת, דאָס איז בית-לֶחֶם. /35:20 און יעקב האָט געשטעלט אַ מצבֿה אױף איר קבֿר; דאָס איז די מצבֿה פֿון רחלס קבֿר ביז אױף הײַנט.

/35:21 און ישׂראל האָט אַװעקגעצױגן, און ער האָט אױפֿגעשטעלט זײַן געצעלט פֿון יענער זײַט מִגדַל-עֵדֶר.

/35:22 און עס איז געװען װען ישׂראל האָט געװױנט אין יענעם לאַנד, איז געגאַנגען ראובן און איז געלעגן מיט בלהָה, זײַן פֿאָטערס קעפּסװײַב; און ישׂראל האָט עס געהערט.

און די זין פֿון יעקבן זײַנען געװען צװעלף: /35:23 די זין פֿון לאהן: יעקבס בכָור ראובן, און שמעון, און לֵוִי, און יהודה, און יִששָׂכָר, און זבולון; /35:24 די זין פֿון רחלען: יוֹסף און בנימין; /35:25 און די זין פֿון בלהָה, רחלס דינסט: דָן און נפֿתּלי; /35:26 און די זין פֿון זִלפָּה, לאהס דינסט: גָד און אָשר. דאָס זײַנען די זין פֿון יעקבן, װאָס זײַנען אים געבאָרן געװאָרן אין פַּדַן-אַרָם.

/35:27 און יעקב איז געקומען צו זײַן פֿאָטער יצחקן קײן מַמרֵא, קײן קִריַת-אַרבע – דאָס איז חֶברוֹן – װאָס דאָרטן האָט געװױנט אבֿרהם און יצחק.

/35:28 און די טעג פֿון יצחקן זײַנען געװען הונדערט יאָר און אַכציק יאָר. /35:29 און יצחק איז פֿאַרגאַנגען און איז געשטאָרבן, און ער איז אײַנגעזאַמלט געװאָרן צו זײַן פֿאָלק, אַלט און זאַט מיט טעג. און עֵשָׂו און יעקב זײַנע זין האָבן אים באַגראָבן.

/36:1 און דאָס זײַנען די געבורטן פֿון עֵשָׂון, דאָס איז אֶדוֹם. /36:2 עֵשָׂו האָט גענומען זײַנע װײַבער פֿון די טעכטער פֿון כּנַעַן: עָדָה די טאָכטער פֿון אֵילוֹן דעם חִתּי, און אָהליבָמָה די טאָכטער פֿון עַנָהן, די טאָכטער פֿון צִבְעוֹן דעם חִוִי; /36:3 און בשׂמַת די טאָכטער פֿון יִשמָעֵאלן, די שװעסטער פֿון נבָיוֹתן. /36:4 און עָדָה האָט עֵשָׂון געבאָרן אֶליפַזן; און בשׂמַת האָט געבאָרן רְעואֵלן; /36:5 און אָהליבָמָה האָט געבאָרן יְעושן, און יַעְלָמען, און קרַחן. דאָס זײַנען די זין פֿון עֵשָׂון, װאָס זײַנען אים געבאָרן געװאָרן אין לאַנד כּנַעַן.

/36:6 און עֵשָׂו האָט גענומען זײַנע װײַבער, און זײַנע זין און זײַנע טעכטער, און אַלע נפשות פֿון זײַן הױזגעזינט, און זײַן פי, און אַלע זײַנע בהמות, און זײַן גאַנץ אײגנס װאָס ער האָט אָנגעקליבן אין לאַנד כּנַעַן, און ער איז אַװעקגעגאַנגען אין אַ לאַנד, אַװעק פֿון זײַן ברודער יעקבן. /36:7 װאָרום זײער פֿאַרמעג איז געװען צו גרױס אױף צו זיצן באַנאַנד, און דאָס לאַנד פֿון זײער װױנשאַפט האָט זײ ניט געקענט טראָגן פֿון װעגן זײער פי. /36:8 האָט עֵשָׂו זיך באַזעצט אױפֿן באַרג שֵׂעִיר; עֵשָׂו דאָס איז אֶדוֹם.

/36:9 און דאָס זײַנען די געבורטן פֿון עֵשָׂו דעם פאָטער פֿון אֶדוֹם אױפֿן באַרג שֵׂעִיר. /36:10 דאָס זײַנען די נעמען פֿון עֵשָׂוס זין: אֶליפַז דער זון פֿון עֵשָׂוס װײַב עָדָהן, רְעואֵל דער זון פֿון עֵשָׂוס װײַב בשׂמַתן. /36:11 און די זין פֿון אֶליפַזן זײַנען געװען: תֵּימָן, אוֹמָר, צפוֹ, און גַעְתָּם, און קנַז. /36:12 און תִּמנַע איז געװען אַ קעפּסװײַב פֿון עֵשָׂוס זון אֶליפַזן, און זי האָט אֶליפַזן געבאָרן עַמָלֵקן. דאָס זײַנען די זין פֿון עֵשָׂוס װײַב עָדָהן. /36:13 און דאָס זײַנען די זין פֿון רְעואֵלן: נַחַת, און זֶרַח, שַמָה, און מִזָה. דאָס זײַנען געװען די זין פֿון עֵשָׂוס װײַב בשׂמַתן. /36:14 און דאָס זײַנען געװען די זין פֿון עֵשָׂוס װײַב אָהליבָמָה דער טאָכטער פֿון עַנָהן, דער טאָכטער פֿון צִבְעוֹנען; זי האָט עֵשָׂון געבאָרן יְעושן, און יַעְלָמען, און קֹרַחן.

/36:15 דאָס זײַנען די פירשטן פֿון די קינדער פֿון עֵשָׂו: די קינדער פֿון עֵשָׂוס בכָור אֶליפַזן: דער פירשט פֿון תֵּימָן, דער פירשט פֿון אוֹמָר, דער פירשט פֿון צפוֹ, דער פירשט פֿון קנַז, /36:16 דער פירשט פֿון קֹרַח, דער פירשט פֿון גַעְתָּם, דער פירשט פֿון עַמָלֵק. דאָס זײַנען די פירשטן פֿון אֶליפַז אין לאַנד אֶדוֹם. דאָס זײַנען די קינדער פֿון עָדָהן. /36:17 און דאָס זײַנען די קינדער פֿון עֵשָׂוס זון רְעואֵלן: דער פירשט פֿון נַחַת, דער פירשט פֿון זֶרַח, דער פירשט פֿון שַמָה, דער פירשט פֿון מִזָה. דאָס זײַנען די פירשטן פֿון רְעואֵל אין לאַנד אֶדוֹם. דאָס זײַנען די קינדער פֿון עֵשָׂוס װײַב בשׂמַתן. /36:18 און דאָס זײַנען די קינדער פֿון עֵשָׂוס װײַב אָהליבָמָהן: דער פירשט פֿון יְעוש, דער פירשט פֿון יַעְלָם, דער פירשט פֿון קֹרַח; דאָס זײַנען די פירשטן פֿון עֵשָׂוס װײַב אָהליבָמָה דער טאָכטער פֿון עַנָהן. /36:19 דאָס זײַנען די קינדער פֿון עֵשָׂו, און דאָס זײַנען זײערע פירשטן; דאָס איז אֶדוֹם.

/36:20 דאָס זײַנען די זין פֿון שֵׂעִיר דעם חוֹרי, די באַװױנער פֿון לאַנד: לוֹטָן, און שוֹבָל, און צִבְעוֹן, און עַנָה, /36:21 און דִשוֹן, און אֵצֶר, און דישָן, דאָס זײַנען די פירשטן פֿון די חוֹרים, די קינדער פֿון שֵׂעִיר אין לאַנד אֶדוֹם. /36:22 און די זין פֿון לוֹטָנען זײַנען געװען חוֹרי און הֵימָם. און לוֹטָנס שװעסטער איז געװען תִּמנַע. /36:23 און דאָס זײַנען די זין פֿון שוֹבָלן: עַלוָן, און מָנַחַת, און עֵיבָל, שפוֹ, און אוֹנָם. /36:24 און דאָס זײַנען די זין פֿון צִבְעוֹנען: אַיָה און עַנָה. דאָס איז דער עַנָה װאָס האָט געפונען די הײסע קװאַלן אין דער מדבר, װען ער האָט געפיטערט די אײזלען פֿון זײַן פאָטער צִבְעוֹנען. /36:25 און דאָס זײַנען די קינדער פֿון עַנָהן: דִשוֹן, און אָהליבָמָה די טאָכטער פֿון עַנָהן. /36:26 און דאָס זײַנען די זין פֿון דִשוֹנען: חֶמדָן, און אֶשבן, און יִתרָן, און כרָן. /36:27 דאָס זײַנען די זין פֿון אֵצֶרן: בלהָן, און זַעֲוָן, און עַקָן. /36:28 דאָס זײַנען די זין פֿון דישָנען: עוץ און אַרָן.

/36:29 דאָס זײַנען די פירשטן פֿון דעם חוֹרי: דער פירשט פֿון לוֹטָן, דער פירשט פֿון שוֹבָל, דער פירשט פֿון צִבְעוֹן, דער פירשט פֿון עַנָה, /36:30 דער פירשט פֿון דִשוֹן, דער פירשט פֿון אֵצֶר, דעם פירשט פֿון דישָן. דאָס זײַנען די פירשטן פֿון די חוֹרים, לױט זײערע פירשטן אין לאַנד שֵׂעִיר.

/36:31 און דאָס זײַנען די מלכים װאָס האָבן געקיניגט אין לאַנד אֶדוֹם, אײדער עס האָט געקיניגט אַ קיניג בײַ די קינדער פֿון ישׂראל. /36:32 עס האָט געקיניגט אין אֶדוֹם בלַע דער זון פֿון בעוֹרן; און דער נאָמען פֿון זײַן שטאָט איז געװען דִנהָבֿה. /36:33 איז בלַע געשטאָרבן, און אױף זײַן אָרט האָט געקיניגט יוֹבָב דער זון פֿון זֶרַחן, פֿון בצרָה. /36:34 איז יוֹבָב געשטאָרבן, און אױף זײַן אָרט האָט געקיניגט חושָם פֿון לאַנד פֿון דעם תֵּימָני. /36:35 איז חושָם געשטאָרבן, און אױף זײַן אָרט האָט געקיניגט הַדַד דער זון פֿון בדַדן, װאָס האָט געשלאָגן מִדיָן אין פעלד פֿון מוֹאָב; און דער נאָמען פֿון זײַן שטאָט איז געװען עַוִית. /36:36 איז הַדַד געשטאָרבן, און אױף זײַן אָרט האָט געקיניגט שַׂמלָה פֿון מַשׂרֵקָה. /36:37 איז שַׂמלָה געשטאָרבן, און אױף זײַן אָרט האָט געקיניגט שָאול פֿון רחוֹבוֹת בײַם טײַך. /36:38 איז שָאול געשטאָרבן, און אױף זײַן אָרט האָט געקיניגט בעַל-חָנָן דער זון פֿון עַכבוֹרן. /36:39 איז בעַל-חָנָן דער זון פֿון עַכבוֹרן געשטאָרבן, און אױף זײַן אָרט האָט געקיניגט הַדַד; און דער נאָמען פֿון זײַן שטאָט איז געװען פָּעו; און דער נאָמען פֿון זײַן װײַב איז געװען מהֵיטַבאֵל די טאָכטער פֿון מַטרֵד דער טאָכטער פֿון מֵי-זָהָבן.

/36:40 און דאָס זײַנען די נעמען פֿון די פירשטן פֿון עֵשָׂו, לױט זײערע משפּחות, לױט זײערע ערטער, מיט זײערע נעמען: דער פירשט פֿון תִּמנַע, דער פירשט פֿון עַלוָה, דער פירשט פֿון יתֵת, /36:41 דער פירשט פֿון אָהליבָמָה, דער פירשט פֿון אֵלָה, דער פירשט פֿון פּינוֹן, /36:42 דער פירשט פֿון קנַז, דער פירשט פֿון תֵּימָן, דער פירשט פֿון מִבצָר, /36:43 דער פירשט פֿון מַגדיאֵל, דער פירשט פֿון עִירָם. דאָס זײַנען די פירשטן פֿון אֶדוֹם לױט זײערע װױנערטער, אין דעם לאַנד פֿון זײער אײגנטום. דאָס איז עֵשָׂו דער פאָטער פֿון אֶדוֹם.

וַיֵשֶב

/37:1 און יעקב איז געזעסן אין דעם לאַנד פֿון זײַן פאָטערס װוֹּינשאַפט, אין לאַנד כּנַעַן.

/37:2 דאָס איז די געשיכטע פֿון יעקבן: יוֹסף צו זיבעצן יאָר איז געװען אַ פּאַסטוך מיט זײַנע ברידער בײַ די שאָף; און ער איז געװען אַ ייִנגל אַקעגן די זין פֿון בלהָהן, און אַקעגן די זין פֿון זִלפָּהן, די װײַבער פֿון זײַן פאָטער; און יוֹסף האָט געבראַכט בײזע רײד אױף זײ צו זײער פאָטער.

/37:3 און ישׂראל האָט ליב געהאַט יוֹספֿן מער פֿון אַלע זײַנע זין, װײַל ער איז בײַ אים געװען אַ בן-זקונים. און ער האָט אים געמאַכט אַ געשטרײַפט העמדל. /37:4 און אַז זײַנע ברידער האָבן געזען אַז זײער פאָטער האָט אים ליבער פֿון אַלע זײַנע ברידער, האָבן זײ אים פײַנט געקריגן, און ניט געקענט רעדן צו אים פרידלעך.

/37:5 און יוֹספֿן האָט זיך געחלומט אַ חלום, און ער האָט דערצײלט זײַנע ברידער, און זײ האָבן אים נאָך מער פײַנט געקריגן. /37:6 און ער האָט צו זײ געזאָגט: הערט אַקאָרשט דעם דאָזיקן חלום װאָס מיר האָט זיך געחלומט: /37:7 מיר בינדן אַזױ גאַרבן אין פעלד, ערשט מײַן גאַרב האָט זיך אױפֿגעהױבן, און איז אױך געבליבן שטײן; און זע, אײַערע גאַרבן האָבן זיך אַרומגעשטעלט, און האָבן זיך געבוקט צו מײַן גאַרב.

/37:8 האָבן זײַנע ברידער צו אים געזאָגט: קיניגן װילסטו קיניגן איבער אונדז? אָדער געװעלטיקן װילסטו געװעלטיקן איבער אונדז? און זײ האָבן אים נאָך מער פײַנט געקריגן פֿאַר זײַנע חלוֹמות, און פֿאַר זײַנע רײד.

/37:9 און אים האָט זיך װידער געחלומט אַן אַנדער חלום, און ער האָט דערצײלט זײַנע ברידער, און האָט געזאָגט: אָט האָט זיך מיר װידער געחלומט אַ חלום: ערשט די זון און די לבנה און די עלף שטערן בוקן זיך צו מיר.

/37:10 און װי ער האָט עס דערצײלט זײַן פאָטער און זײַנע ברידער, האָט זײַן פאָטער אָנגעשריען אױף אים, און האָט צו אים געזאָגט: װאָס איז דאָס פֿאַר אַ חלום װאָס דיר האָט זיך געחלומט? זאָל איך און דײַן מוטער און דײַנע ברידער גאָר קומען זיך בוקן פֿאַר דיר צו דער ערד?

/37:11 און די ברידער האָבן אים מקנא געװען; אָבער זײַן פאָטער האָט די זאַך געהאַלטן אין זינען.

/37:12 און זײַנע ברידער זײַנען געגאַנגען פיטערן די שאָף פֿון זײער פאָטער אין שכֶם. /37:13 האָט ישׂראל געזאָגט צו יוֹספֿן: דײַנע ברידער פיטערן דאָך אין שכֶם; קום און איך װעל דיך שיקן צו זײ. האָט ער צו אים געזאָגט: דאָ בין איך. /37:14 האָט ער צו אים געזאָגט: גײ אַקאָרשט זע אױב פריד איז צו דײַנע ברידער, און פריד צו די שאָף, און ברענג מיר אַן ענטפער. און ער האָט אים אַװעקגעשיקט פֿון דעם טאָל פֿון חֶברוֹן, און ער איז געקומען קײן שכֶם. /37:15 האָט אים געפונען אַ מאַן, ערשט ער בלאָנדזשעט אום אין פעלד; און דער מאַן האָט אים געפרעגט, אַזױ צו זאָגן: װאָס זוכסטו? /37:16 האָט ער געזאָגט: מײַנע ברידער זוך איך; זאָג מיר, איך בעט דיך, װוּ פיטערן זײ? /37:17 האָט דער מאַן געזאָגט: זײ האָבן אַװעקגעצױגן פֿון דאַנען, װאָרום איך האָב געהערט װי זײ זאָגן: לאָמיר גײן קײן דוֹתָן. איז יוֹסף געגאַנגען נאָך זײַנע ברידער, און ער האָט זײ געפונען אין דוֹתָן.

/37:18 און װי זײ האָבן אים דערזען פֿון װײַטן, און אײדער נאָך ער האָט גענענט צו זײ, האָבן זײ זיך געקליגט קעגן אים, אים צו טײטן. /37:19 און זײ האָבן געזאָגט אײנער צום אַנדערן: אָן קומט דער דאָזיקער בעל-חלוֹמות. /37:20 און אַצונד, קומט, און לאָמיר אים הרגען, און אים אַרײַנװאַרפֿן אין אײנער פֿון די גריבער, און מיר װעלן זאָגן: אַ בײזע חיה האָט אים אױפֿגעגעסן; און מיר װעלן זען װאָס װעט װערן פֿון זײַנע חלוֹמות.

/37:21 האָט ראובן דערהערט, און ער האָט אים געזוכט מציל צו זײַן פֿון זײער האַנט, און האָט געזאָגט: לאָמיר אים ניט נעמען דאָס לעבן. /37:22 און ראובן האָט צו זײ געזאָגט: איר זאָלט ניט פֿאַרגיסן קײן בלוט; װאַרפט אים אַרײַן אין יענער גרוב װאָס אין מדבר, אָבער אַ האַנט זאָלט איר ניט אױסשטרעקן אױף אים – כּדי אים מציל צו זײַן פֿון זײער האַנט, אים אומצוקערן צו זײַן פאָטער.

/37:23 און עס איז געװען, װי יוֹסף איז צוגעקומען צו זײַנע ברידער, אַזױ האָבן זײ אױסגעטאָן יוֹספֿן זײַן העמדל, דאָס געשטרײַפטע העמדל װאָס אױף אים. /37:24 און זײ האָבן אים גענומען, און האָבן אים אַרײַנגעװאָרפֿן אין דער גרוב. און די גרוב איז געװען לײדיק, קײן װאַסער איז אין איר ניט געװען.

/37:25 און זײ האָבן זיך געזעצט עסן ברױט. און זײ האָבן אױפֿגעהױבן זײערע אױגן, און האָבן אַ קוק געטאָן, ערשט אַ קאַראַװאַן יִשמעאֵלים קומט אָן פֿון גִלעָד, און זײערע קעמלען טראָגן געװירץ און באַלזאַם און לאַדאַן װאָס זײ גײען אַראָפּנידערן קײן מִצרַיִם. /37:26 האָט יהודה געזאָגט צו זײַנע ברידער: װאָס װעט אַרױסקומען, אַז מיר װעלן הרגען אונדזער ברודער, און מיר װעלן פֿאַרדעקן זײַן בלוט? /37:27 קומט, און לאָמיר אים פֿאַרקױפֿן צו די יִשמעאֵלים, און אונדזער האַנט זאָל ניט זײַן אױף אים; װאָרום אונדזער ברודער, אונדזער פלײש איז ער. און זײַנע ברידער האָבן צוגעהערט. /37:28 און װי די מִדיָנישע לײַט, די סָוחרים, זײַנען פֿאַרבײַגעגאַנגען, אַזױ האָבן זײ אַרױסגעצױגן און אַרױפגעבראַכט יוֹספֿן פֿון דער גרוב, און זײ האָבן פֿאַרקױפט יוֹספֿן צו די יִשמעאֵלים פֿאַר צװאַנציק זילבערשטיק; און די האָבן אַװעקגעפירט יוֹספֿן קײן מִצרַיִם.

/37:29 און ראובן האָט זיך אומגעקערט צו דער גרוב, ערשט יוֹסף איז ניטאָ אין דער גרוב; האָט ער צעריסן זײַנע קלײדער. /37:30 און ער האָט זיך אומגעקערט צו זײַנע ברידער, און האָט געזאָגט: דער ייִנגל איז ניטאָ, און איך, װוּ טו איך מיך אַהין?

/37:31 און זײ האָבן גענומען יוֹספס העמדל, און האָבן געשאָכטן אַ ציגנבאָק, און האָבן אײַנגעטונקט דאָס העמדל אין דעם בלוט. /37:32 און זײ האָבן אַװעקגעשיקט דאָס געשטרײַפטע העמדל, און געלאָזט ברענגען צו זײער פאָטער, און געלאָזט זאָגן: דאָס האָבן מיר געפונען; דערקען אַקאָרשט אױב דאָס איז דײַן זונס העמדל אָדער ניט. /37:33 האָט ער עס דערקענט, און ער האָט געזאָגט: מײַן זונס העמדל; אַ בײזע חיה האָט אים אױפֿגעגעסן, פֿאַרצוקן פֿאַרצוקט געװאָרן איז יוֹסף. /37:34 און יעקב האָט צעריסן זײַנע קלײדער, און אָנגעטאָן זאַק אױף זײַנע לענדן, און ער האָט געטרױערט אױף זײַן זון פיל טעג. /37:35 און אַלע זײַנע זין און אַלע זײַנע טעכטער זײַנען אױפֿגעשטאַנען אים צו טרײסטן, אָבער ער האָט זיך ניט געװאָלט טרײסטן; און ער האָט געזאָגט: פֿאַר װאָר, אַן אָבל װעל איך נידערן צו מײַן זון אין קבֿר. און זײַן פאָטער האָט אים באַװײנט.

/37:36 און די מִדיָנים האָבן אים פֿאַרקױפט אין מִצרַיִם צו פּוֹטיפַרן, אַ הױפדינער פֿון פַּרעהן, דעם אױבערלײַבװעכטער.

/38:1 און עס איז געװען אין יענער צײַט, האָט יהודה אַראָפּגענידערט פֿון זײַנע ברידער, און ער האָט אײַנגעקערט צו אַ מאַן פֿון עַדולָם, װאָס זײַן נאָמען איז געװען חירָה. /38:2 און יהודה האָט דאָרטן געזען די טאָכטער פֿון אַ מאַן אַ כּנַעַני, װאָס זײַן נאָמען איז געװען שועַ, און ער האָט זי גענומען, און איז געקומען צו איר. /38:3 און זי איז טראָגעדיק געװאָרן, און האָט געבאָרן אַ זון; און ער האָט גערופֿן זײַן נאָמען עֵר. /38:4 און זי איז װידער טראָגעדיק געװאָרן, און האָט געבאָרן אַ זון; און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען אוֹנָן. /38:5 און זי האָט װידער געבאָרן אַ זון; און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען שֵלָה. און ער איז געװען אין כּזיב, אַז זי האָט אים געבאָרן.

/38:6 און יהודה האָט גענומען אַ װײַב פֿאַר עֵר זײַן בכָור, װאָס איר נאָמען איז געװען תָּמָר. /38:7 און עֵר, יהודהס בכָור, איז געװען שלעכט אין די אױגן פֿון גאָט, און גאָט האָט אים געטײט. /38:8 האָט יהודה געזאָגט צו אוֹנָנען: קום צו דײַן ברודערס װײַב, און באַשװעגער זי, און שטעל אױף אַ זאָמען נאָך דײַן ברודער. /38:9 און אַזױ װי אוֹנָן האָט געװוּסט אַז דער זאָמען װעט ניט געהערן צו אים, איז, אַז ער איז געקומען צו זײַן ברודערס װײַב, האָט ער אױסגעבראַכט צו דער ערד, כּדי ניט צו געבן אַ זאָמען צו זײַן ברודער. /38:10 איז געװען שלעכט אין די אױגן פֿון גאָט װאָס ער האָט געטאָן, און ער האָט אים אױך געטײט.

/38:11 האָט יהודה געזאָגט צו זײַן שנור תָּמָרן: זיץ אַן אַלמנה אין דײַן פאָטערס הױז, ביז מײַן זון שֵלָה װעט אױפֿװאַקסן; װאָרום ער האָט געקלערט: טאָמער װעט ער אױך שטאַרבן אַזױ װי זײַנע ברידער. איז תָּמָר אַװעקגעגאַנגען, און איז געזעסן אין איר פאָטערס הױז.

/38:12 האָבן זיך געמערט די טעג, און שועַס טאָכטער, די װײַב פֿון יהודהן, איז געשטאָרבן. און אַז יהודה האָט זיך געהאַט געטרײסט, איז ער אַרױפגעגאַנגען צו די שערער פֿון זײַנע שאָף קײן תִּמנָה, ער און זײַן גוטער פרײַנט חירָה פֿון עַדולָם.

/38:13 איז אָנגעזאָגט געװאָרן תָּמָרן, אַזױ צו זאָגן: זע, דײַן שװער גײט אַרױף קײן תִּמנָה, צו שערן זײַנע שאָף. /38:14 האָט זי אױסגעטאָן אירע אַלמנה-קלײדער פֿון זיך, און האָט זיך פֿאַרדעקט מיט אַ שלײער, און זיך אײַנגעװיקלט, און זי האָט זיך געזעצט בײַם אײַנגאַנג פֿון עֵינַיִם, װאָס אױפֿן װעג קײן תִּמנָה; װאָרום זי האָט געזען אַז שֵלָה איז אױפֿגעװאַקסן, און זי איז ניט געגעבן געװאָרן צו אים פֿאַר אַ װײַב.

/38:15 און יהודה האָט זי געזען, און ער האָט זי גערעכנט פֿאַר אַ זוֹנה, װײַל זי האָט פֿאַרדעקט איר פּנים. /38:16 האָט ער פֿאַרקערט צו איר בײַם װעג, און האָט געזאָגט: קום, איך בעט דיך, לאָמיך קומען צו דיר; װאָרום ער האָט ניט געװוּסט אַז זי איז זײַן שנור. האָט זי געזאָגט: װאָס װעסטו מיר געבן, אַז דו װעסט קומען צו מיר? /38:17 האָט ער געזאָגט: איך װעל שיקן אַ ציגנבעקל פֿון די שאָף. האָט זי געזאָגט: סײַדן װעסט מיר געבן אַ משכּון ביז דו שיקסט. /38:18 האָט ער געזאָגט: װאָס פֿאַר אַ משכּון זאָל איך דיר געבן? האָט זי געזאָגט: דײַן זיגלרינג, און דײַן שנור, און דײַן שטעקן װאָס אין דײַן האַנט. האָט ער עס איר געגעבן, און ער איז צו איר געקומען, און זי איז טראָגעדיק געװאָרן פֿון אים. /38:19 און זי איז אױפֿגעשטאַנען און איז אַװעקגעגאַנגען, און זי האָט אױסגעטאָן פֿון זיך איר שלײער, און האָט אָנגעטאָן אירע אַלמנה-קלײדער.

/38:20 און יהודה האָט געשיקט דאָס ציגנבעקל דורך דער האַנט פֿון זײַן גוטן פרײַנט פֿון עַדולָם, כּדי אָפּצונעמען דעם משכּון פֿון דער פרױס האַנט; אָבער ער האָט זי ניט געפונען. /38:21 האָט ער געפרעגט די מענטשן פֿון איר אָרט, אַזױ צו זאָגן: װוּ איז די זוֹנה װאָס איז געװען אין עֵינַיִם בײַם װעג? האָבן זײ געזאָגט: דאָ איז ניט געװען קײן זוֹנה. /38:22 האָט ער זיך אומגעקערט צו יהודהן, און האָט געזאָגט: איך האָב זי ניט געפונען. און אױך די מענטשן פֿון דעם אָרט האָבן געזאָגט: דאָ איז ניט געװען קײן זוֹנה. /38:23 האָט יהודה געזאָגט: זאָל זי עס האַלטן פֿאַר זיך, כּדי מיר זאָלן ניט װערן צו שפּאָט; איך האָב דאָך געשיקט דאָס דאָזיקע ציקעלע, און דו האָסט זי ניט געפונען.

/38:24 און עס איז געװען אין אַרום דרײַ חדשים, איז אָנגעזאָגט געװאָרן יהודהן, אַזױ צו זאָגן: דײַן שנור תָּמָר האָט מזַנה געװען, און אָט איז זי אױך טראָגעדיק פֿון זנות. האָט יהודה געזאָגט: פירט זי אַרױס, און זאָל זי פֿאַרברענט װערן.

/38:25 װי זי איז אַרױסגעפירט געװאָרן, אַזױ האָט זי געשיקט זאָגן צו איר שװער: פֿון דעם מאַן װאָס די דאָזיקע געהערן צו אים, בין איך טראָגעדיק. און זי האָט געזאָגט: דערקען אַקאָרשט װעמעס איז דער דאָזיקער זיגלרינג, און די שנורן, און דער שטעקן? /38:26 האָט יהודה דערקענט, און ער האָט געזאָגט: זי איז גערעכטער פֿון מיר, דערפֿאַר װײַל איך האָב זי ניט געגעבן צו מײַן זון שֵלָהן. אָבער ער האָט מער װידער ניט פֿאַרקערט מיט איר.

/38:27 און עס איז געװען אין דער צײַט פֿון איר געבערן, ערשט אַ צװילינג איז אין איר לײַב. /38:28 און עס איז געװען, אַז זי האָט געבאָרן, האָט אײנער אַרױסגעשטעקט זײַן האַנט, און די הײבין האָט גענומען און האָט אָנגעבונדן אָן זײַן האַנט אַ רױטן פאָדים, אַזױ צו זאָגן: דער דאָזיקער איז אַרױסגעקומען צוערשט. /38:29 און עס איז געװען, װי ער ציט צוריק זײַן האַנט, ערשט זײַן ברודער איז אַרױסגעקומען; האָט זי געזאָגט: װאָס האָסטו זיך געריסן מיט אַזאַ רײַסעניש? און מע האָט גערופֿן זײַן נאָמען פֶּרֶץ. /38:30 און דערנאָך איז אַרױסגעקומען זײַן ברודער, װאָס אױף זײַן האַנט איז געװען דער רױטער פאָדים; און מע האָט גערופֿן זײַן נאָמען זֶרַח.

/39:1 און יוֹסף איז אַראָפּגענידערט געװאָרן קײן מִצרַיִם, און פּוֹטיפַר, אַ הױפדינער פֿון פַּרעהן, דער אױבערלײַבװעכטער, אַ מִצרישער מאַן, האָט אים אָפּגעקױפט פֿון דער האַנט פֿון די יִשמעאֵלים װאָס האָבן אים אַהין אַראָפּגענידערט. /39:2 און גאָט איז געװען מיט יוֹספֿן, און ער איז געװען אַ באַגליקטער מענטש; און ער איז געװען אין הױז פֿון זײַן האַר דעם מִצרי. /39:3 און זײַן האַר האָט געזען, אַז גאָט איז מיט אים, און אַלץ װאָס ער טוט, באַגליקט גאָט אין זײַן האַנט; /39:4 האָט יוֹסף געפונען חן אין זײַנע אױגן, און ער האָט אים באַדינט. און ער האָט אים אױפֿגעזעצט איבער זײַן הױז, און אַלץ װאָס ער האָט געהאַט, האָט ער איבערגעגעבן אין זײַן האַנט. /39:5 און עס איז געװען, פֿון זינט ער האָט אים אױפֿגעזעצט איבער זײַן הױז, און איבער אַלץ װאָס ער האָט געהאַט, האָט גאָט געבענטשט דעם מִצריס הױז פֿון יוֹספס װעגן, און אַ ברכה פֿון גאָט איז געװען אױף אַלץ װאָס ער האָט געהאַט אין הױז און אין פעלד. /39:6 האָט ער איבערגעלאָזן אַלץ װאָס ער האָט געהאַט אין יוֹספס האַנט, און ער האָט לעבן אים ניט געװוּסט פֿון קײן זאַך, אַחוץ דעם ברױט װאָס ער האָט געגעסן. און יוֹסף איז געװען שײן אױפֿן געשטאַלט, און שײן אױפֿן פּנים.

/39:7 און עס איז געװען נאָך די דאָזיקע געשעענישן, האָט זײַן האַרס װײַב אױפֿגעהױבן אירע אױגן אױף יוֹספֿן, און זי האָט געזאָגט: ליג מיט מיר. /39:8 האָט ער ניט געװאָלט, און ער האָט געזאָגט צו זײַן האַרס װײַב: זע, מײַן האַר װײס ניט לעבן מיר װאָס אין הױז טוט זיך, און אַלץ װאָס ער האָט, האָט ער איבערגעגעבן אין מײַן האַנט. /39:9 ער איז אין דעם דאָזיקן הױז ניט גרעסער פֿון מיר, און ער האָט ניט פֿאַרמיטן פֿון מיר קײן זאַך, נאָר בלױז דיך, װײַל דו ביסט זײַן װײַב. הײַנט װי קען איך טאָן דאָס דאָזיקע גרױסע בײז, און זינדיקן צו גאָט?

/39:10 און עס איז געװען, אַז זי האָט גערעדט צו יוֹספֿן טאָג פֿאַר טאָג, און ער האָט ניט צוגעהערט צו איר, צו ליגן מיט איר, צו זײַן מיט איר, /39:11 איז, אײן טאָג װען ער איז אַרײַנגעקומען אין הױז צו טאָן זײַן אַרבעט, און קײן מענטש פֿון די הױזלײַט איז דאָרטן ניט געװען אין הױז, /39:12 האָט זי אים אָנגעכאַפּט פֿאַר זײַן קלײד, אַזױ צו זאָגן: ליג מיט מיר. האָט ער איבערגעלאָזן זײַן קלײד אין איר האַנט, און איז אַנטלאָפֿן און אַרױס דרױסן. /39:13 און עס איז געװען, װי זי האָט געזען, אַז ער האָט איבערגעלאָזן זײַן קלײד אין איר האַנט, און איז אַנטלאָפֿן דרױסן, /39:14 אַזױ האָט זי גערופֿן צו אירע הױזלײַט, און האָט צו זײ געזאָגט, אַזױ צו זאָגן: זעט, מע האָט אונדז געבראַכט אַ מאַן אַ עִברי, צו מאַכן געשפּעט פֿון אונדז; ער איז געקומען צו מיר צו ליגן מיט מיר, און איך האָב גערופֿן אױף אַ הױכן קָול. /39:15 איז, װי ער האָט געהערט, אַז איך האָב אױפֿגעהױבן מײַן קָול און האָב גערופֿן, אַזױ האָט ער איבערגעלאָזן זײַן קלײד בײַ מיר, און איז אַנטלאָפֿן און אַרױס דרױסן.

/39:16 און זי האָט אַװעקגעלײגט זײַן קלײד בײַ זיך, ביז זײַן האַר איז געקומען אַהײם. /39:17 און זי האָט גערעדט צו אים אַזױ װי די דאָזיקע װערטער, אַזױ צו זאָגן: דער קנעכט דער עִברי װאָס דו האָסט אונדז געבראַכט, איז געקומען צו מיר צו מאַכן געשפּעט פֿון מיר. /39:18 און עס איז געװען, װי איך האָב אױפֿגעהױבן מײַן קָול און האָב גערופֿן, אַזױ האָט ער איבערגעלאָזן זײַן קלײד בײַ מיר, און איז אַנטלאָפֿן דרױסן.

/39:19 און עס איז געװען, װי זײַן האַר האָט געהערט די װערטער פֿון זײַן װײַב, װאָס זי האָט צו אים גערעדט, אַזױ צו זאָגן: אַזעלכע זאַכן האָט געטאָן צו מיר דײַן קנעכט, האָט זײַן צאָרן געגרימט. /39:20 און יוֹספס האַר האָט אים גענומען, און האָט אים אַרײַנגעזעצט אין געפענקעניש, אין דעם אָרט װוּ דעם מלכס געפאַנגענע זײַנען אײַנגעשפֿאַרט; און ער איז דאָרטן געװען אין געפענקעניש.

/39:21 און גאָט איז געװען מיט יוֹספֿן, און ער האָט גענײַגט צו אים גענאָד, און אים געגעבן חן אין די אױגן פֿון דעם האַר פֿון געפענקעניש. /39:22 און דער האַר פֿון געפענקעניש האָט איבערגעגעבן אױף דער האַנט פֿון יוֹספֿן אַלע געפאַנגענע װאָס אין געפענקעניש; און אַלץ װאָס מע האָט דאָרטן געטאָן, האָט ער אױפֿגעטאָן. /39:23 דער האַר פֿון געפענקעניש האָט ניט נאָכגעקוקט קײן שום זאַך אונטער זײַן האַנט, װײַל גאָט איז געװען מיט אים, און װאָס ער האָט געטאָן, האָט גאָט באַגליקט.

/40:1 און עס איז געװען נאָך די דאָזיקע געשעענישן, האָט דער טראַנקמײַסטער פֿון דעם מלך פֿון מִצרַיִם, און דער בעקער, זיך פֿאַרזינדיקט אַקעגן זײער האַר, דעם מלך פֿון מִצרַיִם. /40:2 און פַּרעה האָט געצערנט אױף זײַנע צװײ הױפֿדינער, אױף דעם אױבערטראַנקמײַסטער און אױף דעם אױבערבעקער. /40:3 און ער האָט זײ אַרײַנגעזעצט אין דער װאַך פֿון דעם אױבערלײַבװעכטערס הױז, אין געפֿענקעניש, אין דעם אָרט װאָס יוֹסף איז דאָרטן געװען אײַנגעשפּֿאַרט. /40:4 און דער אױבערלײַבװעכטער האָט געשטעלט יוֹספֿן לעבן זײ, און ער האָט זײ באַדינט; און זײ זײַנען געװען אַ צײַט אין װאַך.

/40:5 האָט זיך בײדן געחלומט אַ חלום אין אײן נאַכט, איטלעכן זײַן חלום, איטלעכן לױט דעם פּיתרון פֿון זײַן חלום – דעם טראַנקמײַסטער און דעם בעקער פֿון דעם מלך פֿון מִצרַיִם, װאָס זײַנען געװען אײַנגעשפּֿאַרט אין געפֿענקעניש. /40:6 און יוֹסף איז געקומען צו זײ אין דער פֿרי, און האָט זײ אָנגעקוקט, ערשט זײ זײַנען צעטראָגן. /40:7 האָט ער געפֿרעגט די הױפֿדינער פֿון פַּרעהן װאָס מיט אים אין דער װאַך פֿון זײַן האַרס הױז, אַזױ צו זאָגן: פֿאַר װאָס זײַנען אײַערע פּנימער הײַנט פֿאַרערגערט? /40:8 האָבן זײ צו אים געזאָגט: אונדז האָט זיך געחלומט אַ חלום, און ניטאָ װער זאָל אים פּוֹתר זײַן. האָט יוֹסף צו זײ געזאָגט: פּיתרוֹנים זײַנען דאָך פֿון גאָט; דערצײלט מיר, איך בעט אײַך.

/40:9 האָט דער אױבערטראַנקמײַסטער דערצײלט זײַן חלום צו יוֹספֿן, און ער האָט צו אים געזאָגט: מיר חלומט זיך, ערשט פֿאַר מיר איז אַ װײַנשטאָק, /40:10 און אױפֿן װײַנשטאָק דרײַ צװײַגן; און װי ער בליט, איז אױפֿגעגאַנגען זײַן בליעכץ, האָבן זײַנע הענגלעך געצײַטיקט װײַנטרױבן. /40:11 און פַּרעהס בעכער איז געװען אין מײַן האַנט; האָב איך גענומען די װײַנטרױבן, און האָב זײ אױסגעקװעטשט אין פַּרעהס בעכער, און דערלאַנגט דעם בעכער אין פַּרעהס האַנט.

/40:12 האָט יוֹסף צו אים געזאָגט: דאָס איז דער פּיתרון דערפֿון: די דרײַ צװײַגן דאָס זײַנען דרײַ טעג. /40:13 אין דרײַ טעג אַרום װעט פַּרעה אױפֿנעמען דײַן קאָפּ, און װעט דיך אומקערן אױף דײַן שטאַנד, און װעסט דערלאַנגען פַּרעהס בעכער אין זײַן האַנט, לױטן פֿריערדיקן שטײגער, װען דו ביסט געװען זײַן טראַנקמײַסטער. /40:14 אָבער זאָלסט מיך געדענקען בײַ זיך, אַז דיר װעט גוט זײַן, און זאָלסט טאָן, איך בעט דיך, אַ חסד מיט מיר, און מיך דערמאָנען פֿאַר פַּרעהן, און מיך אַרױסציען פֿון דעם דאָזיקן הױז. /40:15 װאָרום געגנבעט בין איך געגנבעט געװאָרן פֿון לאַנד פֿון די עִברים; און דאָ אױך האָב איך קײן זאַך ניט געטאָן, װאָס מע האָט מיך אַרײַנגעזעצט אין תּפֿיסה.

/40:16 האָט דער אױבערבעקער געזען אַז ער האָט צום גוטן פּוֹתר געװען, און ער האָט געזאָגט צו יוֹספֿן: מיר אױך האָט זיך געחלומט, ערשט דרײַ געפֿלאָכטענע קערב זײַנען אױף מײַן קאָףּ; /40:17 און אין דעם אױבערשטן קאָרב איז פֿון אַלערלײ עסנװאַרג פֿאַר פַּרעהן, געבעקזאַכן, און די פֿױגלען עסן זײ פֿון דעם קאָרב איבער מײַן קאָףּ.

/40:18 האָט יוֹסף געענטפֿערט און האָט געזאָגט: דאָס איז דער פּיתרון דערפֿון: די דרײַ קערב דאָס זײַנען דרײַ טעג. /40:19 אין דרײַ טעג אַרום װעט פַּרעה אַראָפּנעמען דײַן קאָפּ פֿון דיר, און װעט דיך אױפֿהענגען אױף אַ בױם, און די פֿױגלען װעלן עסן דײַן פֿלײש פֿון דיר.

/40:20 און עס איז געװען אױפֿן דריטן טאָג, אין פַּרעהס געבורטסטאָג, האָט ער געמאַכט אַ מאָלצײַט פֿאַר אַלע זײַנע קנעכט, און האָט אױפֿגענומען דעם קאָפּ פֿון דעם אױבערטראַנקמײַסטער, און דעם קאָפּ פֿון דעם אױבערבעקער, צװישן זײַנע קנעכט. /40:21 און ער האָט אומגעקערט דעם אױבערטראַנקמײַסטער צו זײַן טראַנקמײַסטערשאַפֿט; און ער האָט דערלאַנגט דעם בעכער אין פַּרעהס האַנט. /40:22 און דעם אױבערבעקער האָט ער אױפֿגעהאַנגען, אַזױ װי יוֹסף האָט זײ פּוֹתר געװען. /40:23 אָבער דער אױבערטראַנקמײַסטער האָט ניט געדאַכט אָן יוֹספֿן, און האָט אים פֿאַרגעסן.

מִקֵץ

/41:1 און עס איז געװען צום סָוף פֿון צװײ יאָר צײַט, האָט זיך פַּרעהן געחלומט, ערשט ער שטײט בײַם טײַך. /41:2 און אָט גײען אַרױף פֿון טײַך זיבן קי, שײן אױפֿן אױסזען און פֿעט אױפֿן לײַב; און זײ האָבן זיך געפֿיטערט אין דעם טײַכגראָז. /41:3 און אָט גײען אַרױף נאָך זײ פֿון טײַך זיבן אַנדערע קי, מיאוס אױפֿן אױסזען, און מאָגער אױפֿן לײַב; און זײ האָבן זיך געשטעלט לעבן יענע קי בײַם ברעג טײַך. /41:4 און די מיאוסע אױפֿן אױסזען און מאָגערלײַביקע קי האָבן אױפֿגעגעסן די זיבן שײנע אױפֿן אױסזען און פֿעטע קי. און פַּרעה האָט זיך אױפֿגעכאַפּט.

/41:5 און ער איז אײַנגעשלאָפֿן, און אים האָט זיך געחלומט אַ צװײט מאָל, ערשט זיבן זאַנגען גײען-אױף אױף אײן שטענגל געזונטע און גוטע. /41:6 און אָט שפּראָצן אַרױס נאָך זײ זיבן זאַנגען דינע און פֿאַרברענטע פֿון מזרח-װינט. /41:7 און די דינע זאַנגען האָבן אײַנגעשלונגען די זיבן געזונטע און פֿולע זאַנגען. און פַּרעה האָט זיך אױפֿגעכאַפּט, ערשט עס איז אַ חלום.

/41:8 און עס איז געװען אין דער פֿרי, איז זײַן געמיט געװען צערודערט, און ער האָט געשיקט און גערופֿן אַלע חַרטומים פֿון מִצרַיִם, און אַלע אירע חכמים; און פַּרעה האָט זײ דערצײלט זײַנע חלוֹמות, אָבער קײנער האָט זײ ניט געקענט פּוֹתר זײַן פֿאַר פַּרעהן.

/41:9 האָט דער אױבערטראַנקמײַסטער גערעדט צו פַּרעהן, אַזױ צו זאָגן: מײַנע זינד מוז איך הײַנט דערמאָנען. /41:10 פַּרעה האָט געצערנט אױף זײַנע קנעכט, און האָט מיך אַרײַנגעזעצט אין דער װאַך פֿון דעם אױבערלײַבװעכטערס הױז, מיך און דעם אױבערבעקער. /41:11 האָט זיך אונדז געחלומט אַ חלום אין אײן נאַכט, מיר און אים; איטלעכן לױט דעם פּיתרון פֿון זײַן חלום האָט זיך אונדז געחלומט. /41:12 און דאָרטן איז מיט אונדז געװען אַ עִברישער יונג, אַ קנעכט פֿון דעם אױבערלײַבװעכטער, האָבן מיר אים דערצײלט, און ער האָט אונדז פּוֹתר געװען אונדזערע חלוֹמות; איטלעכן לױט זײַן חלום האָט ער פּוֹתר געװען. /41:13 און עס איז געװען, אַזױ װי ער האָט אונדז פּוֹתר געװען, אַזױ איז געשען: מיך האָט מען אומגעקערט אױף מײַן שטאַנד, און אים האָט מען אױפֿגעהאַנגען.

/41:14 האָט פַּרעה געשיקט און גערופֿן יוֹספֿן, און מע האָט אים אױף גיך אַרױסגענומען פֿון תּפֿיסה. און ער האָט זיך אָפּגעגאָלט, און האָט איבערגעביטן זײַנע קלײדער, און איז געקומען צו פַּרעהן.

/41:15 האָט פַּרעה געזאָגט צו יוֹספֿן: מיר האָט זיך געחלומט אַ חלום, און ניטאָ װער זאָל אים פּוֹתר זײַן; און איך האָב געהערט זאָגן אױף דיר, אַז דו פֿאַרשטײסט אַ חלום, אים פּוֹתר צו זײַן.

/41:16 האָט יוֹסף געענטפֿערט פַּרעהן, אַזױ צו זאָגן: ניט איך, גאָט װעט באַשײדן דעם פֿריד פֿון פַּרעהן.

/41:17 האָט פַּרעה געזאָגט צו יוֹספֿן: מיר חלומט זיך, ערשט איך שטײ בײַם ברעג טײַך. /41:18 און אָט גײען אַרױף פֿון טײַך זיבן קי, פֿעט אױפֿן לײַב און שײן אױפֿן געשטאַלט; און זײ האָבן זיך געפֿיטערט אין גראָז. /41:19 און אָט גײען אַרױף נאָך זײ זיבן אַנדערע קי, אָרים און זײער מיאוס אױפֿן געשטאַלט און דאַר אױפֿן לײַב, װאָס אין גאַנצן לאַנד מִצרַיִם האָב איך ניט געזען זײער גלײַכן אין מיאוסקײט. /41:20 און די דאַרע און מיאוסע קי האָבן אױפֿגעגעסן די ערשטע זיבן פֿעטע קי. /41:21 און זײ זײַנען אַרײַן אין זײ, און עס איז ניט געװען קענטיק אַז זײ זײַנען אין זײ אַרײַן, און זײער אױסזען איז געװען אַזױ מיאוס װי אין אָנהײב. און איך האָב זיך אױפֿגעכאַפּט. /41:22 און איך האָב געזען אין מײַן חלום, ערשט זיבן זאַנגען גײען-אױף אױף אײן שטענגל, פֿולע און גוטע. /41:23 און אָט שפּראָצן אַרױס נאָך זײ זיבן זאַנגען אײַנגעטריקנטע, דינע, פֿאַרברענטע פֿון מזרח-װינט. /41:24 און די דינע זאַנגען האָבן אײַנגעשלונגען די זיבן גוטע זאַנגען. האָב איך דערצײלט די חַרטומים, אָבער קײנער קען מיר ניט זאָגן.

/41:25 האָט יוֹסף געזאָגט צו פַּרעהן: דער חלום פֿון פַּרעהן איז אײנער; װאָס גאָט װיל טאָן האָט ער אָנגעזאָגט פַּרעהן. /41:26 די זיבן גוטע קי דאָס זײַנען זיבן יאָר, און די זיבן גוטע זאַנגען דאָס זײַנען זיבן יאָר; אײן חלום איז דאָס. /41:27 און די זיבן דאַרע און מיאוסע קי, װאָס זײַנען אַרױפֿגעקומען נאָך זײ, דאָס זײַנען זיבן יאָר; און די זיבן לײדיקע זאַנגען פֿאַרברענט פֿון מזרח-װינט, דאָס װעלן זײַן זיבן הונגעריאָרן. /41:28 דאָס איז די זאַך װאָס איך האָב געזאָגט פַּרעהן: װאָס גאָט װיל טאָן האָט ער באַװיזן פַּרעהן. /41:29 זע, עס קומען זיבן יאָר פֿון גרױס זעט אין גאַנצן לאַנד מִצרַיִם. /41:30 און נאָך זײ װעלן אױפֿשטײן זיבן הונגעריאָרן, און די גאַנצע זעט װעט זײַן פֿאַרגעסן אין לאַנד מִצרַיִם; און דער הונגער װעט פֿאַרלענדן דאָס לאַנד. /41:31 און פֿון דער זעט װעט ניט זײַן צו מערקן אין לאַנד, פֿון װעגן יענעם הונגער װאָס נאָכדעם; װאָרום ער װעט זײַן זײער שװער. /41:32 און װאָס דער חלום האָט זיך איבערגעחזרט אַ צװײט מאָל: װײַל די זאַך איז פֿעסט פֿון גאָט, און גאָט אײַלט דאָס צו טאָן. /41:33 און אַצונד, זאָל פַּרעה זען אַ פֿאַרשטאַנדיקן און אַ קלוגן מאַן, און אים שטעלן איבערן לאַנד מִצרַיִם. /41:34 זאָל פַּרעה דאָס טאָן, און זאָל ער אױפֿזעצן אױפֿזעער איבערן לאַנד, און באַװאָרענען דאָס לאַנד מִצרַיִם אין די זיבן זאַטע יאָרן. /41:35 און זאָל מען אױפֿזאַמלען די גאַנצע שפּײַז פֿון די דאָזיקע גוטע יאָרן װאָס קועמן, און זאָל מען אָנקלײַבן תּבואה אונטער דער האַנט פֿון פַּרעהן, פֿאַר שפּײַז אין די שטעט, און היטן. /41:36 און די שפּײַז װעט זײַן אַװעקגעלײגט פֿאַרן לאַנד, אױף די זיבן הונגעריאָרן װאָס װעלן זײַן אין לאַנד מִצרַיִם, און דאָס לאַנד װעט ניט פֿאַרשניטן װערן פֿון הונגער.

/41:37 און די זאַך איז װױלגעפֿעלן אין די אױגן פֿון פַּרעהן, און אין די אױגן פֿון אַלע זײַנע קנעכט. /41:38 און פּרעה האָט געזאָגט צו זײַנע קנעכט: קענען מיר דען געפֿינען אַזאַ װי דער דאָזיקער, אַ מאַן װאָס דער גײַסט פֿון גאָט איז אין אים? /41:39 און פַּרעה האָט געזאָגט צו יוֹספֿן: נאָכדעם װי גאָט האָט דיך געלאָזט װיסן דאָס אַלץ, איז ניטאָ אַ פֿאַרשטאַנדיקער און אַ קלוגער אַזױ װי דו. /41:40 דו װעסט זײַן איבער מײַן הױז, און לױט דײַן מױל זאָל געװירטשאַפֿט װערן מײַן גאַנץ פֿאָלק; נאָר מיטן טראָן װעל איך זײַן גרעסער פֿון דיר. /41:41 און פַּרעה האָט געזאָגט צו יוֹספֿן: זע, איך האָב דיך אױפֿגעזעצט איבערן גאַנצן לאַנד מִצרַיִם. /41:42 און פַּרעה האָט אַראָפּגענומען זײַן זיגלרינג פֿון זײַן האַנט, און האָט אים אָנגעטאָן אױף דער האַנט פֿון יוֹספֿן, און ער האָט אים אָנגעקלײדט אין לײַנענע בגדים, און אים אָנגעטאָן אַ גילדערנע קײט אױפֿן האַלדז. /41:43 און ער האָט אים געמאַכט פֿאָרן אין זײַן צװײטן רײַטװאָגן; און מע האָט אױסגערופֿן פֿאַר אים: אבֿרך! און ער האָט אים אױפֿגעזעצט איבערן גאַנצן לאַנד מִצרַיִם.

/41:44 און פַּרעה האָט געזאָגט צו יוֹספֿן: איך בין פַּרעה, אָבער אָן דיר זאָל קײנער ניט אױפֿהײבן אַ האַנט אָדער אַ פֿוס אין גאַנצן לאַנד מִצרַיִם. /41:45 און פַּרעה האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון יוֹספֿן, צָפֿנַת-פַּעְנֵחַ; און ער האָט אים געגעבן אָסנַת די טאָכטער פֿון פּוֹטי-פֶרַע, דעם פּריסטער פֿון אוֹן, פֿאַר אַ װײַב.

/41:46 און יוֹסף איז אַרױסגעגאַנגען איבערן לאַנד מִצרַיִם. – און יוֹסף איז געװען דרײַסיק יאָר אַלט, װען ער האָט זיך געשטעלט פֿאַר פַּרעה דעם מלך פֿון מִצרַיִם. – און יוֹסף איז אַרױסגעגאַנגען פֿון פֿאַר פַּרעהן, און איז דורכגעגאַנגען דורכן גאַנצן לאַנד מִצרַיִם.

/41:47 און דאָס לאַנד האָט געבראַכט אין די זיבן זאַטע יאָרן הױפֿנסװײַז. /41:48 און ער האָט אױפֿגעזאַמלט די גאַנצע שפּײַז פֿון די זיבן יאָר װאָס זײַנען געװען אין לאַנד מִצרַיִם, און האָט אַרײַנגעטאָן די שפּײַז אין די שטעט; די שפּײַז פֿון די פֿעלדער פֿון אַ שטאָט װאָס אַרום איר, /41:49 האָט ער אַרײַנגעטאָן אין איר. און יוֹסף האָט אָנגעקליבן תּבואה אַזױ װי זאַמד פֿון ים, זײער פֿיל, ביז מע האָט אױפֿגעהערט צו צײלן, װײַל עס איז געװען אָן אַ צאָל.

/41:50 און בײַ יוֹספֿן זײַנען געבאָרן געװאָרן, אײדער דאָס הונגעריאָר איז געקומען, צװײ זין, װאָס אָסנַת די טאָכטער פֿון פּוֹטי-פֿרַע דעם פּריסטער פֿון אוֹן האָט אים געבאָרן. /41:51 און יוֹסף האָט גערופֿן דעם נאָמען פֿון דעם בכָור מנַשֶה, װײַל: «גאָט האָט מיך געמאַכט פֿאַרגעסן מײַן גאַנצע מאַטערניש, און דאָס גאַנצע הױז פֿון מײַן פֿאָטער». /41:52 און דעם נאָמען פֿון דעם צװײטן האָט ער גערופֿן אֶפֿרַיִם, װײַל: «גאָט האָט מיך געפֿרוכפּערט אין דעם לאַנד פֿון מײַן פּײַן».

/41:53 און עס האָבן זיך געענדיקט די זיבן יאָר פֿון דער זעט װאָס איז געװען אין לאַנד מִצרַיִם. /41:54 און עס האָבן אָנגעהױבן קומען די זיבן הונגעריאָרן, אַזױ װי יוֹסף האָט פֿאַרױסגעזאָגט. און עס איז געװען אַ הונגער אין אַלע לענדער, נאָר אין גאַנצן לאַנד מִצרַיִם איז געװען ברױט.

/41:55 און אַז דאָס גאַנצע לאַנד מִצרַיִם האָט אָנגעהױבן הונגערן, און דאָס פֿאָלק האָט געשריען צו פַּרעהן אום ברױט, האָט פַּרעה געזאָגט צו גאַנץ מִצרַיִם: גײט צו יוֹספֿן; װאָס ער װעט אײַך זאָגן, זאָלט איר טאָן. /41:56 און דער הונגער איז געװען איבערן גאַנצן לאַנד; און יוֹסף האָט געעפֿנט אַלע שפּײַכלערס, און האָט פֿאַרקױפֿט צו מִצרַיִם; און דער הונגער האָט זיך געשטאַרקט אין לאַנד מִצרַיִם. /41:57 און פֿון דער גאַנצער ערד איז מען געקומען קײן מִצרַיִם צו יוֹספֿן קױפֿן תּבואה, װאָרום דער הונגער איז געװען שטאַרק אױף דער גאַנצער ערד.

/42:1 און יעקב האָט געזען אַז עס איז דאָ תּבואה אין מִצרַיִם, און יעקב האָט געזאָגט צו זײַנע זין: װאָס קוקט איר אײַך אָן? /42:2 און ער האָט געזאָגט: אָט האָב איך געהערט, אַז עס איז דאָ תּבואה אין מִצרַיִם. נידערט אַראָפּ אַהין, און קױפֿט אונדז אײַן פֿון דאָרטן, כּדי מיר זאָלן לעבן און ניט שטאַרבן.

/42:3 האָבן יוֹספֿס צען ברידער אַראָפֿגענידערט קױפֿן תּבואה פֿון מִצרַיִם. /42:4 אָבער בנימין, יוֹספֿס ברודער, האָט יעקב ניט מיטגעשיקט מיט זײַנע ברידער, װײַל ער האָט געזאָגט: טאָמער װעט אים טרעפֿן אַן אומגליק.

/42:5 זײַנען געקומען די זין פֿון ישׂראלן אײַנקױפֿן, צװישן די װאָס זײַנען געקומען, װאָרום דער הונגער איז געװען אין לאַנד כּנַעַן. /42:6 און יוֹסף איז געװען דער געװעלטיקער איבערן לאַנד; ער איז געװען דער װאָס האָט פֿאַרקױפֿט צום גאַנצן פֿאָלק פֿון לאַנד. זײַנען געקומען יוֹספֿס ברידער, און האָבן זיך צו אים געבוקט מיטן פּנים צו דער ערד. /42:7 און יוֹסף האָט געזען זײַנע ברידער, און האָט זײ דערקענט, אָבער ער האָט זיך געמאַכט פֿרעמד צו זײ, און האָט גערעדט מיט זײ האַרט, און האָט צו זײ געזאָגט: פֿון װאַנען קומט איר? האָבן זײ געזאָגט: פֿון לאַנד כּנַעַן, אײַנצוקױפֿן שפּײַז.

/42:8 און יוֹסף האָט דערקענט זײַנע ברידער, אָבער זײ האָבן אים ניט דערקענט. /42:9 און יוֹסף האָט זיך דערמאָנט אָן די חלוֹמות, װאָס האָבן זיך אים געחלומט װעגן זײ, און ער האָט צו זײ געזאָגט: אױסקוקערס זײַט איר; צו זען די נאַקעטקײט פֿון לאַנד זײַט איר געקומען.

/42:10 האָבן זײ צו אים געזאָגט: נײן, מײַן האַר, נײַערט צו קױפֿן שפּײַז זײַנען געקומען דײַנע קנעכט. /42:11 מיר אַלע זײַנען זין פֿון אײן מאַן; ערלעכע מענטשן זײַנען מיר; דײַנע קנעכט זײַנען קײן מאָל ניט געװען קײן אױסקוקערס.

/42:12 האָט ער צו זײ געזאָגט: נײן, נײַערט די נאַקעטקײט פֿון לאַנד זײַט איר געקומען זען.

/42:13 האָבן זײ געזאָגט: צװעלף ברידער זײַנען מיר, דײַנע קנעכט, זין פֿון אײן מאַן אין לאַנד כּנַעַן, און אָט איז דער ייִנגסטער הײַנט מיט אונדזער פֿאָטער, און אײנער איז ניט געװאָרן.

/42:14 האָט יוֹסף צו זײ געזאָגט: דאָס איז דאָך װאָס איך האָב צו אײַך גערעדט, אַזױ צו זאָגן: אױסקוקערס זײַט איר. /42:15 דערמיט װעט איר געפּרוּװט װערן: אַזױ װי פַּרעה לעבט, אױב איר װעט פֿון דאַנען אַרױסגײן, סײַדן אײַער ייִנגסטער ברודער װעט קומען אַהער! /42:16 שיקט פֿון אײַך אײנעם, ער זאָל ברענגען אײַער ברודער, און איר בלײַבט אײַנגעשפֿאַרט, כּדי אײַערע װערטער זאָלן אױסגעפּרוּװט װערן, אױב דער אמת איז מיט אײַך; און אױב ניט, אַזױ װי פַּרעה לעבט, אַז איר זײַט אױסקוקערס!

/42:17 און ער האָט זײ אַרײַנגענומען אין װאַך אױף דרײַ טעג.

/42:18 און יוֹסף האָט צו זײ געזאָגט אױפֿן דריטן טאָג: דאָס טוט, און איר װעט בלײַבן לעבן – איך האָב מוֹרא פֿאַר גאָט: /42:19 אױב איר זײַט ערלעכע מענטשן, זאָל אײן ברודער אײַערער בלײַבן אײַנגעשפֿאַרט אין אײַער װאַכהױז, און איר גײט, און ברענגט תּבואה פֿאַר דעם הונגער פֿון אײַערע הױזגעזינטן. /42:20 און אײַער ייִנגסטן ברודער זאָלט איר ברענגען צו מיר; און אײַערע װערטער װעלן באַװערט װערן, און איר װעט ניט שטאַרבן.

האָבן זײ אַזױ געטאָן.

/42:21 און זײ האָבן געזאָגט אײנער צום אַנדערן: פֿאַר װאָר, מיר זײַנען שולדיק װעגן אונדזער ברודער װאָס מיר האָבן צוגעזען דעם צער פֿון זײַן זעל, װען ער האָט זיך געבעטן בײַ אונדז, און מיר האָבן ניט צוגעהערט. דרום איז אױף אונדז געקומען די דאָזיקע צרה. /42:22 און ראובן האָט זיך אָפּגערופֿן צו זײ, אַזױ צו זאָגן: האָב איך אײַך ניט געזאָגט, אַזױ צו זאָגן: פֿאַרזינדיקט אײַך ניט אָן דעם ייִנגל? אָבער איר האָט ניט צוגעהערט; און אָט אױך װערט זײַן בלוט אױפֿגעמאָנט.

/42:23 און זײ האָבן ניט געװוּסט אַז יוֹסף פֿאַרשטײט װאָרום אַ טאָלמעטש איז געװען צװישן זײ. /42:24 האָט ער זיך אָפּגעדרײט פֿון זײ, און האָט געװײנט. און ער האָט זיך אומגעקערט צו זײ, און האָט צו זײ גערעדט; און ער האָט גענומען פֿון זײ שמעונען, און האָט אים אײַנגעשפֿאַרט פֿאַר זײערע אױגן.

/42:25 און יוֹסף האָט באַפֿױלן, מע זאָל אָנפֿילן זײערע כּלים מיט תּבואה, און אומקערן זײער געלט איטלעכן אין זײַן זאַק, און זײ געבן שפּײַז אױפֿן װעג. און מע האָט צו זײ אַזױ געטאָן. /42:26 און זײ האָבן אױפֿגעלאָדן זײער תּבואה אױף זײערע אײזלען, און זײַנען אַװעקגעגאַנגען פֿון דאָרטן.

/42:27 האָט אײנער געעפֿנט זײַן זאַק צו געבן זײַן אײזל פֿוטער אין האַרבעריק, און האָט דערזען זײַן געלט, ערשט עס איז אין מױל פֿון זײַן זאַק. /42:28 האָט ער געזאָגט צו זײַנע ברידער: מײַן געלט איז אומגעקערט געװאָרן, און אָט איז עס אױך אין מײַן זאַק. איז זײ אַרױסגעפֿאַלן דאָס האַרץ, און זײ האָבן ציטערנדיק געזאָגט אײנער צום אַנדערן: װאָס האָט אונדז דאָ גאָט געטאָן?

/42:29 און זײ זײַנען געקומען צו זײער פֿאָטער יעקבן קײן לאַנד כּנַעַן, און האָבן אים דערצײלט אַלץ װאָס זײ האָט געטראָפֿן, אַזױ צו זאָגן: /42:30 דער מאַן, דער האַר פֿון לאַנד, האָט מיט אונדז גערעדט האַרט, און ער האָט אונדז געמאַכט פֿאַר אױסקוקערס פֿון דעם לאַנד. /42:31 האָבן מיר צו אים געזאָגט: ערלעכע מענטשן זײַנען מיר, מיר זײַנען קיין מאָל ניט געװען קײן אױסקוקערס. /42:32 צװעלף ברידער זײַנען מיר, זין פֿון אונדזער פֿאָטער; אײנער איז ניט געװאָרן, און דער ייִנגסטער איז הײַנט מיט אונדזער פֿאָטער אין לאַנד כּנַעַן. /42:33 האָט דער מאַן, דער האַר פֿון לאַנד, צו אונדז געזאָגט: דערמיט װעל איך װיסן אַז איר זײַט ערלעכע מענטשן: אײן ברודער אײַערן לאָזט איבער בײַ מיר, און נעמט גענוג פֿאַר דעם הונגער פֿון אײַערע הױזגעזינטן, און גײט. /42:34 און ברענגט אײַער ייִנגסטן ברודער צו מיר, און איך װעל װיסן אַז איר זײַט ניט קײן אױסקוקערס, נאָר איר זײַט ערלעכע מענטשן; װעל איך אײַך אָפּגעבן אײַער ברודער, און איר װעט מעגן פֿאַרקערן אין לאַנד.

/42:35 און עס איז געװען, װי זײ לײדיקן אױס זײערע זעק, ערשט איטלעכנס בינטל געלט איז אין זײַן זאַק; און װי זײ און זײער פֿאָטער האָבן דערזען זײערע בינטלעך געלט, אַזױ האָבן זײ מוֹרא געקראָגן. /42:36 און זײער פֿאָטער יעקב האָט צו זײ געזאָגט: איר האָט מיך באַרױבט פֿון מײַנע קינדער; יוֹסף איז מער ניטאָ, און שמעון איז ניטאָ, און בנימינען װילט איר אַװעקנעמען; דאָס אַלץ איז אױף מיר אױסגעגאַנגען.

/42:37 האָט ראובן געזאָגט צו זײַן פֿאָטער, אַזױ צו זאָגן: מײַנע בײדע זין זאָלסטו טײטן, אױב איך װעל דיר אים ניט צוריקבֿרענגען. גיב אים אױף מײַן האַנט, און איך װעל אים אומקערן צו דיר.

/42:38 האָט ער געזאָגט: מײַן זון װעט ניט אַראָפּנידערן מיט אײַך, װאָרום זײַן ברודער איז טױט, און ער אַלײן איז געבליבן, און אַז אים װעט טרעפֿן אַן אומגליק אױף דעם װעג װאָס איר װעט גײן דערױף, װעט איר מאַכן נידערן מײַנע גראָע האָר מיט טרױער אין קבֿר.

/43:1 און דער הונגער איז געװען שװער אין לאַנד. /43:2 און עס איז געװען, אַז זײ האָבן אױפֿגעגעסן די תּבואה, װאָס זײ האָבן געבראַכט פֿון מִצרַיִם, האָט זײער פֿאָטער צו זײ געזאָגט: גײט װידער, קױפֿט אונדז אַ ביסל שפּײַז.

/43:3 האָט יהודה געזאָגט צו אים, אַזױ צו זאָגן: װאָרענען האָט אונדז געװאָרנט דער מאַן, אַזױ צו זאָגן: איר זאָלט מײַן פּנים ניט זען, אױב אײַער ברודער איז ניט מיט אײַך. /43:4 אױב דו שיקסט אונדזער ברודער מיט אונדז, װעלן מיר אַראָפּנידערן, און װעלן דיר אײַנקױפֿן שפּײַז. /43:5 אױב אָבער דו שיקסט ניט, װעלן מיר ניט אַראָפּנידערן, װאָרום דער מאַן האָט אונדז אָנגעזאָגט: איר זאָלט מײַן פּנים ניט זען, אױב אײַער ברודער איז ניט מיט אײַך.

/43:6 האָט ישׂראל געזאָגט: נאָך װאָס האָט איר מיר געטאָן די רעה, צו זאָגן דעם מאַן, אַז איר האָט נאָך אַ ברודער?

/43:7 האָבן זײ געזאָגט: דער מאַן האָט זיך פֿאַנאַנדערגעפֿרעגט װעגן אונדז, און װעגן אונדזער משפּחה, אַזױ צו זאָגן: לעבט נאָך אײַער פֿאָטער? האָט איר נאָך אַ ברודער? און מיר האָבן אים דערצײלט לױט די דאָזיקע װערטער. זאָלן מיר גאָר װיסן, אַז ער װעט זאָגן: ברענגט אַראָפּ אײַער ברודער? /43:8 און יהודה האָט געזאָגט צו זײַן פֿאָטער ישׂראל: שיק דעם ייִנגל מיט מיר, און מיר װעלן אױפֿשטײן און װעלן גײן, כּדי מיר זאָלן לעבן און ניט שטאַרבן, אי מיר, אי דו, אי אונדזערע קלײנע קינדער. /43:9 איך בין עָרֵב פֿאַר אים, פֿון מײַן האַנט זאָלסטו אים מאָנען; אױב איך װעל דיר אים ניט ברענגען און אים אַװעקשטעלן פֿאַר דיר, זאָל איך זײַן אַ פֿאַרזינדיקטער צו דיר אַלע טעג. /43:10 װאָרום אַז מיר װאָלטן זיך ניט אױפֿגעהאַלטן, װאָלטן מיר שױן אַצונד זיך געהאַט אומגעקערט צום צװײטן מאָל.

/43:11 האָט זײער פֿאָטער ישׂראל צו זײ געזאָגט: אױב שױן יאָ אַזױ, טוט אָט-װאָס: נעמט פֿון די בעסטע פֿרוכטן פֿון לאַנד אין אײַערע כּלים, און ברענגט אַראָפּ צו דעם מאַן אַ מתּנה, אַ ביסל באַלזאַם, און אַ ביסל האָניק, געװירץ, און לאַדאַן, ניס, און מאַנדלען. /43:12 און טאָפּל געלט נעמט מיט אין אײַער האַנט; און דאָס געלט װאָס איז אומגעקערט געװאָרן אין מױל פֿון אײַערע זעק, זאָלט איר אומקערן מיט אײַער האַנט; אפֿשר איז דאָס געװען אַ פֿאַרזע. /43:13 און נעמט אײַער ברודער, און שטײט אױף, גײט װידער צו דעם מאַן. /43:14 און גאָט שַדַי װעט אײַך געבן דערבאַרימונג בײַ דעם מאַן, און ער װעט אײַך אַװעקלאָזן אײַער אַנדער ברודער און בנימינען; און איך, אױב איך מוז אָנװערן מײַנע קינדער, װעל איך אָנװערן.

/43:15 האָבן די מענער גענומען די דאָזיקע מתּנה, און טאָפּל געלט האָבן זײ מיטגענומען אין זײער האַנט, און בנימינען, און זײ זײַנען אױפֿגעשטאַנען און האָבן גענידערט קײן מִצרַיִם, און האָבן זיך געשטעלט פֿאַר יוֹספֿן.

/43:16 און װי יוֹסף האָט דערזען בנימינען מיט זײ, אַזױ האָט ער געזאָגט צו דעם װאָס איבער זײַן הױז: ברענג אַרײַן די מענטשן אין הױז, און שעכט אַ שעכטונג, און גרײט צו, װאָרום די מענטשן װעלן עסן מיט מיר צו מיטאָג. /43:17 האָט דער מאַן געטאָן אַזױ װי יוֹסף האָט געהײסן, און דער מאַן האָט אַרײַנגעבראַכט די מענער אין יוֹספֿס הױז.

/43:18 און די מענער האָבן מוֹרא געהאַט, װײַל זײ זײַנען אַרײַנגעבראַכט געװאָרן אין יוֹספֿס הױז, און זײ האָבן געזאָגט: פֿון װעגן דעם געלט װאָס איז אומגעקערט געװאָרן אין אונדזערע זעק דאָס ערשטע מאָל, װערן מיר אַרײַנגעבראַכט, כּדי זיך אַרױפֿצוּװאַרפֿן אױף אונדז, און אָנפֿאַלן אױף אונדז, און אונדז נעמען פֿאַר קנעכט מיט אונדזערע אײזלען.

/43:19 האָבן זײ גענענט צו דעם מאַן װאָס איבער יוֹספֿס הױז, און האָבן גערעדט צו אים אין אײַנגאַנג פֿון הױז. /43:20 און זײ האָבן געזאָגט: איך בעט דיך, מײַן האַר, מיר האָבן אַראָפּגענידערט דאָס ערשטע מאָל צו קױפֿן שפּײַז. /43:21 און עס איז געװען, אַז מיר זײַנען געקומען צום האַרבעריק, און האָבן געעפֿנט אונדזערע זעק, ערשט איטלעכנס געלט איז אין מױל פֿון זײַן זאַק, אונדזער געלט אין זײַן פֿולער װאָג; האָבן מיר עס אָפּגעבראַכט אין אונדזער האַנט. /43:22 און נאָך אַנדער געלט האָבן מיר אַראָפּגעבראַכט אין אונדזער האַנט, צו קױפֿן שפּײַז. מיר װײסן ניט װער עס האָט אַרײַנגעטאָן אונדזער געלט אין אונדזערע זעק.

/43:23 האָט ער געזאָגט: פֿריד צו אײַך! איר זאָלט ניט מוֹרא האָבן; אײַער גאָט, און דער גאָט פֿון אײַער פֿאָטער, האָט אײַך געשאָנקען אַן אוֹצר אין אײַערע זעק; אײַער געלט איז מיר אַרײַנגעקומען. און ער האָט אַרױסגעבראַכט צו זײ שמעונען.

/43:24 און דער מאַן האָט אַרײַנגעבראַכט די מענער אין יוֹספֿס הױז, און ער האָט געגעבן װאַסער, און זײ האָבן געװאַשן זײערע פֿיס; און ער האָט געגעבן פֿוטער פֿאַר זײערע אײזלען. /43:25 און זײ האָבן צוגעגרײט די מתּנה אײדער יוֹסף װעט קומען אום מיטאָג, װאָרום זײ האָבן געהערט אַז דאָרטן װעלן זײ עסן ברױט.

/43:26 און װי יוֹסף איז גקעומען אין הױז, אַזױ האָבן זײ אַרײַנגעבראַכט צו אים אין הױז די מתּנה װאָס אין זײער האַנט, און זײ האָבן זיך געבוקט פֿאַר אים צו דער ערד. /43:27 און ער האָט זײ געפֿרעגט אױף פֿריד, און ער האָט צו זײ געזאָגט: איז פֿריד צו אײַער אַלטן פֿאָטער, װאָס איר האָט פֿון אים דערצײלט? לעבט ער נאָך? /43:28 האָבן זײ געזאָגט: פֿריד איז צו דײַן קנעכט אונדזער פֿאָטער, ער לעבט נאָך. און זײ האָבן זיך גענײַגט און זיך געבוקט.

/43:29 האָט ער אױפֿגעהױבן זײַנע אױגן, און האָט דערזען זײַן ברודער בנימינען, זײַן מוטערס זון, און ער האָט געזאָגט: איז דאָס אײַער ייִנגסטער ברודער, װאָס איר האָט מיר פֿון אים דערצײלט? און ער האָט געזאָגט: זאָל דיך גאָט לײַטזעליקן, מײַן זון.

/43:30 און יוֹסף האָט זיך געאײַלט, װאָרום זײַן האַרץ האָט אים פֿאַרקלעמט אױף זײַן ברודער, און ער האָט זיך געװאָלט פֿאַנאַנדערװײנען; איז ער אַרײַן אין קאַמער, און האָט דאָרטן געװײנט. /43:31 און ער האָט אָפּגעװאַשן זײַן פּנים, און איז אַרױסגעגאַנגען; און ער האָט זיך אײַנגעהאַלטן און האָט געזאָגט: לײגט ברױט.

/43:32 האָט מען געלײגט פֿאַר אים באַזונדער, און פֿאַר זײ באַזונדער, און פֿאַר די מִצרים װאָס האָבן געגעסן בײַ אים, באַזונדער, װאָרום די מִצרים קענען ניט עסן ברױט מיט די עִברים, װײַל דאָס איז אַן אומװערדיקײט בײַ די מִצרים.

/43:33 און זײ זײַנען אױסגעזעצט געװאָרן פֿאַר אים, דער בכָור לױט זײַן בכוֹרהשאַפֿט, און דער ייִנגערער לױט זײַן יונגקײט; און די מענטשן האָבן זיך געװוּנדערט צװישן אײנאַנדער. /43:34 און ער האָט זײ געלאָזט צוטראָגן חלקים פֿון פֿאַר אים, און בנימינס חלק איז געװען פֿינף מאָל אַזױ פֿיל װי זײער איטלעכנס חלק. און זײ האָבן געטרונקען און זיך אָנגעטרונקען מיט אים.

/44:1 און ער האָט באַפֿױלן דעם װאָס איבער זײַן הױז, אַזױ צו זאָגן: פֿיל אָן די זעק פֿון די מענטשן מיט שפּײַז װיפֿיל זײ קענען טראָגן, און טו אַרײַן איטלעכנס געלט אין מױל פֿון זײַן זאַק. /44:2 און מײַן בעכער, דעם זילבערנעם בעכער, זאָלסטו אַרײַנטאָן אין מױל פֿון דעם זאַק פֿון דעם ייִנגסטן, מיט דעם געלט פֿאַר זײַן תּבואה.

און ער האָט געטאָן אַזױ װי דאָס װאָרט װאָס יוֹסף האָט גערעדט.

/44:3 װי דער מאָרגן האָט אױפֿגעלוכטן, אַזױ זײַנען די מענער אַװעקגעשיקט געװאָרן, זײ און זײערע אײזלען. /44:4 זײ זײַנען נאָרװאָס אַרױסגעגאַנגען פֿון שטאָט, נאָך ניט געװען װײַט אַװעק, אַזױ האָט יוֹסף געזאָגט צו דעם װאָס איבער זײַן הױז: שטײ אױף, יאָג נאָך די מענטשן, און אַז דו װעסט זײ אָניאָגן, זאָלסטו זאָגן צו זײ: פֿאַר װאָס האָט איר אָפּגעצאָלט אַ רעה פֿאַר אַ טוֹבֿה? /44:5 דאָס איז דאָך דער װאָס מײַן האַר טרינקט פֿון אים, און צױבערן טוט ער צױבערן מיט אים. איר האָט זיך שלעכט באַגאַנגען מיט װאָס איר האָט געטאָן.

/44:6 און ער האָט זײ אָנגעיאָגט, און האָט צו זײ גערעדט די דאָזיקע װערטער. /44:7 האָבן זײ צו אים געזאָגט: פֿאַר װאָס רעדט מײַן האַר אַזעלכע װערטער? באַהיט זאָלן װערן דײַנע קנעכט פֿון טאָן אַזאַ זאַך! /44:8 זע, דאָס געלט װאָס מיר האָבן געפֿונען אין מױל פֿון אונדזערע זעק, האָבן מיר דיר אומגעקערט פֿון לאַנד כּנַעַן, הײַנט װי װעלן מיר גנבען פֿון דײַן האַרס הױז זילבער אָדער גאָלד? /44:9 דער יעניקער פֿון דײַנע קנעכט װאָס ער װעט בײַ אים געפֿונען װערן, זאָל שטאַרבן, און אױך מיר װעלן זײַן קנעכט צו מײַן האַר.

/44:10 האָט ער געזאָגט: הגם געזאָלט האָט אַצונד זײַן אַזױ װי אײַערע װערטער, זאָל נאָר דער װאָס ער װעט בײַ אים געפֿונען װערן, זײַן אַ קנעכט צו מיר, און איר װעט זײַן רײן.

/44:11 האָבן זײ אױף גיך אַראָפּגעלאָזט איטלעכער זײַן זאַק אױף דער ערד, און זײ האָבן געעפֿנט איטלעכער זײַן זאַק. /44:12 און ער האָט געזוכט; מיטן עלטסטן האָט ער אָנגעהױבן, און מיטן ייִנגסטן האָט ער געענדיקט. און דער בעכער איז געפֿונען געװאָרן אין בנימינס זאַק.

/44:13 האָבן זײ צעריסן זײערע קלײדער, און איטלעכער האָט אױפֿגעלאָדן זײַן אײזל, און זײ האָבן זיך אומגעקערט אין שטאָט. /44:14 און יהודה איז געקומען מיט זײַנע ברידער אין יוֹספֿס הױז; און ער איז נאָך דאָרטן געװען. און זײ זײַנען געפאַלן פֿאַר אים צו דער ערד.

/44:15 האָט יוֹסף צו זײ געזאָגט: װאָס איז דאָס פֿאַר אַ טואונג װאָס איר האָט געטאָן? האָט איר ניט געװוּסט אַז צױבערן טוט צױבערן אַזאַ מאַן װי איך?

/44:16 האָט יהודה געזאָגט: װאָס זאָלן מיר זאָגן צו מײַן האַר, װאָס זאָלן מיר רעדן, און װאָס זאָלן מיר זיך פֿאַרענטפֿערן? גאָט האָט געפֿונען די זינד פֿון דײַנע קנעכט. אָט זײַנען מיר קנעכט צו מײַן האַר, אי מיר, אי דער װאָס דער בעכער איז געפֿונען געװאָרן אין זײַן האַנט.

/44:17 האָט ער געזאָגט: חלילה מיר דאָס צו טאָן! דער מאַן װאָס דער בעכער איז געפֿונען געװאָרן אין זײַן האַנט, ער זאָל זײַן אַ קנעכט צו מיר, און איר גײט אַרױף בשלום צו אײַער פֿאָטער.

וַיִגַש

/44:18 האָט יהודה גענענט צו אים; און האָט געזאָגט: איך בעט דיך, מײַן האַר, זאָל אַקאָרשט דײַן קנעכט רעדן אַ װאָרט אין די אױערן פֿון מײַן האַר, און זאָל דײַן צאָרן ניט גרימען אױף דײַן קנעכט; װאָרום דו ביסט אַזױ װי פַּרעה. /44:19 מײַן האַר האָט געפֿרעגט זײַנע קנעכט, אַזױ צו זאָגן: האָט איר אַ פֿאָטער אָדער אַ ברודער? /44:20 און מיר האָבן געזאָגט צו מײַן האַר: מיר האָבן אַן אַלטן פֿאָטער, און אַ קלײנעם בן-זקונים, װאָס זײַן ברודער איז טױט, און ער אַלײן איז געבליבן פֿון זײַן מוטער, און זײַן פֿאָטער האָט אים ליב. /44:21 האָסטו געזאָגט צו דײַנע קנעכט: ברענגט אים אַראָפּּ צו מיר, איך זאָל טאָן מײַן אױג אױף אים. /44:22 האָבן מיר געזאָגט צו מײַן האַר: דער ייִנגל קען ניט פֿאַרלאָזן זײַן פֿאָטער, װאָרום אַז ער װעט פֿאַרלאָזן זײַן פֿאָטער, װעט דער שטאַרבן. /44:23 האָסטו געזאָגט צו דײַנע קנעכט: אױב אײַער ייִנגסטער ברודער װעט ניט אַראָפּנידערן מיט אײַך, זאָלט איר מער מײַן פּנים ניט זען. /44:24 און עס איז געװען, אַז מיר זײַנען אַרױפֿגעקומען צו דײַן קנעכט, אונדזער פֿאָטער, האָבן מיר אים דערצײלט די װערטער פֿון אונדזער האַר. /44:25 און אַז אונדזער פֿאָטער האָט געזאָגט: גײט װידער, קױפֿט אונדז אַ ביסל שפּײַז, /44:26 האָבן מיר געזאָגט: מיר קענען ניט אַראָפּנידערן; נאָר אױב אונדזער ייִנגסטער ברודער װעט זײַן מיט אונדז, װעלן מיר אַראָפּנידערן, װאָרום מיר קענען ניט זען דעם מאַנס פּנים, אַװוּ אונדזער ייִנגסטער ברודער איז ניט מיט אונדז. /44:27 האָט דײַן קנעכט, אונדזער פֿאָטער, צו אונדז געזאָגט: איר װײסט אַז צװײ האָט מיר מײַן װײַב געבאָרן. /44:28 און אײנער איז אַװעקגעגאַנגען פֿון מיר, און איך האָב געזאָגט: פֿאַר װאָר, פֿאַרצוקן איז ער פֿאַרצוקט געװאָרן; און איך האָב אים ניט געזען ביז אַצונד. /44:29 און אַז איר װעט אַװעקנעמען אױך דעם דאָזיקן פֿון מײַן פּנים, און אים װעט טרעפֿן אַן אומגליק, װעט איר מאַכן נידערן מײַנע גראָע האָר מיט קומער אין קבֿר. /44:30 און אַצונד אַז איך װעל קומען צו דײַן קנעכט, מײַן פֿאָטער, און דער ייִנגל איז מיט אונדז ניטאָ, אַזױ װי זײַן זעל איז צוגעבונדן צו זײַן זעל, /44:31 איז, װי ער װעט זען אַז דער ייִנגל איז ניטאָ, אַזױ װעט ער שטאַרבן, און דײַנע קנעכט װעלן מאַכן נידערן די גראָע האָר פֿון דײַן קנעכט, אונדזער פאָטער, מיט טרױער אין קבֿר. /44:32 װאָרום דײַן קנעכט איז עָרֵב געװען פֿאַר דעם ייִנגל צו זײַן פֿאָטער, אַזױ צו זאָגן: אױב איך װעל דיר אים ניט ברענגען, זאָל איך זײַן אַ פֿאַרזינדיקטער צו מײַן פֿאָטער אַלע טעג. /44:33 און אַצונד, איך בעט דיך, זאָל דײַן קנעכט בלײַבן אָנשטאָט דעם ייִנגל, אַ קנעכט צו מײַן האַר, און דער ייִנגל זאָל אַרױפֿגײן מיט זײַנע ברידער. /44:34 װאָרום װי קען איך אַרױפֿגײן צו מײַן פֿאָטער, אַז דער ייִנגל איז ניט מיט מיר? איך װעל חלילה צוזען דאָס בײז װאָס װעט טרעפֿן מײַן פֿאָטער.

/45:1 און יוֹסף האָט זיך ניט געקענט אײַנהאַלטן פֿאַר אַלע װאָס זײַנען געשטאַנען לעבן אים, און ער האָט אױסגערופֿן: פֿירט אַרױס אַלע מענטשן פֿון מיר. און קײן מענטש איז ניט געשטאַנען לעבן אים, װען יוֹסף האָט זיך דערקענט צו זײַנע ברידער. /45:2 און ער האָט אַרױסגעלאָזט זײַן קָול אין געװײן, און די מִצרים האָבן געהערט; און דאָס הױז פֿון פַּרעהן האָט געהערט דערפֿון.

/45:3 און יוֹסף האָט געזאָגט צו זײַנע ברידער: איך בין יוֹסף; לעבט נאָך מײַן פֿאָטער? און זײַנע ברידער האָבן אים ניט געקענט ענטפֿערן, װאָרום זײ האָבן זיך דערשראָקן פֿאַר אים.

/45:4 האָט יוֹסף געזאָגט צו זײַנע ברידער: גענענט צו מיר, איך בעט אײַך. האָבן זײ גענענט. און ער האָט געזאָגט: איך בין אײַער ברודער יוֹסף, װאָס איר האָט מיך פֿאַרקױפֿט קײן מִצרַיִם. /45:5 און אַצונד זאָלט איר אײַך ניט קלעמען, און זאָל ניט פֿאַרדריסן אין אײַערע אױגן, װאָס איר האָט מיך פֿאַרקױפֿט אַהער, װאָרום צו דערהאַלטן לעבנס האָט מיך גאָט געשיקט אײַך פֿאַרױס. /45:6 װאָרום שױן צװײ יאָר אַז דער הונגער איז אין לאַנד, און נאָך פֿינף יאָר װעלן זײַן, װאָס עס װעט ניט זײַן קײן אַקער און קײן שניט. /45:7 און גאָט האָט מיך געשיקט אײַך פֿאַרױס, כּדי אײַך צו לאָזן אַן איבערבלײַב אױף דער ערד, און אײַך צו דערהאַלטן בײַם לעבן דורך אַ גרױסער ישועה. /45:8 און אַצונד, ניט איר האָט מיך אַהער געשיקט, נײַערט גאָט; און ער האָט מיך געמאַכט פֿאַר אַ פֿאָטער צו פַּרעהן, און פֿאַר אַ האַר אױף זײַן גאַנצן הױז, און פֿאַר אַ געװעלטיקער איבערן גאַנצן לאַנד מִצרַיִם. /45:9 אײַלט און גײט אַרױף צו מײַן פֿאָטער, און איר זאָלט זאָגן צו אים: אַזױ האָט געזאָגט דײַן זון יוֹסף: גאָט האָט מיך געמאַכט פֿאַר אַ האַר איבער גאַנץ מִצרַיִם; נידער אַראָפּ צו מיר, זאָלסט זיך ניט אױפֿהאַלטן. /45:10 און װעסט זיצן אין לאַנד גוֹשֶן, און װעסט זײַן נאָנט צו מיר, דו און דײַנע קינדער און דײַנע קינדערס קינדער, און דײַנע שאָף, און דײַנע רינדער, און אַלץ װאָס דו האָסט. /45:11 און איך װעל דיך דאָרטן אױסהאַלטן; װאָרום נאָך פֿינף יאָר װעט זײַן דער הונגער; כּדי זאָלסט ניט אומקומען, דו און דײַן הױזגעזינט און אַלץ װאָס דו האָסט. /45:12 און אָט זעען אײַערע אױגן, און די אױגן פֿון מײַן ברודער בנימינען, אַז מײַן מױל רעדט דאָס צו אײַך. /45:13 און איר זאָלט דערצײלן מײַן פֿאָטער מײַן גאַנצן כּבוד אין מִצרַיִם, און אַלץ װאָס איר האָט געזען, און איר זאָלט אײלן און אַראָפּברענגען מײַן פֿאָטער אַהער.

/45:14 און ער איז געפֿאַלן אױפֿן האַלדז פֿון זײַן ברודער בנימינען, און האָט געװײנט, און בנימין האָט געװײנט אױף זײַן האַלדז. /45:15 און ער האָט געקושט אַלע זײַנע ברידער, און האָט געװײנט אױף זײ, און דערנאָך האָבן זײַנע ברידער גערעדט מיט אים.

/45:16 און דער קלאַנג איז געהערט געװאָרן אין פַּרעהס הױז, אַזױ צו זאָגן: יוֹספֿס ברידער זײַנען געקומען; און עס איז װױלגעפֿעלן אין די אױגן פֿון פַּרעהן, און אין די אױגן פֿון זײַנע קנעכט.

/45:17 און פַּרעה האָט געזאָגט צו יוֹספֿן: זאָג צו דײַנע ברידער: טוט אָט-װאָס: לאָדט אָן אײַערע בהמות, און גײט, קומט קײן לאַנד כּנַעַן, /45:18 און נעמט אײַער פֿאָטער, און אײַערע הױזגעזינטן, און קומט צו מיר, און איך װעל אײַך געבן דאָס בעסטע פֿון לאַנד מִצרַיִם, און עסט דאָס פֿעטס פֿון לאַנד. /45:19 און דו װערסט באַפֿױלן, טוט אָט-װאָס: נעמט אײַך פֿון לאַנד מִצרַיִם װעגן פֿאַר אײַערע קלײנע קינדער, און פֿאַר אײַערע װײַבער, און איר זאָלט אַרױפֿנעמען אײַער פֿאָטער און קומען. /45:20 און אײַער אױג זאָל זיך ניט קימערן אום אײַערע זאַכן, װאָרום דאָס בעסטע פֿון גאַנצן לאַנד מִצרַיִם איז אײַערס.

/45:21 האָבן די זין פֿון ישׂראלן אַזױ געטאָן, און יוֹסף האָט זײ געגעבן װעגן, לױט דעם מױל פֿון פַּרעהן, און ער האָט זײ געגעבן שפּײַז אױפֿן װעג. /45:22 זײ אַלעמען האָט ער געגעבן גאַנגען קלײדער פֿאַר איטלעכן, און בנימינען האָט ער געגעבן דרײַ הונדערט זילבערשטיק, און פֿינף גאַנג קלײדער. /45:23 און צו זײַן פֿאָטער האָט ער דעסגלײַכן געשיקט צען אײזלען באַלאָדן מיטן בעסטן פֿון מִצרַיִם, און צען אײזעלינס באַלאָדן מיט תּבואה און ברױט, און שפּײַז פֿאַר זײַן פֿאָטער אױפֿן װעג. /45:24 און ער האָט אַװעקגעשיקט זײַנע ברידער, און זײ זײַנען אַװעקגעגאַנגען; און ער האָט זײ אָנגעזאָגט: איר זאָלט אײַך ניט קריגן אױפֿן װעג.

/45:25 און זײ זײַנען אַרױפֿגעגאַנגען פֿון מִצרַיִם, און זײַנען געקומען קײן לאַנד כּנַעַן צו זײער פֿאָטער יעקבן. /45:26 און זײ האָבן אים דערצײלט, אַזױ צו זאָגן: יוֹסף לעבט נאָך; און אַז ער געװעלטיקט איבערן גאַנצן לאַנד מִצרַיִם. איז זײַן האַרץ פֿאַרקילט געװאָרן, װאָרום ער האָט זײ ניט געגלױבט. /45:27 האָבן זײ אים דערצײלט אַלע װערטער פֿון יוֹספֿן, װאָס ער האָט צו זײ גערעדט, און ער האָט געזען די װעגן װאָס יוֹסף האָט געשיקט אים צו פֿירן, און דער גײַסט פֿון זײער פֿאָטער יעקבן האָט אָפּגעלעבט. /45:28 און ישׂראל האָט געזאָגט: גענוג! מײַן זון יוֹסף לעבט נאָך; איך װעל גײן און װעל אים זען אײדער איך שטאַרב.

/46:1 און ישׂראל האָט אַװעקגעצױגן מיט אַלץ װאָס ער האָט געהאַט, און איז געקומען קײן באֵר-שֶבַע, און ער האָט געשלאַכט שלאַכטאָפּפֿער צו דעם גאָט פֿון זײַן פֿאָטער יצחקן. /46:2 און גאָט האָט גערעדט צו ישׂראלן אין זעונגען פֿון דער נאַכט, און האָט געזאָגט: יעקב, יעקב! האָט ער געזאָגט: דאָ בין איך. /46:3 האָט ער געזאָגט: איך בין גאָט, דער גאָט פֿון דײַן פֿאָטער, זאָלסט ניט מוֹרא האָבן אַראָפּצונידערן קײן מִצרַיִם, װאָרום פֿאַר אַ גרױס פאָלק װעל איך דיך דאָרטן מאַכן. /46:4 איך װעל אַראָפּנידערן מיט דיר קײן מִצרַיִם, און אױך אַרױפֿברענגען װעל איך דיך אַרױפֿברענגען. און יוֹסף װעט אַרױפֿטאָן זײַן האַנט אױף דײַנע אױגן.

/46:5 און יעקב איז אױפֿגעשטאַנען פֿון באֵר-שֶבַע, און די קינדער פֿון ישׂראל האָבן געפֿירט זײער פֿאָטער יעקבן, און זײערע קלײנע קינדער, און זײערע װײַבער, אױף די װעגן װאָס פַּרעה האָט געשיקט אים צו פֿירן. /46:6 און זײ האָבן גענומען זײערע פֿי, און זײער פֿאַרמעג װאָס זײ האָבן אָנגעקליבן אין לאַנד כּנַעַן, און זײ זײַנען געקומען קײן מִצרַיִם, יעקב און אַלע זײַנע קינדער מיט אים; /46:7 זײַנע זין און זײַנע זינס זין מיט אים, זײַנע טעכטער, און זײַנע זינס טעכטער, און אַלע זײַנע קינדער, האָט ער געבראַכט מיט זיך קײן מִצרַיִם.

/46:8 און דאָס זײַנען די נעמען פֿון די קינדער פֿון ישׂראל װאָס זײַנען געקומען קײן מִצרַיִם, יעקב און זײַנע קינדער: יעקבס בכָור ראובן. /46:9 און די זין פֿון ראובֵנען: חַנוֹך, און פַּלוא, און חֶצרוֹן, און כַּרמי. /46:10 און די זין פֿון שמעונען: ימואֵל, און יָמין, און אוֹהַד, און יָכין, און צוֹחַר, און שָאול דער זון פֿון אַ כּנַעַנית. /46:11 און די זין פֿון לֵוִין: גֵרשוֹן, קהָת, און מרָרי. /46:12 און די זין פֿון יהודהן: עֵר, און אוֹנָן, און שֵלָה, און פֶּרֶץ, און זֶרַח; און עֵר און אוֹנָן זײַנען געשטאָרבן אין לאַנד כּנַעַן. און די זין פֿון פֶּרֶצן זײַנען געװען חֶצרוֹן און חָמול. /46:13 און די זין פֿון יִשׂשָׂכָרן: תּוֹלָע, און פּווָה, און יוֹב, און שִמרוֹן. /46:14 און די זין פֿון זבולונען: סֶרֶד, און אֵלוֹן, און יַחלאֵל. /46:15 דאָס זײַנען די זין פֿון לאהן, װאָס זי האָט געבאָרן יעקבן אין פַּדַן-אַרָם; דערצו זײַן טאָכטער דינה; אַלע נפֿשות פֿון זײַנע זין און זײַנע טעכטער, דרײַ און דרײַסיק. /46:16 און די זין פֿון גָדן זײַנען געװען צִפֿיוֹן, און חַגי, שוני, און אֶצבוֹן, עֵרי, און אַרוֹדי, און אַראֵלי. /46:17 און די קינדער פֿון אָשרן: יִמנָה, און יִשוָה, און יִשוִי, און בריעָה, און זײער שװעסטער שֶׂרַח; און די זין פֿון בריעָהן: חֶבֶר און מַלכּיאֵל. /46:18 דאָס זײַנען די זין פֿון זִלפָּהן, װאָס לָבָן האָט געגעבן זײַן טאָכטער לאהן, און די דאָזיקע האָט זי געבאָרן יעקבן – זעכצן נפֿשות. /46:19 די זין פֿון יעקבס װײַב רחלען זײַנען געװען יוֹסף און בנימין. /46:20 און בײַ יוֹספֿן זײַנען געבאָרן געװאָרן אין לאַנד מִצרַיִם מנשה און אפֿרים, װאָס אָסנַת די טאָכטער פֿון פּוֹטי-פֿרַע דעם פּריסטער פֿון אוֹן האָט אים געבאָרן. /46:21 און די זין פֿון בנימינען זײַנען געװען בלַע, און בכֶר, און אַשבל, גֵראָ, און נַעֲמָן, אֵחי, און רֹאש, מופּים, און חופּים, און אָרד. /46:22 דאָס זײַנען די זין פֿון רחלען, װאָס זײַנען געבאָרן געװאָרן בײַ יעקבן: אַלע נפֿשות, פֿערצן. /46:23 און די זין פֿון דָנען: חושים. /46:24 און די זין פֿון נפֿתּלין: יַחצאֵל, און גוני, און יֵצֶר, און שִלֵם. /46:25 דאָס זײַנען די זין פֿון בלהָהן, װאָס לָבָן האָט געגעבן זײַן טאָכטער רחלען, און די דאָזיקע האָט זי געבאָרן יעקבן; אַלע נפֿשות, זיבן.

/46:26 אַלע נפֿשות פֿון יעקבן װאָס זײַנען געקומען קײן מִצרַיִם, די װאָס זײַנען אַרױסגעגאַנגען פֿון זײַן דיך, אַחוץ די װײַבער פֿון יעקבס זין – אַלע נפֿשות זײַנען געװען זעקס און זעכציק. /46:27 און יוֹספֿס זין, װאָס זײַנען אים געבאָרן געװאָרן אין מִצרַיִם, זײַנען געװען צװײ נפֿשות. אַלע נפֿשות פֿון יעקבס הױז װאָס זײַנען געקומען קײן מִצרַיִם, זיבעציק.

/46:28 און יהודהן האָט ער געשיקט פֿאַרױס פֿאַר זיך צו יוֹספֿן, צו װײַזן אים פֿאַרױס דעם װעג קײן גוֹשֶן; און זײ זײַנען אָנגעקומען קײן לאַנד גוֹשֶן.

/46:29 און יוֹסף האָט אײַנגעשפּאַנט זײַן רײַטװאָגן, און איז אַרױפֿגעגאַנגען אַנטקעגן זײַן פֿאָטער ישׂראלן קײן גוֹשֶן. און װי ער האָט זיך געװיזן פֿאַר אים, אַזױ איז ער אים געפֿאַלן אױפֿן האַלדז, און ער האָט לאַנג געװײנט אױף זײַן האַלדז. /46:30 און ישׂראל האָט געזאָגט צו יוֹספֿן: אַצונד קען איך שטאַרבן, נאָכדעם װי איך האָב געזען דײַן פּנים, אַז דו לעבסט נאָך.

/46:31 און יוֹסף האָט געזאָגט צו זײַנע ברידער און צו זײַן פֿאָטערס הױזגעזינט: איך װעל אַרױפֿגײן און װעל דערצײלן פַּרעהן, און איך װעל אים זאָגן: מײַנע ברידער און מײַן פֿאָטערס הױזגעזינט, װאָס זײַנען געװען אין לאַנד כּנַעַן, זײַנען געקומען צו מיר. /46:32 און די מענטשן זײַנען פּאַסטוכער פֿון שאָף, װאָרום זײ זײַנען מענטשן פֿון פֿי; און זײערע שאָף און זײערע רינדער און אַלץ װאָס זײ האָבן, האָבן זײ מיטגעבראַכט. /46:33 און עס װעט זײַן, אַז פַּרעה װעט אײַך רופֿן, און װעט זאָגן: װאָס איז אײַער טאָן? /46:34 זאָלט איר זאָגן: מענטשן פֿון פֿי זײַנען דײַנע קנעכט פֿון אונדזער יוגנט אָן און ביז אַצונד, אַזױ מיר, אַזױ אונדזערע עלטערן; כּדי איר זאָלט זיצן אין לאַנד גוֹשֶן, װאָרום אַן אומװערדיקײט בײַ די מִצרים איז יעטװעדער פּאַסטוך פֿון שאָף.

/47:1 און יוֹסף איז געגאַנגען און האָט דערצײלט פַּרעהן, און האָט געזאָגט: מײַן פֿאָטער און מײַנע ברידער, מיט זײערע שאָף און זײערע רינדער און אַלץ װאָס זײ האָבן, זײַנען געקומען פֿון לאַנד כּנַעַן, און זײ זײַנען אין לאַנד גוֹשֶן. /47:2 און פֿון צװישן זײַנע ברידער האָט ער גענומען פֿינף מאַן, און האָט זײ געשטעלט פֿאַר פַּרעהן. /47:3 האָט פַּרעה געזאָגט צו זײַנע ברידער: װאָס איז אײַער טאָן? האָבן זײ געזאָגט צו פַּרעהן: פּאַסטוכער פֿון שאָף זײַנען דײַנע קנעכט, אַזױ מיר, אַזױ אונדזערע עלטערן. /47:4 און זײ האָבן געזאָגט צו פַּרעהן: צו װױנען אין לאַנד זײַנען מיר געקומען, װאָרום עס איז ניטאָ קײן פֿיטערונג פֿאַר די שאָף פֿון דײַנע קנעכט, װײַל דער הונגער איז שװער אין לאַנד כּנַעַן. און אַצונד, איך בעט דיך, זאָלן דײַנע קנעכט זיצן אין לאַנד גוֹשֶן.

/47:5 האָט פַּרעה געזאָגט צו יוֹספֿן, אַזױ צו זאָגן: דײַן פֿאָטער און דײַנע ברידער זײַנען געקומען צו דיר; /47:6 דאָס לאַנד מִצרַיִם ליגט פֿאַר דיר, אין בעסטן טײל פֿון לאַנד באַזעץ דײַן פֿאָטער און דײַנע ברידער. זאָלן זײ זיצן אין לאַנד גוֹשֶן. און אױב דו װײסט אַז צװישן זײ זײַנען דאָ טױגלעכע מענטשן, זאָלסטו זײ מאַכן פֿאַר אױבערלײַט איבער דעם פֿי װאָס איך האָב.

/47:7 און יוֹסף האָט געבראַכט זײַן פֿאָטער יעקבן, און ער האָט אים געשטעלט פֿאַר פַּרעהן; און יעקב האָט געבענטשט פַּרעהן. /47:8 און פַּרעה האָט געזאָגט צו יעקבן: װיפֿיל זײַנען די טעג פֿון די יאָרן פֿון דײַן לעבן? /47:9 האָט יעקב געזאָגט צו פַּרעהן: די טעג פֿון די יאָרן פֿון מײַן װאַנדערשאַפט זײַנען הונדערט און דרײַסיק יאָר. װינציק און שלעכט זײַנען די טעג פֿון די יאָרן פֿון מײַן לעבן, און זײ קומען ניט צו די טעג פֿון די יאָרן פֿון מײַנע עלטערנס לעבן אין די טעג פֿון זײער װאַנדערשאַפט. /47:10 און יעקב האָט געבענטשט פַּרעהן, און איז אַרױסגעגאַנגען פֿון פֿאַר פַּרעהן.

/47:11 און יוֹסף האָט באַזעצט זײַן פֿאָטער און זײַנע ברידער, און ער האָט זײ געגעבן אײגנטום אין לאַנד מִצרַיִם, אין בעסטן טײל פֿון לאַנד, אין לאַנד רַעְמסֵס, אַזױ װי פַּרעה האָט באַפֿױלן. /47:12 און יוֹסף האָט אױסגעהאַלטן זײַן פֿאָטער און זײַנע ברידער, און דאָס גאַנצע הױז פֿון זײַן פֿאָטער, מיט ברױט, װי נאָכן געזינט.

/47:13 און קײן ברױט איז ניט געװען אין גאַנצן לאַנד, װאָרום דער הונגער איז געװען זײער שװער, און דאָס לאַנד מִצרַיִם און דאָס לאַנד כּנַעַן זײַנען אױסגעמאַטערט געװאָרן פֿון דעם הונגער. /47:14 און יוֹסף האָט אױפֿגעקליבן דאָס גאַנצע געלט װאָס האָט זיך געפֿונען אין לאַנד מִצרַיִם און אין לאַנד כּנַעַן, פֿאַר דער תּבואה װאָס זײ האָבן געקױפֿט. און יוֹסף האָט געבראַכט דאָס געלט אין פַּרעהס הױז. /47:15 און אַז דאָס געלט איז אױסגעגאַנגען פֿון לאַנד מִצרַיִם און פֿון לאַנד כּנַעַן, זײַנען אַלע מִצרים געקומען צו יוֹספֿן, אַזױ צו זאָגן: גיב אונדז ברױט; װאָרום נאָך װאָס זאָלן מיר שטאַרבן פֿאַר דיר? אַז דאָס געלט האָט זיך אױסגעלאָזט. /47:16 האָט יוֹסף געזאָגט: גיט אײַערע פֿי, און איך װעל אײַך געבן פֿאַר אײַערע פֿי, אױב דאָס געלט האָט זיך אױסגעלאָזט. /47:17 האָבן זײ געבראַכט זײערע פֿי צו יוֹספֿן, און יוֹסף האָט זײ געגעבן ברױט פֿאַר פֿערד, און פֿאַר סטאַדעס שאָף, און פֿאַר סטאַדעס רינדער, און פֿאַר אײזלען; און ער האָט זײ פֿאַרזאָרגט מיט ברױט אין יענעם יאָר, פֿאַר אַלע זײערע פֿי.

/47:18 האָט זיך דאָס יאָר געענדיקט; און אױפֿן צװײטן יאָר זײַנען זײ געקומען צו אים, און האָבן צו אים געזאָגט: מיר װעלן ניט פֿאַרהױלן פֿון מײַן האַר, אַז אַזױ װי דאָס געלט איז אױסגעגאַנגען, און די סטאַדעס פֿי זײַנען בײַ מײַן האַר, איז ניט געבליבן פֿאַר מײַן האַר אַחוץ נאָר אונדזער לײַב און אונדזער ערד. /47:19 נאָך װאָס זאָלן מיר אומקומען פֿאַר דײַנע אױגן, אי מיר אי אונדזער ערד? קױף אָףּ אונדז און אונדזער ערד פֿאַר ברױט, און מיר מיט אונדזער ערד װעלן זײַן קנעכט צו פַּרעהן; און גיב אונדז זריעה, כּדי מיר זאָלן לעבן און ניט שטאַרבן, און די ערד זאָל ניט פֿאַרװיסט װערן.

/47:20 האָט יוֹסף אָפּגעקױפֿט די גאַנצע ערד פֿון מִצרַיִם פֿאַר פַּרעהן, װאָרום די מִצרים האָבן פֿאַרקױפֿט איטלעכער זײַן פֿעלד, װײַל דער הונגער האָט זיך געשטאַרקט איבער זײ; און דאָס לאַנד איז געװאָרן פַּרעהס. /47:21 און דאָס פֿאָלק, זײ האָט ער שטעטװײַז איבערגעפֿירט פֿון אײן עק געמאַרק פֿון מִצרַיִם צום אַנדער עק. /47:22 נאָר די ערד פֿון די פּריסטער האָט ער ניט אָפּגעקױפט, װײַל די פּריסטער האָבן געקריגן אַ קִצבֿה פֿון פַּרעהן, און זײ האָבן געגעסן זײער קִצבֿה װאָס פַּרעה האָט זײ געגעבן; דרום האָבן זײ ניט פֿאַרקױפֿט זײער ערד.

/47:23 און יוֹסף האָט געזאָגט צום פֿאָלק: אָט האָב איך הײַנט אָפּגעקױפֿט אײַך און אײַער לאַנד פֿאַר פַּרעהן; נאַט אײַך זריעה, און פֿאַרזײט די ערד. /47:24 און עס װעט זײַן בײַ די תּבואות, װעט איר געבן אַ פֿינפֿטל צו פַּרעהן, און פֿיר חלקים װעלן אײַך זײַן פֿאַר זריעה פֿון פֿעלד, און פֿאַר אײַער עסן, און פֿאַר די װאָס אין אײַערע הײַזער, און צום עסן פֿאַר אײַערע קלײנע קינדער.

/47:25 האָבן זײ געזאָגט: האָסט אונדז דאָס לעבן דערהאַלטן; לאָמיר געפֿינען לײַטזעליקײט אין די אױגן פֿון מײַן האַר, און מיר װעלן זײַן קנעכט צו פַּרעהן. /47:26 און יוֹסף האָט עס געמאַכט פֿאַר אַ געזעץ ביז אױף הײַנטיקן טאָג אױף דער ערד פֿון מִצרַיִם, אַז צו פַּרעהן זאָל געהערן אַ פֿינפֿטל. נאָר די ערד פֿון די פּריסטער אַלײן איז ניט געװאָרן פּרעהס.

/47:27 און ישׂראל איז געזעסן אין לאַנד מִצרַיִם, אין לאַנד גוֹשֶן; און זײ האָבן זיך דאָרטן אײַנגעפֿעסטיקט, און האָבן זיך געפֿרוכפּערט און געמערט זײער.

וַיְחִי

/47:28 און יעקב האָט געלעבט אין לאַנד מִצרַיִם זיבעצן יאָר; און די טעג פֿון יעקבן, די יאָרן פֿון זײַן לעבן, זײַנען געװען הונדערט יאָר און זיבן און פֿערציק יאָר. /47:29 און די טעג פֿון ישׂראלן האָבן גענענט צום שטאַרבן, און ער האָט גערופֿן זײַן זון יוֹספֿן, און האָט צו אים געזאָגט: אױב, איך בעט דיך, איך האָב געפֿונען לײַטזעליקײט אין דײַנע אױגן, טו, איך בעט דיך, דײַן האַנט אונטער מײַן דיך, און זאָלסט טאָן מיט מיר אַ חסד און אַ טרײַשאַפֿט: זאָלסט מיך ניט באַגראָבן, איך בעט דיך, אין מִצרַיִם. /47:30 און אַז איך װעל זיך לײגן צו מײַנע עלטערן, זאָלסטו מיך אַװעקטראָגן פֿון מִצרַיִם, און מיך באַגראָבן אין זײער קבֿר. האָט ער געזאָגט: איך װעל טאָן אַזױ װי דײַן װאָרט. /47:31 האָט ער געזאָגט: שװער מיר. און ער האָט אים געשװאָרן; און ישׂראל האָט זיך געבוקט צוקאָפּנס פֿון בעט.

/48:1 און עס איז געװען נאָך די דאָזיקע געשעענישן, האָט מען אָנגעזאָגט יוֹספֿן: זע, דײַן פֿאָטער איז קראַנק. האָט ער גענומען מיט זיך זײַנע צװײ זין, מנשהן און אפֿרימען. /48:2 און מע האָט געלאָזט װיסן יעקבן און געזאָגט: זע, דײַן זון יוֹסף קומט צו דיר; און ישׂראל האָט זיך געשטאַרקט, און האָט זיך געזעצט אױפֿן בעט.

/48:3 און יעקב האָט געזאָגט צו יוֹספֿן: גאָט שַדַי האָט זיך באַװיזן צו מיר אין לוז, אין לאַנד כּנַעַן, און ער האָט מיך געבענטשט. /48:4 און ער האָט צו מיר געזאָגט: זע, איך װעל דיך פֿרוכפּערן און װעל דיך מערן, און איך װעל דיך מאַכן פֿאַר אַ געזעמל פֿעלקער; און איך װעל געבן דאָס דאָזיקע לאַנד צו דײַן זאָמען נאָך דיר פֿאַר אַן אײביקן אײגנטום. /48:5 און אַצונד, די צװײ זין װאָס זײַנען דיר געבאָרן געװאָרן אין לאַנד מִצרַיִם פֿאַר מײַן קומען צו דיר קײן מִצרַיִם, זײ זײַנען מײַנע: אפֿרים און מנשה זאָלן זײַן מײַנע אַזױ װי ראובן און שמעון. /48:6 אָבער דײַנע געבאָרענע װאָס דו האָסט געבאָרן נאָך זײ, זאָלן זײַן דײַנע; אױף דעם נאָמען פֿון זײערע ברידער זאָלן זײ גערופֿן װערן אין זײער נחלה. /48:7 . . . און איך, אַז איך בין געקומען פֿון פַּדַן, איז מיר געשטאָרבן רחל אין לאַנד כּנַעַן אױפֿן װעג, װען עס איז נאָך געװען אַ שטרעק לאַנד צו קומען קײן אֶפֿרָת; און איך האָב זי דאָרטן באַגראָבן אױפֿן װעג קײן אֶפֿרָת, דאָס איז בית-לֶחֶם.

/48:8 און ישׂראל האָט געזען יוֹספֿס זין, און ער האָט געזאָגט: װער זײַנען די דאָזיקע? /48:9 האָט יוֹסף געזאָגט צו זײַן פֿאָטער: דאָס זײַנען מײַנע זין װאָס גאָט האָט מיר געשאָנקען דאָ הי. האָט ער געזאָגט: נעם זײ, איך בעט דיך, צו מיר, און איך װעל זײ בענטשן. /48:10 און די אױגן פֿון ישׂראלן זײַנען געװען טונקל פֿון זִקנה, ער האָט ניט געקענט זען. האָט ער זײ געמאַכט גענענען צו אים, און ער האָט זײ געקושט און זײ געהאַלדזט. /48:11 און ישׂראל האָט געזאָגט צו יוֹספֿן: איך האָב ניט געדאַכט דײַן פּנים צו זען, און אָט האָט מיך גאָט געלאָזט זען אױך דײַנע קינדער.

/48:12 און יוֹסף האָט זײ אַרױסגעצױגן פֿון צװישן זײַנע קני, און האָט זיך געבוקט אױף זײַן פּנים צו דער ערד. /48:13 און יוֹסף האָט זײ בײדן גענומען, אפֿרימען אין זײַן רעכטער האַנט, צו דער לינקער האַנט פֿון ישׂראלן, און מנשהן אין זײַן לינקער האַנט, צו דער רעכטער האַנט פֿון ישׂראלן, און האָט זײ געמאַכט גענענען צו אים. /48:14 האָט ישׂראל אױסגעשטרעקט זײַן רעכטע האַנט, און אַרױפֿגעטאָן אױפֿן קאָפּ פֿון אפֿרימען, װאָס איז געװען דער ייִנגערער, און זײַן לינקע האַנט אױפֿן קאָפּ פֿון מנשהן; ער האָט בכּיװן איבערגעדרײט זײַנע הענט, װאָרום מנשה איז געװען דער בכָור. /48:15 און ער האָט געבענטשט יוֹספֿן, און האָט געזאָגט: דער גאָט װאָס מײַנע עלטערן אבֿרהם און יצחק זײַנען געגאַנגען פֿאַר אים, דער גאָט װאָס איז געװען מײַן פּאַסטוך פֿון זינט איך לעב ביז אױף הײַנטיקן טאָג, /48:16 דער מלאך װאָס האָט מיך אױסגעלײזט פֿון אַלעם בײזן, ער זאָל בענטשן די ייִנגלעך; און עס זאָל גערופֿן װערן אױף זײ מײַן נאָמען, און דער נאָמען פֿון מײַנע עלטערן אבֿרהם און יצחק; און זײ זאָלן זיך מערן לרָוב אױף דער ערד.

/48:17 און יוֹסף האָט געזען, אַז זײַן פֿאָטער טוט אַרױף זײַן רעכטע האַנט אױפֿן קאָפּ פֿון אפֿרימען, און עס איז אױסגעקומען שלעכט אין זײַנע אױגן; האָט ער אונטערגעלענט זײַן פֿאָטערס האַנט, כּדי זי אַװעקצונעמען פֿון אפֿרימס קאָפּ אױף מנשהס קאָפּ. /48:18 און יוֹסף האָט געזאָגט צו זײַן פֿאָטער: ניט אַזױ, מײַן פֿאָטער, װאָרום דער איז דער בכָור; טו אַרױף דײַן רעכטע האַנט אױף זײַן קאָפּ. /48:19 אָבער זײַן פֿאָטער האָט ניט געװאָלט, און האָט געזאָגט: איך װײס, מײַן זון, איך װײס; ער אױך װעט װערן אַ פֿאָלק, און ער אױך װעט זײַן גרױס, אָבער זײַן ייִנגערער ברודער װעט זײַן גרעסער פֿון אים, און זײַן זאָמען װעט װערן אַ פולע פעלקער. /48:20 און ער האָט זײ געבענטשט אין יענעם טאָג, אַזױ צו זאָגן: מיט דיר זאָל זיך בענטשן ישׂראל, אַזױ צו זאָגן: גאָט זאָל דיך מאַכן אַזױ װי אפֿרים און אַזױ װי מנשה. און ער האָט געשטעלט אפֿרימען פֿאַר מנשהן.

/48:21 און ישׂראל האָט געזאָגט צו יוֹספֿן: זע, איך שטאַרב; אָבער גאָט װעט זײַן מיט אײַך, און ער װעט אײַך אומקערן צו דעם לאַנד פֿון אײַערע עלטערן. /48:22 און איך האָב דיר געגעבן אײן חלק איבער דײַנע ברידער, װאָס איך האָב אַװעקגענומען פֿון דער האַנט פֿון דעם אֶמוֹרי מיט מײַן שװערד און מיט מײַן בױגן.

/49:1 און יעקב האָט גערופֿן זײַנע זין, און האָט געזאָגט: זאַמלט אײַך אײַן, און איך װעל אײַך זאָגן װאָס אײַך װעט געשען אין סָוף פֿון די טעג.

/49:2 קלײַבט אײַך אױף און הערט, קינדער פֿון יעקב, און האָרכט צו אײַער פֿאָטער ישׂראל:

/49:3 ראובן, מײַן בכָור ביסטו, מײַן כּוח און מײַן ערשטע קראַפֿט, די פּער פֿון גרױסקײט, און די פּער פֿון מאַכט. /49:4 ביסט אײַליק װי װאַסער – זאָלסטו די פּער ניט זײַן; װײַל דו ביסט אױף דײַן פֿאָטערס געלעגער אַרױף; דענצמאָל האָסטו עס פֿאַרשװעכט – מײַן בעט אַװוּ ער איז אַרױף.

/49:5 שמעון און לֵוִי זײַנען ברידער, װאַפֿן פֿון רױב זײַנען זײערע לײַב-קרוֹבים. /49:6 אין זײער באַראָט זאָל ניט קומען מײַן זעל, צו זײער געזעמל זאָל מײַן כּבוד ניט צושטײן; װאָרום אין זײער כּעס הרגען זײ אַ מענטשן, און אין זײער גוטמוט פֿאַרקריפּלען זײ אַן אָקס. /49:7 פֿאַרשאָלטן זײער כּעס, װײַל ער איז שטאַרק, און זײער צאָרן, װײַל ער איז האַרט! איך װעל זײ צעטײלן אין יעקב, און זײ צעשפּרײטן אין ישׂראל.

/49:8 יהודה, דיך װעלן לױבן דײַנע ברידער, דײַן האַנט װעט זײַן אױפֿן נאַקן פֿון דײַנע פֿײַנט, די זין פֿון דײַן פֿאָטער װעלן זיך בוקן צו דיר. /49:9 אַ יונגער לײב איז יהודה; פֿון פֿאַרצוקונג, מײַן זון, ביסטו אױפֿגעװאַקסן; ער קניט, ער הױערט װי אַ לײב, און װי אַ לײבינטע – װער קען אים אױפֿרײַצן? /49:10 ניט אָפּגעטאָן װעט װערן אַ צעפּטער פֿון יהודה, און אַ הערשערשטאָק פֿון צװישן זײַנע פֿיס, װי לאַנג מע װעט קומען קײן שילוֹ; און צו אים װעלן פֿעלקער געהאָרכן. /49:11 ער בינדט צום װײַנשטאָק זײַן יונגאײזל, אום צום װײַנצװײַג דעם זון פֿון זײַן אײזעלין. ער װאַשט אין װײַן זײַן קלײד, און אין בלוט פֿון טרױבן זײַן בגד; /49:12 גערױטיקט די אױגן פֿון װײַן, און װײַס די צײנער פֿון מילך.

/49:13 זבולון װעט װױנען בײַם באָרטן פֿון ימען, און ער װעט זײַן אַ באָרטן פֿאַר שיפֿן, און זײַן לענד איבער צידוֹן.

/49:14 יִשׂשָׂכָר איז אַ בײניקער אײזל, ער הױערט צװישן די שאָפֿגעהעפֿטן. /49:15 און ער האָט געזען די רו, אַז זי איז גוט, און דאָס לאַנד, אַז עס איז ליב, האָט ער געבױגן זײַן רוקן צו טראָגן, און איז אַ צינזקנעכט געװאָרן.

/49:16 דָן װעט זיך אָננעמען פֿאַר זײַן פֿאָלק, װי אײנער פֿון די שבטים פֿון ישׂראל. /49:17 דָן װעט זײַן אַ שלאַנג אױפֿן װעג, אַ האָרנשלאַנג אױפֿן שטעג, װאָס בײַסט די טריט פֿון דעם פֿערד, און זײַן רײַטער פֿאַלט אַהינטער.

/49:18 אױף זײַן הילף, גאָט, טו איך האָפֿן. גָד – אים װעט אַ מחנה באַפֿאַלן, אָבער ער װעט אָנפֿאַלן אױף זײער טריט.

/49:20 בײַ אָשרן װעט פֿעט זײַן זײַן ברױט, און ער װעט אַרױסגעבן מַלכות-געריכטן.

/49:21 נפֿתּלי איז אַ הינדין אַ פֿלינקע; ער גיט אַרױס שײנע רײד. /49:22 אַ פֿרוכטיק בײמל איז יוֹסף, אַ פֿרוכטיק בײמל בײַ אַ קװאַל; די צװײַגן שפּרײַזן איבער דער מױער.

/49:23 און אים געביטערט, און געשאָסן, און אים געפֿײַנט האָבן די פֿײַלמענער; /49:24 אָבער פֿעסט איז זײַן בױגן געבליבן, און פֿלינק געװען זײַנען די אָרעמס פֿון זײַנע הענט, דורך די הענט פֿון דעם מאַכטיקן פֿון יעקב, פֿון דאָרט – פֿון דעם פּאַסטוך, דעם פֿעלז פֿון ישׂראל; /49:25 פֿון דעם גאָט פֿון דײַן פֿאָטער װאָס העלפֿט דיר, און פֿון שַדַי װאָס בענטשט דיך, מיט ברכות פֿון הימל פֿון אױבן, ברכות פֿון תּהָום װאָס הױערט אונטן, ברכות פֿון ברוסטן און טראַכט. /49:26 די ברכות פֿון דײַן פֿאָטער שטײַגן אַריבער די ברכות פֿון מײַנע עלטערן – ביז דעם שפּיץ פֿון די אײביקע בערג. זײ זאָלן זײַן אױף דעם קאָפּ פֿון יוֹספֿן, און אױפֿן שײדל דעם פֿירשט פֿון זײַנע ברידער.

/49:27 בנימין איז אַ װאָלף װאָס פֿאַרצוקט; אין דער פֿרי עסט ער פֿאַנג, און אין אָװנט טײלט ער רױב.

/49:28 די אַלע זײַנען די צװעלף שבטים פֿון ישׂראל, און דאָס איז װאָס זײער פֿאָטער האָט צו זײ גערעדט און זײ געבענטשט; איטלעכן װי לױט זײַן ברכה האָט ער זײ געבענטשט. /49:29 און ער האָט זײ באַפֿױלן, און זײ אָנגזאָגט: איך װער אײַנגעזאַמלט צו מײַן פֿאָלק; באַגראָבט מיך לעבן מײַנע עלטערן, אין דער הײל װאָס אין דעם פֿעלד פֿון עֶפֿרוֹן דעם חִתּי. /49:30 אין דער הײל װאָס אין דעם פֿעלד פֿון מַכפֵּלָה, װאָס פֿאַר מַמרֵא אין לאַנד כּנַעַן, װאָס אבֿרהם האָט אָפּגעקױפֿט מיטן פֿעלד פֿון עֶפֿרוֹן דעם חִתּי פֿאַר אַ קבֿר-אײגנטום – /49:31 דאָרטן האָט מען באַגראָבן אבֿרהמען און זײַן װײַב שׂרהן, דאָרטן האָט מען באַגראָבן יצחקן און זײַן װײַב רבקהן, און דאָרטן האָב איך באַגראָבן לאהן – /49:32 דער אײַנקױף פֿון דעם פֿעלד מיט דער הײל װאָס דרינען, פֿון די קינדער פֿון חֵת.

/49:33 און װי יעקב האָט געענדיקט זײַן צַװָאֶה צו זײַנע זין, אַזױ האָט ער אַרײַנגענומען זײַנע פֿיס אין בעט, און איז פֿאַרגאַנגען, און איז אײַנגעזאַמלט געװאָרן צו זײַן פֿאָלק.

/50:1 און יוֹסף איז געפֿאַלן אױף זײַן פֿאָטערס פּנים, און ער האָט געװײנט איבער אים, און האָט אים געקושט.

/50:2 און יוֹסף האָט באַפֿױלן זײַנע קנעכט די רוֹפֿאים אײַנצובאַלזאַמירן זײַן פֿאָטער; און די רוֹפֿאים האָבן אײַנגעבאַלזאַמירט ישׂראלן. /50:3 און עס זײַנען דערפֿילט געװאָרן איבער אים פֿערציק טעג, װאָרום אַזױ פֿיל טעג מוזן דערפֿילט װערן בײַם אײַנבאַלזאַמירן. און די מִצרים האָבן אים באַװײנט זיבעציק טעג.

/50:4 און אַז די טעג פֿון זײַן באַװײנונג זײַנען אַריבער, האָט יוֹסף גערעדט צו פַּרעהס הױז, אַזױ צו זאָגן: אױב, איך בעט דיך, איך האָב געפֿונען לײַטזעליקײט אין אײַערע אױגן, רעדט, איך בעט אײַך, אין די אױערן פֿון פַּרעהן, אַזױ צו זאָגן: /50:5 מײַן פֿאָטער האָט מיך באַשװאָרן, אַזױ צו זאָגן: זע, איך שטאַרב; אין מײַן קבֿר װאָס איך האָב מיר געגראָבן אין לאַנד כּנַעַן, דאָרטן זאָלסטו מיך באַגראָבן. און אַצונד, לאָמיך אַרױפֿגײן, איך בעט דיך, און באַגראָבן מײַן פֿאָטער, און זיך אומקערן.

/50:6 האָט פַּרעה געזאָגט: גײ אַרױף, און באַגראָב דײַן פֿאָטער, אַזױ װי ער האָט דיך באַשװאָרן. /50:7 איז יוֹסף אַרױפֿגעגאַנגען צו באַגראָבן זײַן פֿאָטער, און מיט אים זײַנען אַרױפֿגעגאַנגען אַלע קנעכט פֿון פַּרעהן, די עלטסטע פֿון זײַן הױז, און אַלע עלטסטע פֿון לאַנד מִצרַיִם, /50:8 און דאָס גאַנצע הױזגעזינט פֿון יוֹספֿן, און זײַנע ברידער, און זײַן פֿאָטערס הױזגעזינט; בלױז זײערע קלײנע קינדער, און זײערע שאָף און זײערע רינדער, האָבן זײ איבערגעלאָזן אין לאַנד גוֹשֶן. /50:9 אױך רײַטער און רײַטװעגן זײַנען אַרױפֿגעגאַנגען מיט אים, און די מחנה איז געװען זײער גרױס.

/50:10 און זײ זײַנען געקומען ביז דעם שײַער פֿון אָטָד װאָס אױף יענער זײַט יַרדן, און האָבן דאָרטן געקלאָגט זײער אַ גרױסע און שװערע קלאָג; און ער האָט געמאַכט אַ טרױער אױף זײַן פֿאָטער זיבן טעג. /50:11 און דער באַװױנער פֿון לאַנד, דער כּנַעַני, האָט געזען דעם טרױער בײַ דעם שײַער פֿון אָטָד, און זײ האָבן געזאָגט: אַ שװערער טרױער איז דאָס בײַ מִצרַיִם. דרום האָט מען גערופֿן דעם נאָמען דערפֿון אָבֵל-מִצרַיִם, װאָס אױף יענער זײַט יַרדן.

/50:12 און זײַנע זין האָבן געטאָן צו אים אַזױ װי ער האָט זײ באַפֿױלן. /50:13 און זײַנע זין האָבן אים אַװעקגעטראָגן קײן לאַנד כּנַעַן, און האָבן אים באַגראָבן אין דער הײל פֿון דעם פֿעלד פֿון מַכפֵּלָה, װאָס אבֿרהם האָט אָפּגעקױפֿט מיטן פֿעלד, פֿאַר אַ קבֿר-אײגנטום, פֿון עֶפֿרוֹן דעם חִתּי, פֿאַר מַמרֵא.

/50:14 און יוֹסף האָט זיך אומגעקערט קײן מִצרַיִם, נאָכדעם װי ער האָט באַגראָבן זײַן פֿאָטער, ער און זײַנע ברידער, און אַלע װאָס זײַנען אַרױפֿגעגאַנגען מיט אים צו באַגראָבן זײַן פֿאָטער.

/50:15 און װי יוֹספֿס ברידער האָבן געזען אַז זײער פֿאָטער איז טױט, אַזױ האָבן זײ געזאָגט: אפֿשר װעט אונדז יוֹסף טראָגן אַ שׂנאה, און אומקערן װעט ער אונדז אומקערן אַלדאָס שלעכטס װאָס מיר האָבן אים געטאָן. /50:16 און זײ האָבן געהײסן זאָגן יוֹספֿן: דײַן פֿאָטער האָט באַפֿױלן פֿאַר זײַן טױט, אַזױ צו זאָגן: /50:17 «אַזױ זאָלט איר זאָגן צו יוֹספֿן: פֿאַרגיב, איך בעט דיך, דעם פֿאַרברעך פֿון דײַנע ברידער און זײער חטא, װאָס זײ האָבן דיר שלעכטס געטאָן». און אַצונד, פֿאַרגיב, איך בעט דיך, דעם פֿאַרברעך פֿון די קנעכט פֿון דײַן פֿאָטערס גאָט. און יוֹסף האָט געװײנט אַז מע האָט צו אים גערעדט.

/50:18 און זײַנע ברידער זײַנען אױך געגאַנגען און זײַנען אַנידערגעפֿאַלן פֿאַר אים, און האָבן געזאָגט: זע, מיר זײַנען דײַנע קנעכט. /50:19 האָט יוֹסף צו זײ געזאָגט: איר זאָלט ניט מוֹרא האָבן; בין איך דען אױף דעם אָרט פֿון גאָט? /50:20 װאָרום איר האָט געמײנט אַ רעה פֿאַר מיר, אָבער גאָט האָט עס געמײנט פֿאַר אַ טוֹבֿה, כּדי צו מאַכן אַזױ װי הײַנטיקן טאָג, צו דערהאַלטן בײַם לעבן אַ סך פֿאָלק. /50:21 און אַצונד, זאָלט איר ניט מוֹרא האָבן; איך װעל אױסהאַלטן אײַך און אײַערע געזינטן. און ער האָט זײ געטרײסט, און זײ גערעדט צום האַרצן.

/50:22 און יוֹסף איז געבליבן אין מִצרַיִם, ער און זײַן פֿאָטערס הױזגעזינט; און יוֹסף האָט געלעבט הונדערט און צען יאָר. /50:23 און יוֹסף האָט געזען פֿון אפֿרימען אוראײניקלעך; אױך די קינדער פֿון מָכיר, מנשהס זון, זײַנען געבאָרן געװאָרן אױף יוֹספֿס קני.

/50:24 און יוֹסף האָט געזאָגט צו זײַנע ברידער: איך שטאַרב; אָבער דערמאָנען װעט זיך גאָט דערמאָנען אָן אײַך, און ער װעט אײַך אױפֿברענגען פֿון דעם היגן לאַנד צו דעם לאַנד װאָס ער האָט צוגעשװאָרן אבֿרהמען, יצחקן, און יעקבן. /50:25 און יוֹסף האָט באַשװאָרן די זין פֿון ישׂראלן, אַזױ צו זאָגן: דערמאָנען װעט זיך גאָט דערמאָנען אָן אײַך; זאָלט איר אױפֿברענגען מײַנע בײנער פֿון דאַנען.

/50:26 און יוֹסף איז געשטאָרבן צו הונדערט און צען יאָר. און מע האָט אים אײַנגעבאַלזאַמירט, און ער איז אַרײַנגעטאָן געװאָרן אין אַן אָרון אין מִצרַיִם.